پیام مهم مامور سیا: شبکه مخبرین آمریکا در تهران از بین رفته/ همکاری اطلاعاتی اسرائیل و آمریکا علیه ایران به بن بست رسید؟

 سرویس های اطلاعاتی دو دولت سابقه همکاری طولانی ای دارند که در دوران ریاست جمهوری دونالد ترامپ تشدید شد. به طوری که واشنگتن در چارچوب جنگ سایه خود علیه ایران در بسیاری از عملیات های اسرائیل مشارکت داشت یا آنها را تأیید می کرد.

این روند پس از انتخاب رئیس جمهور بایدن که قول داد توافق هسته ای با ایران را با وجود مخالفت شدید اسرائیل، احیا کند، تغییر کرد. در بهار، بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر وقت اسرائیل به دلیل عدم اعتماد به دولت بایدن، ارائه ی اطلاعات خود به واشنگتن را محدود کرد.

سوال اصلی بین تل آویو و واشنگتن در دیدار نفتالی بنت، نخست وزیر جدید اسرائیل با بایدن در کاخ سفید این است که آیا آنها می توانند حتی در صورت پیگیری برنامه های متناقض در مورد ایران، این اعتماد را بازسازی کنند. دولت بایدن از رویکرد دیپلماتیک در مقابل ایران و احیای توافق هسته ای ۲۰۱۵ حمایت می کند، در حالی که مقامات اسرائیلی اصرار دارند که تنها زور و اجبار می تواند ایران را از ساخت بمب اتمی باز دارد.

مقامات ارشد اسرائیلی تصریح کرده اند که هدف اصلی بنت این است که تعیین کند آیا دولت بایدن به حمایت از عملیات پنهانی اسرائیل علیه برنامه هسته ای ایران مبادرت می کند یا خیر.

مقامات اسرائیلی امیدوارند که هرگونه توافق جدید با ایران چنین عملیات هایی را محدود نکند. این عملیات ها در گذشته شامل خرابکاری در تاسیسات هسته ای ایران و ترور دانشمندان هسته ای این کشور بوده است.

نشست بنت و بایدن در کاخ سفید تنها چند هفته پس از دیدار ویلیام برنز، رئیس سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا (سیا) با دیوید بارنه همتای اسرائیلی خود و بنت، نخست وزیر اسرائیل انجام می شود. این موضوع نشان از اهمیت همکاری اطلاعاتی در روابط دوجانبه تل آویو-واشنگتن دارد.

یکی از مقامات سابق اطلاعات ارتش اسرائیل گفت: اشتراک اطلاعات و انجام فعالیت های عملیاتی مشترک بین اسرائیل و ایالات متحده یکی از مهمترین موضوعات در دستور کار این نشست است. اسرائیل قابلیت های منحصر به فردی برای جمع آوری اطلاعات در تعدادی از کشورهای دشمن ایجاد کرده است، توانایی هایی که ایالات متحده به تنهایی قادر به رشد آنها نبوده و بدون آنها امنیت ملی اش آسیب پذیر خواهد بود.

از آنجائیکه تل آویو و واشنگتن برنامه های متناقضی را در مورد ایران دنبال می کنند، ویلیام برنز و دیوید بارنه به عنوان روسای سیا و موساد در تلاش هستند تا اعتماد متقابل دو دولت را بازسازی کنند.

بنت در ملاقات با بایدن سعی می کند از این اهرم فشار استفاده کند که ایالات متحده برای اطلاعات بیشتر به اسرائیل وابسته شده است. واشنگتن منابع اطلاعات دیگری از جمله استراق سمع الکترونیکی توسط آژانس امنیت ملی را در اختیار دارد اما فاقد شبکه جاسوسی داخلی اسرائیل است. خطر چنین وابستگی ای در آوریل هنگامی که اسرائیل مواد منفجره را در نیروگاه هسته ای نطنز ایران منفجر کرد، آشکار شد.

مقامات آمریکایی و اسرائیلی گفتند که نتانیاهو به مقامات امنیت ملی خود دستور داده بود، اطلاعاتی را که در مورد عملیات برنامه ریزی شده علیه ایران ایران به ایالات متحده می رسانند، کاهش دهند.

در روز حمله، موساد، سازمان اطلاعات خارجی اسرائیل به گفته مقامات آمریکایی و اسرائیلی کمتر از دو ساعت که زمان بسیار کوتاهی است به ایالات متحده مهلت داد تا به ارزیابی عملیات بپردازد یا از اسرائیل بخواهد که از انجام آن صرف نظر کند.

مقامات اسرائیلی و آمریکایی مصاحبه شده برای این مقاله به شرط ناشناس ماندن در مورد این عملیات طبقه بندی شده صحبت کردند. مقامات اسرائیلی اعلام کردند که آنها اقدامات احتیاطی را انجام دادند، زیرا قبلاً آمریکایی ها اطلاعاتی در مورد برخی عملیات های اسرائیل فاش کرده اند، اتهامی که مقامات آمریکایی آن را رد می کنند. برخی دیگر از مقامات اسرائیلی می گویند دولت بایدن به نگرانی های امنیتی آنها بی توجه بوده است و تمرکز خود را بر احیای توافق هسته ای ایران که دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا از آن خارج شد، متمرکز کرده است.

در واشنگتن، بسیاری از مقامات آمریکایی گفتند که نتانیاهو کینه ای را که از دولت اوباما به خاطر امضای توافق هسته ای با ایران داشت، از سر گرفته است. اطلاع رسانی در آخرین لحظه به واشنگتن در مورد عملیات نطنز، بارزترین نمونه از این موضوع بود که اسرائیل رویه ی خود را در مقابل واشنگتن نسبت به زمان ریاست جمهوری ترامپ تغییر داده است.

مقامات ارشد دولت بایدن گفتند که اسرائیلی ها، حداقل از لحاظ روحی، توافقنامه نانوشته و دیرینه ای را با واشنگتن نقض کرده اند. این قانون نانوشته از اسرائیل می خواهد که در مورد عملیات های مخفیانه به واشنگتن اطلاعات دهد و به مقامات آمریکا فرصت اعتراض در مورد آنها را بدهد.

به گفته افراد مطلع، برنز با همتای خود، یوسی کوهن، رئیس موساد در آن زمان تماس گرفت و نسبت به این موضوع ابراز نگرانی کرد. کوهن گفت که اطلاع رسانی دیرهنگام ناشی از محدودیت های عملیاتی و عدم قطعیت در مورد زمان انجام عملیات نطنز بوده است. به هر حال این اقدام تل آویو یک عقب گرد شدید در روابط اطلاعاتی آمریکا و اسرائیل به حساب می آمد. البته روابط دو دولت در دوران اوباما تیره شده بود.

یک مقام سابق دولت اوباما گفت که مقامات کاخ سفید در زمان ریاست جمهوری اوباما انجام مذاکرات با ایران را از اسرائیل مخفی نگه داشته بودند. به طوری که سازمان اطلاعات اسرائیل از این دیدارها از طریق منابع خود مطلع شد. به گفته یکی از مقامات سابق اسرائیل، نتانیاهو همچنین متقاعد شده بود که سازمان های جاسوسی آمریکا او را تحت نظر دارند.

اما در دوران ریاست جمهوری ترامپ، همکاری اطلاعاتی تل آویو و واشنگتن به نقطه ی اوج جدیدی رسید. هنگامی که موساد ادعا کرد اطلاعات هسته ای ایران را در سال ۲۰۱۸ به سرقت برده، تنها مقامات خارجی که از قبل مطلع شده بودند، ترامپ و مایک پمپئو، مدیر سازمان سیا بودند. مقامات اسرائیلی با استفاده از این موضوع ترامپ را متقاعد کردند که ایران دارای برنامه تسلیحات هسته ای فعال است. ترامپ هنگام خروج از توافق هسته ای به این اسناد اشاره کرد و این یک پیروزی بزرگ برای نتانیاهو بود. نتانیاهو در سال ۲۰۱۹ به نیویورک تایمز گفت: این استفاده هوشمندانه از اطلاعات بود.

به هر حال، در پایان باید خاطرنشان کرد که در حال حاضر تل آویو و واشنگتن روابط اطلاعاتی خوبی با یکدیگر ندارند و باید منتظر شد و دید که آیا مقامات دو طرف می توانند به بازیابی اعتماد متقابل بپردازند یا خیر.