بهترین فرصت ایران و آمریکا برای مبادله زندانیان

به گزارش اقتصادنیوز ؛ لارا کلی، خبرنگار پایگاه هیل در مطلبی، مذاکرات هسته‌ای جاری را بهترین فرصت دولت بایدن برای آزادسازی آمریکایی‌های تحت بازداشت در ایران دانست. با این حال حامیان آزادسازی چهار آمریکایی بازداشت شده در ایران باذ این نگرانی فزاینده مواجه‌اند که عدم دستیابی به توافق در مورد احیای برجام، احتمالاً بهترین فرصت برای بازگشت آن‌ها به خانه را از بین می‌برد.

مقامات دولت بایدن تأکید می‌کنند که تلاش آنها برای آزادی این افراد، جدا از مذاکرات احیای برجام است اما رایزنی‌های جاری در وین، یک فرصت مهم برای تلاش در راستای آزادی آنها است. یک مقام ارشد وزارت امور خارجه پس از آخرین دور مذاکرات، به خبرنگاران گفت که ایالات متحده در تلاش برای آزادی آمریکایی ها پیشرفت کرده است اما هشدار داد که »تا زمانی که درباره همه چیز توافق نشود، هیچ توافقی حاصل نمی‌شود».

به نوشته هیل، زندانیان عبارتند از سیامک نمازی 49 ساله که در سال 2015 دستگیر شد و پدر 84 ساله وی باقر نمازی نیز  در سال 2016 تحت بازداشت قرار گرفت اما به دلیل ضعف جسمانی از سال 2018 در حصر خانگی به سر می برد.

این پدر و پسر به اتهام «همکاری با کشورهای دشمن» در حال گذراندن محکومیت ۱۰ ساله خود هستند. مراد طاهباز، تاجر و فعال محیط زیست در بنیاد میراث حیات وحش فارس، در ژانویه 2018 به همراه پنج حافظ دیگر به اتهام جاسوسی برای آمریکا دستگیر شد. طاهباز نیز به 10 سال زندان محکوم شده است.

عماد شرقی، یک تاجر دوتابعیتی ایرانی آمریکایی است که از سال 2018 در بازداشت است، در دادگاه به جاسوسی عمومی و ۱۰ سال حبس محکوم شد.

دولت بایدن همچنین خواستار ارائه اطلاعات شفاف در مورد سرنوشت رابرت لوینسون ، مقام سابق اطلاعاتی آمریکا هستند که به ادعای واشنگتن پس از ناپدید شدن وی در سال 2007 احتمالاً در بازداشت درگذشته است.

به نوشته هیل، آزادی زندانیان به عنوان بخشی از مذاکرات هسته ای ایالات متحده و ایران مسبوق به سابقه است. دولت اوباما آزادی چهار آمریکایی دیگر که در ایران بازداشت بودند را در مبادله زندانیان با ایران تأمین کرد که نهایتاً در روز اجرای برجام در سال 2016 عملی شد.

مدیر اجرایی مرکز حقوق بشر در ایران، با اشاره به تبادل زندانیان که در سال 2016 انجام شد، گفت: به نظر می رسد که ما این بار نیز از همین الگو پیروی می کنیم. وی گفت: «در واقع تصور اینکه توافق هسته ای بین دولت‌های اروپایی و آمریکایی منعقد شود و زندانیان آزاد نشود واقعاً غیر منطقی خواهد بود». به ادعای پایگاه هیل، ایران همچنین حداقل 11 تبعه دیگر اروپا، انگلیس و کانادا را تحت بازداشت قرار داده است.

بر اساس این گزارش، مقامات بایدن امیدوارند که در مورد بازگشت به برجام با ایران به توافق برسند، اما خطر شکست مذاکرات نیز تا حدودی افزایش یافته است. حملات هوایی ایالات متحده علیه نیروهای مورد حمایت ایران در سوریه و عراق، روابط متلاطم و دیپلماسی شکننده میان واشنگتن و تهران را آشکار کرد.

سخنگوی وزارت امور خارجه گفت که رابرت مالی ، نماینده ویژه آمریکا در امور ایران که رهبر تیم مذاکراتی آمریکا در وین است، با راجر کارستنز نماینده ویژه ریاست جمهوری در امور گروگان‌ها، در مورد تمام مشکلات مربوط به بازداشت شدگان یادشده، همکاری نزدیکی دارد. وی گفت: «ما شب و روز در تلاشیم تا همه شهروندان آمریکایی را که [به ادعای وی] به ناحق در ایران و جهان بازداشت شده اند را به خانه بیاوریم و با متحدان خود که در بسیاری از آنها نیز شهروندانی با چنین شرایطی دارند همکاری می کنیم».

مقامات تهران گفته اند که آنها به دنبال آزادی زندانیان ایرانی در ایالات متحده هستند و احتمال مبادله زندانیان در مذاکرات وین را افزایش داده اند. علی ربیعی، سخنگوی دولت ایران در ماه آوریل گفت: «ایده مبادله زندانیان همیشه در دستور کار بوده است». وی افزود: «تعداد ایرانیان بازداشت شده در ایالات متحده بیشتر از زندانیان آمریکایی در ایران است».

دست کم ۱۳ ایرانی با اتهام‌های فدرال اثبات شده یا ادعایی در بازداشت آمریکا به سر می برند و احتمال آزادی آنها به عنوان بخشی از تبادل زندانی میان تهران و واشنگتن افزایش یافته است.