اختلافات در دولت بایدن درباره برجام
در ادامه این مطلب آمده است: دوس میگوید، برخلاف گزارش جوییش اینسایدر که با استناد به برخی گمانه زنیها منتشر شده است، این خودش بوده که از حضور در دولت بایدن انصراف داده است. دوس در مورد انصرافش از حضور در تیم بایدن توضیح داد: من و تیم بایدن چندین ماه در مورد نقش وزارت امور خارجه صحبت کرده بودیم، اما من متوجه شدم بهترین مکان برای ادامه کارم و همچنین حمایت از یک دستور کار مترقیخواهانه، سناتور سندرز است.
انصراف دوس از حضور در دولت نشان دهنده نگرانیهای جناح مترقی در حوزه سیاست خارجی دارد، جناحی که به طور فزاینده ای نارضایتی خود را از اقدامات اولیه بایدن در خاورمیانه نشان میدهند. بسیاری از چپها اکنون بر این باورند که تیم بایدن نتوانسته به تعهدات و وعدههای پیش از انتخابات خود جامه عمل بپوشاند.
بیشتر ناامیدی از پیشرفت دولت بایدن تا به امروز ناشی از عدم موفقیت آن در بازگشت سریع به توافق با ایران بوده است. بحث در مورد سیاست خارجی آمریکا در قبال برجام به عنوان یکی از دستاوردهای بین المللی باراک اوباما همیشه داغ بوده است. برای ترقی خواهانی مانند دوس، این یک هدف جالب بود و یک پیروزی بزرگ در سیاست خارجی واشنگتن به حساب میآمد. در ذکرموفقیت این معامله، همین بس که حتی دموکراتهایی که در ابتدا مخالف توافق بودند هم با خروج یک جانبه دولت ترامپ از برجام در سال 2018 مخالفت کردند. در جریان تبلیغات انتخاباتی کمپین هردو نامزد دموکرات یعنی بایدن و سندرز، بازگشت به انطباق متقابل با توافق نامه را به عنوان یک اولویت فوری توصیف کردند.
با این حال تیم بایدن به جای پیروی از توصیه مترقیان و بازگشت هرچه سریع تر به برجام، با اصرار بر اینکه تهران باید اولین قدم ها را بردارد عملا سد راه احیای برجام شد. در این میان، دولت خودش موانع جدیدی را بر سر راه دیپلماسی ایجاد کرده است. در 26 فوریه، بایدن دستور حملات هوایی علیه شبه نظامیان مورد حمایت ایران در سوریه را به بهانه کشته شدن یک پیمانکار فیلیپینی ارتش آمریکا در عراق صادر کرد، این اولین اقدام نظامی ریاست جمهوری به حساب میامد. دو روز بعد، ایران پیشنهاد از سرگیری مذاکرات مستقیم با آمریکا در مورد پیوستن مجدد به برجام را رد کرد.
اریکا فین، مدیر سازمان غیرانتفاعی حمایت از پیروزی بدون جنگ که از ورود مجدد توافق هستهای حمایت میکند، گفت حملات سوریه ناامیدکننده بوده است. او در ادامه افزود: سوریه جایی نیست که باید از آن برای ارسال پیام بین شبه نظامیان مورد حمایت ایران و آمریکا استفاده شود. شما نمیتوانید مسیر خود برای رسیدن به صلح را بمب گذاری کنید.
تریتا پارسی از بنیانگذاران موسسه کوئینسی و یکی از چهرههای برجسته در میان طرفداران ایرانی آمریکایی برجام ضمن تأیید اینکه دلیل خاصی برای تردید دولت در بازگشت به برجام وجود ندارد گفت: هر دو وزیر امور خارجه آنتونی بلینکن و مشاور امنیت ملی بایدن، جیک سالیوان، نقش مهمی در مذاکره برجام در زمان اوباما داشتند. اکنون سوالات قابل تاملی در مورد این استراتژی که آنها انتخاب کردهاند وجود دارد. به عنوان مثال پارسی به تصمیم دولت در مورد عدم لغو هیچ یک از تحریمهایی که ترامپ علیه ایران اعمال نمود، اشاره کرد. اگرچه انجام این کار میتوانست منجر به درگیری سیاسی با مخالفان برجام در واشنگتن شود، اما همچنین پیام آشتی جویانهای منتقل میکرد که میتوانست راه را برای دیپلماسی هموار کند. پارسی همچنین افزود: آنها میخواهند این کار را به انجام برسانند، اما در عین حال نمیخواهند در داخل دچار چالش شوند. به باور من مساله ایران نسبت به اولویتهای داخلی بایدن از اهمیت کمتری برخوردار است.
جو سیرینینو از اعضای برجسته موسسه کوینسی و یکی از چهرههای اصلی در کارزار حمایت از توافق هستهای ایران نیز گفت: به نظر میرسد تعدادی از مقامات ارشد دولت این استدلال را که تحریم های ترامپ به ما اهرم فشار می دهد و می توانیم برای گرفتن امتیاز از ایرانیان استفاده کنیم، باور دارند. وی همچنین اظهار داشت: اسیر شدن آمریکا در دام تقابل نیابتی با ایران میتواند منافع ما را در منطقه در معرض خطر قرار دهد.
در حال حاضر این سوال که چگونه باید به ایران نزدیک شد، به یک موضوع داغ در تیم امنیت ملی رئیس جمهور تبدیل شده است. افراد زیادی که با آنها صحبت کردم، از شکاف شدیدی بین دو جناح در دولت صحبت به میان می آورند، رابرت مالی، نماینده ویژه بایدن در امور ایران، که قبلا با انتقادات قابل توجهی از جناح مقابل روبرو شده است در مقابل جناح دیگر دولت که افرادی مثل زد مک گورک، یکی از اعضای شورای امنیت ملی که قبلاً در دولت جورج دبلیو بوش اوباما و ترامپ خدمت می کرد عضور آن هستند قرار دارد. دولت ترامپ وزارت امور خارجه را به دلیل کمبود بودجه کافی کوچک کرد، میراثی که بایدن باید آن را تغییر دهد. بنابراین، دیپلماتهایی مانند مالی در مقابل پنتاگون و شورای امنیت ملی از نظر تعداد کارکنان و نفوذ در اقلیت هستند.
تریتا پارسی همچنین بیان داشت: تلاشهای سال گذشته ائتلافی از سازمانها و موسسات برای متعهد کردن تقریباً همه نامزدهای ریاست جمهوری دموکرات برای ورود مجدد برجام اکنون در معرض نابودی است. او در ادامه افزود: همه این کارها انجام شد تا بایدن زودتر راحت تر این کار را انجام دهد، با این حال همه این تلاشها در دو ماه گذشته به هدر رفته است. با توجه به اینکه ایران انتخابات ریاست جمهوری خود را در ماه ژوئن برگزار می کند که ممکن است یک دولت تندروتر بر سر کار بیاید پنجره برای وارد شدن مجدد بایدن به برجام روز به روز در حال تنگتر شدن است.
فین با اشاره به حال و هوای عمومی در میان مترقیان سیاست خارجی در هفته های اخیر گفت: بسیاری معتقدند که باید به بایدن و تیم او فرصت داد تا به طور کامل مستقر شودند، اما من نگرانم که این فرصت از دست برود.
بسیاری از ترقی خواهان اکنون در حال درک این موضوع هستند که برای پیشبرد اولویت های خود، ممکن است مجبور به گرفتن موضع تندتری در رابطه با دولت باشند. فین در این ارتباط گفت: در نهایت هدف ما پایان دادن به سیاست خارجی شکست خورده است و ما باید فشار را به بایدن و تیم او ادامه دهیم تا بالاخره کوتاه آیند.