هیاهودرباره استراتژی جدید«فراسوی مرز» بایدن!

اکسیوس گزارش می‌کند که ساعت یک بعدازظهر فردای روزی که در فرودگاه کابل انفجار رخ داد و به کشته شدن 13 نظامی امریکایی و ده‌ها غیرنظامی افغان منجر شد، برخی مقامات ارشد شورای امنیت ملی دولت بایدن کنفرانس تلفنی را با سناتورهایی از هر دو حزب دموکرات و جمهوری‌خواه برگزار کردند. در این کنفرانس آنتونی بلینکن وزیر امورخارجه، کاتلین هیکس معاون وزیر دفاع، آلخانرو مایورکاس وزیر امنیت سرزمینی و ژنرال جان هایتن رییس ستاد مشترک ارتش امریکا حضور داشتند. منابع اکسیوس گفته‌اند این کنفرانس تلفنی زمانی به بحث و مجادله تبدیل شد که سناتور میچ مک‌‌کانل، رهبر جمهوری‌خواهان در سنا سوال کرد: «با توجه به بنزینی که روی آتش تروریسم ریخته شده، شما چه برنامه‌ای در زمینه جنگ با ترور دارید؟ هر چند به نظر می‌رسد که ما وا داده‌ایم اما تروریست‌ها همچنان به کارشان  ادامه  می‌دهند؟»

کالین کال، معاون سیاسی وزیر دفاع در پاسخ به مک‌کانل گفت: «آنچه از القاعده باقی مانده به هیچ‌وجه تهدیدی را متوجه خاک امریکا نمی‌کند. ما نیروهای‌مان را در خلیج‌فارس برای اعلام هشدار سریع حفظ کرده‌ایم. علاوه بر این جنگنده‌ها و مقامات خود را نیز در منطقه حفظ کرده‌ایم. ما باید در کشورهایی نظیر افغانستان، یمن، سومالی و دیگر نقاط جهان برای مقابله با تهدیدات احتمالی آماده باشیم.» پس از آن تیم بایدن به سوالات بعدی پاسخ دادند. اما سناتورهای جمهوری‌خواه اعلام کردند که از پاسخ‌های تیم بایدن کلافه شده‌اند. سناتورهای جمهوری‌خواه گفته‌اند با توجه به شرایط امنیتی در افغانستان که به ‌شدت رو به وخامت می‌رود، توجیهات دولت بایدن درباره اتفاقاتی که در حال وقوع است، به هیچ‌وجه  قابل  قبول  نیست. 

جان کربی، سخنگوی وزارت دفاع امریکا در بیانیه‌ای که خطاب به اکسیوس صادر کرد، اعلام کرده: «اگرچه ما نمی‌توانیم درباره جزییات گفت‌وگوهای‌مان با نمایندگان کنگره و سنا صحبت کنیم اما باید بگوییم که ما همچنان توانایی‌های‌مان را برای اجرای عملیات‌های «فراسوی مرز» علیه عواملی که خاک و منافع امریکا را تهدید می‌کنند، برخورداریم.» کربی نوشت: همان‌طور که وزیر دفاع گفته در صورت نیاز می‌توانیم به هر نقطه‌ای از جهان دسترسی داشته باشیم ولی برای انجام حملات موثر نیاز نیست لزوما در آن نقطه حضور داشته باشیم. البته درست است که حمله از راه دور دشوارتر است اما این کار غیرممکن نیست. چنانچه تاکنون نیز این مساله اثبات شده است. ما همچنان به همکاری با دولت و کنگره ادامه می‌دهیم تا از برقراری امنیت کشور اطمینان حاصل شود.»

اکسیوس می‌نویسد حتی قبل از کنفرانس تلفنی مذکور نیز نمایندگان کنگره امریکا سوالاتی را مطرح می‌کردند. روز بیست و ششم آگوست، مارکو روبیو، معاون رییس کمیته اطلاعات مرکز سنا و دو تن دیگر از اعضای این کمیته به نام‌های بن ساسی و روی بلانت نامه‌ای خطاب به جو بایدن نوشتند و از او خواستند توضیح دهد که دولتش چطور می‌خواهد توانایی‌های اطلاعاتی و مبارزه با تروریسم خود را که از دست رفته است، بازسازی کند. مارکو روبیو در گفت‌وگو با اکسیوس گفته پاسخ آنچه در آن نامه درخواست کرده بودند را دریافت نکرده‌اند. روبیو گفته: «ما هنوز چیزی از تیم آقای بایدن نشنیده‌ایم که شبیه به یک برنامه واقعی باشد. ما معتقدیم برنامه «فراسوی مرز» صرفا رجزخوانی است نه استراتژی. شاید شرایط در این هفته تغییر کند و چیزهای جدیدی بشنویم اما تا به اینجای کار هر چه  بحثش به میان آمد، همراه با  محدودیت‌های  بسیار  است.» 

لیندسی گراهام، سناتور جمهوری‌خواه نیز در گفت‌وگو با اکسیوس گفته است: «اگر استراتژی «فراسوی مرز» عملی بود، حالا نباید هیچ داعشی در عراق و سوریه وجود می‌داشت. آن زمان هم همین حرف‌ها را به ما زدند. می‌گفتند می‌توانیم از پهپاد و توانایی‌های فراسوی مرز برای ممانعت از شکل‌گیری سازمان تروریست‌ها استفاده کنیم. 

کاخ سفید از پاسخ به سوالات اکسیوس درباره این استراتژی امتناع کرد و در عوض شورای امنیت ملی امریکا خبرنگار اکسیوس را به سخنرانی که هفته گذشته الیزابت شروود، مشاور امنیت سرزمینی امریکا درباره استراتژی مبارزه با تروریسم ایراد کرده، ارجاع داد. شروود در آن سخنرانی گفته بود دولت امریکا پیش‌تر گزینه‌های استراتژی «فراسوی مرز» را پیش رو قرار داده و همچنان در حال افزودن به شمار آنها است. شروود همچنین بر اهمیت دیپلماسی، توسعه و تلاش‌های پیشگیرانه برای گسترش توانایی‌های امریکا در مبارزه با تروریسم تاکید کرد. البته شروود در این سخنرانی مستقما هیچ اشاره‌ای به نگرانی‌های کارشناسانی که درباره چالش‌های منحصربه‌فرد استفاده از استراتژی هشدار داده بودند، نکرد.  البته تنها جمهوری‌خواهان نیستند که درباره این استراتژی بایدن و میزان عملی بودنش شک و تردید دارند. ژنرال فرانک مکنزی، فرمانده سنتکام در ماه آوریل در یکی از جلسات کنگره گفت: «نمی‌خواهم بگویم استراتژی «فراسوی مرز» خیلی آسان عملی می‌شود. عملی کردن این استراتژی بسیار دشوار است اما غیرممکن نیست.» ست جونز، کارشناس مبارزه با تروریسم در مرکز مطالعات استراتژیک و بین‌المللی می‌گوید «خیلی غیرواقعگرایانه است اگر بخواهیم فکر کنیم که استراتژی «فراسوی مرز» می‌تواند موثر باشد. حمله براساس این استراتژی مثل سنجاق فرو کردن در بدن تروریست‌ها است و ضربه کاری وارد نمی‌آورد.  البته برخی دموکرات‌ها نظر دیگری دارند. یکی از دستیاران دموکرات کمیته روابط خارجی مجلس نمایندگان امریکا به حمله پهپادی بیست و هفت آگوست امریکا به ایالات ننگرهار افغانستان اشاره کرد و این حمله را به مثالی از موفق بودن استراتژی «فراسوی مرز» دانست. در این حمله دو فرمانده برجسته داعش کشته شدند. 

اما دو روز بعد از این حمله، نیویورک تایمز در گزارشی نوشت که در یک حمله پهپادی دیگر 10 غیرنظامی کشته شدند، چراکه رادارها و دوربین‌های نظارتی بشکه‌های آب را با مخازن مواد منفجره اشتباه گرفتند. این اتفاق نشان می‌دهد که استفاده از این استراتژی با چه محدودیت‌هایی روبه‌رو است. جان کربی، روز بیست و نهم آگوست اعلام کرد که فرماندهی سنتکام هنوز مشغول بررسی ابعاد این حمله است. کربی گفت: «اگرچه دوست ندارم قبل از مشخص شدن نتیجه تحقیقات نظری بدهم اما باید بگویم که این حمله با هدف ممانعت از وقوع حمله‌ای دیگر به فرودگاه کابل صورت گرفت. ما به‌شدت تلاش می‌کنیم تا در حملات اینچنینی به غیرنظامیان آسیبی وارد نشود و از وارد آمدن هرگونه آسیبی به افراد بیگانه به ‌شدت اندوهگین  هستیم.»