پیامدهای سورپرایز مشترک تهران وریاض!

به گزارش اقتصادنیوز به نقل از انتخاب خیام الزعبی در رای الیوم در این باره نوشت: آنچه باعث شد در مورد صلح عربستان و ایران بنویسم، دو مساله است، اول، ظهور مجدد این موضوع در سطح رسانه ها و دوم، نقش صلح این دو کشور در استقرار امنیت در منطقه از طریق حل پرونده های متعدد. با پیگیری حوادث فعلی، دلیل افزایش تلاشهای بازیگران منطقه ای و بین المللی برای رسیدن تهران و ریاض به مذاکرات مستقیم را در می یابیم. از این منظر، بسیاری بر این عقیده اند که صلح عربستان و ایران، با وجود پیچیدگی های حاصل در میدان سیاسی، باعث ایجاد گشایشهای زیادی در سطح مذاکرات می شود.در ادامه این مطلب آمده است: در یک غافلگیری دیگر، شاهد تلاشهای عراق برای تسهیل تماسهای بین عربستان و ایران هستیم، بویژه آنکه عراق پیش از این موفقیتهای زیادی در تسهیل ارتباط بین ایران و مصر و ایران و اردن داشته است. نخست وزیر عراق، مصطفی الکاظمی شخصا خواهان ایفای نقشی برای تبدیل عراق به پل ارتباطی بین دولتهای درگیر است. همین مساله نشانگر پالسهای اولیه ای برای احتمالات موفقیت عراق است، به دو دلیل: این مذاکرات در مسقط یا دوحه و یا در پایتخت کشورهای اروپایی برگزار نشده، با اینکه مسقط و دوحه دو پایتخت عربی بودند که می توانستند نامزد خوبی برای میزبانی این مذاکرات باشند. و دلیل دوم آنکه مذاکرات با موقعیت سیاسی و امنیتی نخست وزیر عراق انسجام زیادی دارد، بدین معنا که الکاظمی از اطمینان و پذیرش بالایی نزد ایران و عربستان برخوردار است، یعنی درست برخلاف حکومتهای سابق عراق.

بعید نیست که حساسیت زیرساختهای نفتی عربستان و در معرض خطر قرار گرفتن آنها، در تصمیم سعودیها برای مذاکره رو در رو با ایران موثر بوده باشد. با این حال، واضح بود که عامل اصلی که در تصمیم سعودیها تاثیرگذاشت، آمادگی دولت آمریکا برای بازگرداندن ایران به میز مذاکره و از سر گیری توافق هسته ای با هدف کاهش تنش ها در خاورمیانه است، که این مساله نتایج منفی برای برخی دولتهای منطقه از جمله رژیم اشغالگر دارد که تمام تلاش خود را می کند تا هیچ نزدیکی در سطح سیاسی یا دیپلماتیک بین ایران و آمریکا محقق نشود.

در این جا این سوال مهم مطرح می شود: اسرائیل چگونه به مذاکرات ایران و عربستان واکنش نشان می دهد؟ پس از سریال توافق های صلحی که صهیونیستها با دولتهای عربی با وساطت ترامپ امضا کردند، اسرائیل بارها در مورد برقراری ارتباط نزدیک با عربستان اظهار تمایل کرده و تاکید نمود با سعودیها برای مقابله با تهدید ایران کمک می کند.

به عقیده تحلیلگران اسرائیلی، مذاکره مستقیم بین تهران و ریاض، باعث نابودی بهانه اسرائیل در مورد اتحاد با عربستان برای مقابله با ایران می شود. چه بسا موفقیت مذاکره در بغداد به این معناست که تلاشهای اسرائیلی برای دشمنی نظامی و دیپلماتیک با ایران، از این پس مورد حمایت گسترده در خاورمیانه قرار نمی گیرد، چرا که اغلب دولتهای عربی به جای خشونت و جنگ، از ابزار گفتگو برای تحقق اهداف خود استفاده می کنند.

در همین راستا، تمام نشانه ها حاکی از آن است که روزهای آینده نوید اتفاقات غافلگیر کننده زیادی را می دهد، چرا که سعودیها دریافته اند که نمی توانند مانع از حضور ایران در میدان دیپلماسی و بین المللی شده و از خط مشی توافقی و صلح آمیز واشنگتن در قبال تهران جلوگیری کنند . به این ترتیب، شانس اسرائیل برای متحد کردن دولتهای عربی علیه ایران هم از بین رفته است.

به طور خلاصه، ثبات و استقرار این منطقه در گرو روابط مثبت و سازنده بین ایران و دولتهای عربی، بویژه دولتهای عربی حاشیه خلیج فارس است و رشد مداوم دولتهای عربی تنها از طریق روابط استوار و سازنده با همسایه بزرگشان، ایران صورت می گیرد.

به نظر می رسد گشایشی در روابط بین عربستان و ایران حاصل خواهد شد، چرا که این دو کشور منافع مشترکی دارند و حتی خطرهای مشترکی آنها را تهدید می کند، از این رو، تحولات فعلی حاکی از وجود نیتهایی برای آتش بس در زمینه های مورد اختلاف است. همانطور که دوره آینده میزان اثرگذاری این تحرکات و تاثیر آنها بر احتمالات نزدیکی را مشخص می کند. در صورت نزدیکی بین ریاض و تهران، شاهد گشایش های زیادی در برخی پرونده های منطقه ای و بین المللی خواهیم بود.