پوپولیسم در پساترامپ

 به گزارش اقتصادنیوز رهبران اسلوونی ، مجارستان و لهستان ، که سوار بر موج خشمگین ضد نخبه گرایی به قدرت رسیده‌‌اند، به دلیل واکنش ضعیف  نسبت به پاندمی و سیاست های رادیکال با مخالفت های فزاینده ای  مواجه می شوند. اندرو هیگینز مسئول شعبه اروپای شرق و مرکزی اروپا گزارش داده است: موج پوپولیست راست گرا در اروپای شرقی که با پیروزی غافلگیرانه دونالد ترامپ در سال 2016 گسترش یافت، در نتیجه شکست وی در نوامبر گذشته افول نکرد. اما با یک مانع جدی برخورد کرده است: رهبران آن محبوبیت چندانی ندارند.

پس از پیروزی در انتخابات با تظاهر به ضدیت با نخبگان کاملاً نامحبوب ، به نظر می رسد پوپولیست های راست گرا در بال شرقی و سابقاً کمونیستی اروپا دیگر چندان محبوب نیستند. این امر تا حد زیادی به دلیل انسداد غیرمعمول وضعیت پاندمی ویروس کرونا در این کشورها روی داده و رهبران عوام‌گرای ناسیونالیست صرف نظر از رنگ سیاسی، بخاطر پاسخگویی نامناسب به این بحران سلامتی با افول اقبال عمومی مواجه شده اند. همچنین تاکتیک‌های تفرقه افکنانه آن‌ها منجر به خستگی روزافزون عمومی مردم شده است.

در مجارستان ، نخست وزیر ویکتور اوربان از سوی یک اپوزیسیون به طرز غیرمعمول متحد، تحت فشار قرار گرفته، در لهستان ، دولت به شدت محافظه کار جهت جلب حمایت مجدد، در سیاست های اقتصادی یک شیفت ناگهانی به چپ داده، و در اسلوونی ، حزب حاکم راستگرای نخست وزیر دوستدار ترامپ به طرز فاجعه باری در نظرسنجی ها سقوط کرده است.

رهبر اسلوونی ، جینز یانسا ، که با تبریک "پیروزی" آقای ترامپ در ماه نوامبر ، توجه خبرهای بین المللی را به خود جلب کرد و خود را آفتی برای نخبه های لیبرال یا کمونیست می نامد، بیشترین خطر را برای عدم محبوبیت پوپولیست های منطقه دارد.

یانسا و حزب دموکرات اسلوونی با وعده های ملی گرایانه برای ممانعت از ورود پناهجویان خاورمیانه و "تضمین بقای ملت اسلوونی"، بیشترین آرا را در انتخابات 2018 به دست آورد. سال گذشته، میزان تأیید عملکرد دولت ائتلاف جدید به رهبری این حزب 65 درصد بود. این میزان از آن زمان به 26 درصد سقوط کرده است و آقای یانسا چنان با عدم محبوبیت مواجه است که متحدان او در حال بیرون پریدن از کشتی حزب دموکرات هستند. اعتراضات خیابانی علیه وی، به تدریج ده ها هزار نفر را به خود جلب کرده است و اعتراضاتی با مشارکت عظیم مردم میانه‌رو در ناحیه آلپ که معمولاً دو میلیون نفر جمعیت دارد، صورت گرفته است.

اسلاووی ژیژک ، یک فیلسوف مشهور که خود را "مارکسیست نسبتاً محافظه کار" می‌داند و همراه با ملانیا ترامپ از معدود اسلوونیایی های شناخته شده در خارج از کشور است، گفت که نوشتن درباره رهبرانی مانند آقای یانسا و اوربان و یاروسلاو کاچینسکی از لهستان  خیلی زود است. وی آن‌ها را "محور جدید شر" توصیف کرد.

وی گفت: «پوپولیست های ناسیونالیست ، به ندرت در رقابت محبوبیت پیروز شده اند. مهمترین دارایی آنها خلع سلاح مخالفان‌شان بوده است». این فیلسوف می‌گوید آنها به جای پرداختن به نگرانی های اقتصادی که بیشتر رای دهندگان را تحت‌الشعاع قرار می دهد، بیش از حد بر "اخلاق گرایی افراطی" و موضوعات این چنینی متمرکز می‌شوند. آقای ژیژک گفت: "ناتوانی جناح چپ وحشتناک است."

گریز لوپن از تله پاندمی

اما مارین لوپن ، رهبر راست افراطی فرانسه ، ثابت می کند که پوپولیسم ملی گرایانه به عنوان نیرویی مؤثر باقی مانده است. حزب وی در انتخابات منطقه ای آخر هفته ضعیف ظاهر شد اما نظرسنجی ها نشان می دهد که او همچنان می تواند رقیب قدرتمندی در انتخابات ریاست جمهوری فرانسه در سال آینده باشد. او این کار را با نرم کردن چهره خود به عنوان یک پوپولیست آتش نشان، رد کردن تندروی‌های آشکار و تغییر و تعدیل مخالفت‌های قبلی خود با موضوعاتی چون اتحادیه اروپا و واحد پول رایج آن، یورو، انجام داده است. خانم لوپن که هرگز مقام عالی را نداشته است ، از دام پوپولیست های اروپای شرقی و مرکزی که در طول پاندمی ضعف دولت ها‌ی‌شان را نشان دادند، گریخته است.

پوپولیسم آزادی را بشناس

سانتیاگو زابالا استاد فلسفه دانشگاه پمپئو فابرا در بارسلونا در مطلبی برای الجزیره نوشت:  همانطور که پاندمی به تدریج به پایان می رسد ، شکل جدید و مرگبار پوپولیسم در حال رشد است. دونالد ترامپ ، ژائر بولسونارو و دیگر پوپولیست های راست گرای در سراسر جهان در همه گیری کووید۱۹ ثابت کردند که لفاظی ها و سیاست های آنها تا چه حد می تواند در زمان بحران  مرگبار باشد. اما اوضاع در حال بدتر شدن است.

همانطور که آرام آرام وارد دوران پساکرونا می شویم ، نشانه هایی در اروپا بروز یافته که به ظهور نوع جدیدی از پوپولیسم اشاره دارد. پوپولیست ها در سراسر قاره اکنون با ادعای مبارزه برای "آزادی" در برابر محدودیت های مختلفی که از زمان ظهور کروناویروس جدید در اوایل سال 2020 بر جوامع اروپایی اعمال شده، به دنبال جلب حمایت هستند.

همه احزاب در طیف سیاسی، اعم از دولت و اپوزیسیون، تلاش کردند تا پاندمی را تا حدی سیاسی کنند ، اما این تلاش ها بیشتر بی نتیجه بوده است. با شیوع ویروس در بین جوامع ، ضعف خدمات بهداشتی و کشته شدن ده‌ها هزار نفر ، بیشتر شهروندان اروپایی تنها خواستار احتیاط مسئولانه از سوی مقامات حاکم خود بودند.

در ماه های اخیر ، وضعیت به طور قابل توجهی تکامل یافته است. کمپین‌های واکسیناسیون در سراسر اروپا منجر به کاهش دامنه بحران و رشد فزایند حمایت عمومی از صداهای معترض به محدودیت‌های مربوطه شده است. در نتیجه ، پوپولیست ها اکنون فرصتی جدید برای افزایش قدرت سیاسی خود با گردهم‌آوردن مردم در برابر دشمن لفظی جدید دارند: مقاماتی که در تلاش برای اطمینان از بازگشت کنترل شده و ایمن به شرایط عادی هستند.

این "پوپولیسم آزادی" اولین پیروزی انتخاباتی خود را در انتخابات اخیر رئیس‌جمهور جامعه مادرید (یکی از هفده جامعه خودمختار اسپانیا) به دست آورد. ایزابل دیاز آیوزو ، رئیس فعلی جامعه مادرید از حزب راست گرای پاپیولار ، با قول "آزاد کردن" مردم مادرید از بند محدودیت‌های ناشی از مدیریت دولت سوسیالیست اسپانیا در بحران کرونا، در انتخابات منطقه ای پیروز شد.

برای درک ظهور "پوپولیسم آزادی" در اسپانیا و فراتر از آن ، باید یادآوری کنیم که چرا پوپولیسم در سال های اخیر به عنوان یک استراتژی سیاسی موفق بازگشته است؟ چه تفاوتی بین شکل های راست ، چپ و دیجیتالی آن وجود دارد؟ و چرا برای موفقیت همیشه به یک "دشمن" نیاز دارد؟

بازگشت پوپولیسم در دهه گذشته به عنوان یک استراتژی سیاسی مناسب در اروپا، در پاسخ به احزاب مستقر (جریان اصلی) بازگشت؛ احزابی که در تلاش برای مشروعیت زدایی از ایدئولوژی ها و باقی ماندن در قدرت به طور فزاینده ای از مدیریت تکنوکراتیک امور عمومی حمایت می‌کردند. ائتلافهایی که در نتیجه این روند بوجود آمدند ، مواضع ایدئولوژیک راست و چپ را به نفع جریان اصلی میانه‌رو به حاشیه بردند و باعث شدند بسیاری از مردم علاقه خود را به سیاست از دست دهند.

در برابر این ائتلاف‌های فنی نامحسوس که سیاست‌های‌شان باعث افزایش بی سابقه نابرابری اجتماعی و اقتصادی شده بود، پوپولیست ها پیشنهاد کردند که با ایجاد رابطه مستقیم با توده های ناراضی که مدتها توسط احزاب استبلیشمنت نادیده گرفته شده بودند ، سیاست را به مردم برمی‌گردانند.

پوپولیست ها با سوء استفاده از ترس‌ها، آمال و ناامیدی‌های مردم با سطوحی از جوامع ارتباط برقرار کردند. در جناح راست ، آنها از بیگانه‌هراسی ناشی از نفرت و بی تفاوتی سوءاستفاده کردند. در جناح چپ، آنها از آرزوی آینده ای بهتر ، برابرتر و عادلانه سوءاستفاده کردند. و برخی مانند جنبش پنج ستاره ایتالیا  که "پوپولیسم دیجیتالی" نامیده شده، از ظهور رسانه های اجتماعی به عنوان یک بستر گسترده عمومی برای القای ناامیدی و عدم اعتماد نسبت به سیستم‌های سنتی انتخاباتی در جوامع دموکراتیک سوء استفاده می‌کنند.

برای مدتی ، به نظر می رسید که پوپولیست ها ، نه تنها در اروپا بلکه در سراسر جهان ، برای موفقیت طولانی مدت بار خود را بسته‌اند. با این حال ، پس از ظهور ویروس کرونا به عنوان یک تهدید جهانی برای بهداشت عمومی ، پوپولیست ها در سراسر طیف‌های سیاسی برای حفظ حمایت عمومی با چالش مواجه شدند.

پس چرا پاندمی مانع ظهور پوپولیسم شد؟ پوپولیسم به عنوان یک استراتژی سیاسی برای متحد کردن مردم در حمایت از خود، همیشه به یک دشمن واقعی یا ساختگی نیاز دارد. در سال های اخیر ، پوپولیست‌ها دشمنان مختلفی را برای به دست آوردن قدرت سیاسی ایجاد کرده‌اند: مهاجران ، فمینیست‌ها ، جوامع اقلیت ، استبلیشمنت، نخبگان و غیره. هنگامی که پاندمی ظهور کرد و اولویت های عمومی را تغییر داد ، پوپولیست ها در سراسر طیف‌های سیاسی احساس نیاز کردند تا برای حفظ ارتباط و حمایت عمومی ، باید دشمن جدیدی تدارک ببینند. بسیاری از عوام فریبان راست ، از بولسونارو در برزیل گرفته تا ترامپ در ایالات متحده ، سعی کردند چین را به عنوان دشمن جدید معرفی کنند. در عین حال پوپولیست‌های چپ گرا مانند پابلو ایگلسیاس در اسپانیا و ژان لوک ملانشون در فرانسه سعی کردند پاندمی و همه تبعات ناشی از آن را به گردن ایده رشد و توسعه بیندازند، خصوصاً به هزینه کردن مسائل محیط زیستی. اما هیچ یک از طرفین نتوانستند اکثر طرفداران خود را متقاعد کنند.

توده ها فقط وقتی در برابر "دشمن" متحد می‌شوند که اعتقاد دارند با شکست آن دشمن می توان خواسته‌ها و شکایات خاص خود را مطرح و برطرف کنند. در طی پاندمی ، مردم خریدار این ادعاها نبودند که همبستگی علیه چین یا ایده رشد به هر قیمت مشکلات آنها را در کوتاه مدت حل خواهد کرد.

اما اوضاع به سرعت در حال تغییر است. اکنون که در حال ورود به دوران پسا کرونا هستیم ، پوپولیست ها دریافتند که می توانند از پیوند ناامیدی عمومی به تداوم محدودیت‌های مربوط به پاندمی برای ایجاد دشمن جدید و بازپس گیری قدرت استفاده کنند.

در طول سال گذشته ، زمانی که ویروس کووید-۱۹به وضوح تهدید وجودی فوری برای جوامع بود ، دولت ها با وضع مقررات قرنطینه، فاصله‌گذاری اجتماعی، ممانعت از تجمع، تعطیلی اماکن و ... را نسبتاً آسان می دانستند. اما اکنون که به نظر می رسد پاندمی به لطف واکسن ها "حداقل" در غرب در حال کشت خوردن است، تبعات ناامیدی عمومی ناشی از کُندی مقامات در برداشتن محدودیت ها در حال

برای پوپولیست ها ، به ویژه کسانی که در سمت راست طیف سیاسی هستند ، این یک فرصت است. آنها اکنون علیه مقامات "ظالم" تجمع کرده و ادعا می کنند که آنها آزادی مردم را برای منافع خود محدود می کنند. این امر به ویژه در مورد پوپولیست های راست گرای ایتالیا ، فرانسه و اسپانیا صادق است.

و آنها در حال حاضر از مزایای مقاومت ادعایی خود در برابر دولتهای "ظالم" که خودسرانه آزادی مردم را محدود می کنند ، بهره مند می شوند.

قدرت گرفتن "پوپولیست‌های آزادی"

دیاز آیوسو از مادرید اولین سیاستمدار اروپایی بود که از مزایای "پوپولیسم آزادی" بهره برد. درک دلایل پیروزی چشمگیر او در انتخابات ممکن است به ما اجازه دهد ببینیم که این برند جدید پوپولیسم چگونه ظهور کرده و چگونه می تواند بر صحنه سیاسی اروپا در آینده نزدیک تأثیر بگذارد.

در اسپانیا ، دولت سوسیالیست پدرو سانچز بحران را به خوبی مدیریت کرد. وی یک کشور استثنائی ملی را وضع کرد که در ابتدای ماه مه پایان یافت و همه رهبران محلی را واداشت تا همه تلاش های لازم را برای کاهش فشار بر زیرساخت های بهداشتی کشور و به حداقل رساندن هزینه های انسانی این اورژانس جهانی بهداشت جهانی انجام دهند. با این حال ، هر جامعه خودمختاری در اسپانیا همچنان حق اجرای محدودیت های همه گیری را به روش های مناسب خود حفظ کرد.

در حالی که اکثر فرمانداران جامعه موافقت کردند که از دولت فدرال پیروی کنند و محدودیت های سخت COVID-19 را اعمال کنند ، دیاز آیوسو با این استدلال که می خواهد از اقتصاد منطقه محافظت کند ، از این کار خودداری کرد.

در نتیجه ، در ماههای اخیر ، درحالی‌که بیمارستانهای اسپانیا مملو از بیماران COVID-19 بود و بیشتر اسپانیا تحت سطوح مختلف قرنطینه قرار داشت ، بارها ، رستورانها و تئاترهای مادرید ساعتهای طولانی باز بودند. علاوه بر این ، دولت دیاز آیوسو تلاش زیادی برای جلوگیری از برگزاری مهمانی های مخفی در سطح شهر انجام نداد. در نتیجه ، پایتخت اسپانیا به سرعت تبدیل به پاتوقی برای تفریح در اروپا شد. گردشگران از سراسر اروپا برای فرار از محدودیت های موجود در کشورهای خود ، بازدید از مادرید را آغاز کردند. این استراتژی مدیریتی غیرمسئولانه ، منطقه را به کشنده ترین موج کرونا در اسپانیا تبدیل کرد.

در حالی که بسیاری از مشاغل منطقه از همان ابتدا رویکرد دیاز آیوسو در مدیریت پاندمی را تحسین می کردند ، موضع انتقادی وی در برابر محدودیت‌های شدید در ابتدا نه تنها از سوی سیاستمداران چپ بلکه حمایت عموم مردم را نیز به همراه داشت. اما همانطور که کمپین واکسیناسیون اسپانیا شروع به نشان دادن تأثیرات خود کرد ، دیاز آیوسو از دستاوردهای واکسیناسیون در کنترل ویروس استفاده کرد تا ادعا کند که استراتژی های خود وی موثر بوده و منتقدان خود را ساکت کرد.

در ماه مارس ، در حالی که مخالفان منطقه ای در حال آماده سازی رای عدم اعتماد به دولت وی بودند ، دیاز آیوسو انتخابات زودهنگام را برگزار کرد. او بلافاصله شروع به کارزار انتخاباتی مجدد با محوریت "دفاع از آزادی مادرید" در برابر سوسیالیست‌های حاکم بر اسپانیا کرد. از قضا ، در آن مرحله ، رهبران فدرال سوسیالیست اسپانیا در حال کار بر روی یافتن راه های ایمن برای کاهش محدودیت های باقی مانده در کشور بودند.

به زودی ، معاون دوم نخست وزیر اسپانیا ، پابلو ایگلسیاس از حزب چپگرا Podemos ، دولت فدرال را ترک کرد تا در مقابل دیاز آیوسو رقابت کند. در پاسخ ، رئیس جمهور فعلی مادرید با اشاره به عقاید چپ رادیکال ایگلسیاس، ادعا کرد که انتخابات نبرد "آزادی در برابر کمونیسم" است.

دیاز آیوسو در طول مبارزات انتخاباتی خود ،  علاوه بر معرفی رقیب برجسته خود به عنوان یک کمونیست که برای از بین بردن حقوق و آزادی های اساسی اسپانیایی ها تلاش می کند ، بارها سعی کرد از ناامیدی های روز افزون رای دهندگان از محدودیت ها بهره برداری کند.

وی ویدیوهایی را در توییتر خود نشان داد که صاحبان بارها و رستوران های مشهور مادرید را نشان می دهد و می گوید: "مادرید شهر آزادی است" و "ما زنده تر از همیشه هستیم" حامیان وی در بخش خدمات مادرید حتی یک آبجو مخصوص به نام او برای انتخابات ایجاد کردند و آن را با شعار "اجازه ندهید کسی زندگی ما را بردارد" تبلیغ کردند.

در پایان ، تاکتیک های پوپولیستی دیاز آیوسو به طرز باورنکردنی موفقیت آمیز بود و او ایگلسیاس و دیگر نامزدهای چپ را با شکستی شکست داد. وی اکنون با حمایت حزب راست افراطی Vox حداقل به مدت دو سال حکومت خواهد کرد.

"پوپولیسم آزادی" که توسط دیاز آیوسو و بسیاری دیگر مانند او در سراسر اروپا و فراتر از آن ترویج می شود ، می تواند کشنده تر و مخرب تر از پوپولیسم کسانی باشد که در آغاز همه گیر شدن قدرت را در دست داشتند.

پوپولیست های آزادی ادعا می کنند که علیه سیاستمداران ، کارشناسان و نهادهای عمومی "با استفاده از بیماری همه گیر به عنوان فرصتی برای محدود کردن آزادی ها" می جنگند. آنها قول می دهند نه تنها بودجه نهادهای جهانی و محلی را که برای محافظت از جمعیت در برابر تهدیدهای بهداشت عمومی تلاش می کنند ، کنار بگذارند ، بلکه همچنین خصوصیات هرچه بیشتر خدمات عمومی را به نام "آزادی" انجام دهند.

اگر آنها از پشتیبانی عمومی کافی برای تشکیل دولت ها و شکل دادن به سیاست های عمومی برخوردار شوند ، شبکه های ایمنی را که از ابتدای بحران COVID-19 جان بی شماری را نجات داده اند، از بین می برند. دوران همه گیری ممکن است به آرامی در حال پایان باشد ، اما ، متأسفانه، دوره "پوپولیسم آزادی" ، که می تواند به همان اندازه کشنده باشد، تازه آغاز شده و ممکن است به زودی شاهد پیشی گرفتن خرابی‌های ناشی از پوپولیسم آزادی از آسیب‌های ناشی از شیوع تضعیف‌شده ویروس کرونا باشیم.