پشت پرده استعفای ظریف و تماس سردار سلیمانی با او/ رابطه حاج قاسم با آیت الله هاشمی چگونه بود؟

وی از سال 1361 در لشگر ثارالله (ع) با شهید سلیمانی آشنا می‌شود، مسئول تبلیغات لشگر ثارالله در آن زمان بوده و تا پایان جنگ در خدمت ایشان بوده است. بعد از آن، مسئول نمایندگی ولی فقیه در نیروی دریایی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی می‌شود، مدتی هم مسئولیت نمایندگی ولی فقیه در نیروی قدس سپاه پاسداران را همزمان با فرماندهی شهید سپهبد حاج قاسم سلیمانی برعهده داشته است و گفتنی های فراوانی از ایشان دارد.

بخشی از گفت‌وگو با حجت‌الاسلام علی شیرازی بدین شرح است:

مهمان ارجمند این هفته برنامه دستخط، از رفقای قدیمی شهید بزرگوار حاج قاسم سلیمانی است. از سال 1361 در لشگر ثارالله (ع) با این شهید بزرگوار آشنا می‌شود، مسئول تبلیغات لشگر ثارالله در آن زمان بوده و تا پایان جنگ در خدمت ایشان بوده است. بعد از آن، مسئول نمایندگی ولی فقیه در نیروی دریایی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی می‌شود، مدتی هم مسئولیت نمایندگی ولی فقیه در نیروی قدس سپاه پاسداران را همزمان با فرماندهی شهید بزرگوار سپهبد حاج قاسم سلیمانی برعهده داشته است و گفتنی های فراوانی از ایشان دارد. ابوی ایشان از دوستان و هم‌سنگران رهبر انقلاب در قبل از انقلاب بودند. یکی از اخوی های ایشان مسئول تبلیغات جنگ بودند که در سال 64 به شهادت می‌رسند. به نظرم گفتنی های فراوانی از حاج قاسم و هم از جنگ و هم از ابوی و اخوی بزرگوار خود خواهند داشت.

در خدمت حجت الاسلام والمسلمین علی شیرازی، جانشین رئیس سازمان عقیدتی سیاسی وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح هستیم که بخش هایی از سوابق ایشان را در آغاز برنامه اشاره کردم و رفاقت دیرینی که با شهید بزرگوار شهید حاج قاسم سلیمانی داشتند.

* از اینجا شروع کنیم که شما قریب به 10 سال با حاج قاسم در نیروی قدس بعنوان نماینده ولی فقیه بودید. تقریباً دو سال است که از نبود حاج قاسم می گذرد. چطور بر شما گذشته است؟

من در دوران حیات به حاج قاسم می‌گفتم که حاضر هستم – شوخی هم نمی کردم و جدی می گفتم و پای این حرف ایستاده بودم - کشته شوم که تو بمانی! گفتم من می دانم اگر شما بروی، برای حضرت آقا سخت است. هم جامعه بشری و جبهه مقاومت از خدمت شما بهره‌مند می‌شدند.

* وقتی دشمن این کار خبیثانه را انجام دهد و بعد خود اعلام کند یعنی هزینه بزرگی است. آیا به اهدافشان رسیده‌اند؟

خداوند دشمنان را از جاهلین قرار داده است. اگر ما از اول انقلاب، از ابتدای شکل گیری نظام جمهوری اسلامی تا امروز نگاه کنیم، هر طرحی که دشمن علیه نظام و ملت ما ریخت، پاسخ معکوس گرفت. در هر ماجرایی، سختی‌هایی را بر ما تحمیل کرد اما در هیچ جا دشمن به اهداف خودش نرسید.

اگر دشمن عقل داشت و عاقلانه فکر می کرد خیلی از این کارها را انجام نمی داد، اما دشمن چاره ای ندارد. اگر این کارها را انجام ندهد باید چه کند؟ وقتی می‌بیند تمام طرح های دشمن در منطقه بهم می‌ریزد و عامل این حرکت را در جبهه مقاومت در سوریه، لبنان، عراق، در کشورهای دیگر، سردار سلیمانی می‌داند.

* حاج قاسم زمان لشگر ثارالله با حاج قاسم نیروی قدس چه تفاوت‌هایی کرده بود؟

ما در برخی از اشخاص سیر زمانی را عامل افت افراد می‌بینیم، چون نگاه ایشان به سمت دنیا و دنیاگرایی برمی‌گردد، اما حاج قاسم سال 98 با حاج قاسم سال 61 که با ایشان آشنا شدم، خیلی تفاوت داشت.

سال 61 حاج قاسم در پلکان اولیه کمال و ترقی بود اما سال 98 حاج قاسم فوق دکترای عرفان را گرفته بود. حاج قاسم وقتی می‌خواهد مورد تقدیر قرار بگیرد عصبانی می‌شود، اصلاً اجازه نمی دهد از او تقدیر شود. وقتی اصرار رهبر معظم انقلاب اسلامی را می‌بیند که باید او هم مورد تقدیر قرار بگیرد و مدال «ذوالفقار» به او داده شود، التماس می‌کند علنی نشود، کسی مطلع نشود، خبری نشود، نمی خواهد کسی بفهمد او چه کار کرده است.

تمام رفتار حاج قاسم برای خداست، خودش را نمی بیند، هر چه می بیند خدا را می بیند. عامل رشد حاج قاسم، امام (ره) و ولایت فقیه بود. وصیتنامه او یا در نامه ای که حضرت آقا به حاج قاسم می نویسد که من نگران جان شما هستم، حاج قاسم در پاسخ می نویسد جان من ارزشی ندارد که نگران آن باشید، جان من هزاران بار فدای شما باد. ولایت فقیه عامل رشد بود.

عامل دیگر، مردم بودند، حاج قاسم در وصیتنامه می نویسد جان من هزاران بار فدای مردم باد. حالا در این مردم، کرمان را پررنگ‌تر می کند. در سخنرانی و در نوشتار درباره مردم کرمان اعتقاد دارد که مردم کرمان به من اعتماد کردند، در دوران جنگ فرزندانشان را در لشگر ثارالله فرستادند. اگر آنها اعتماد نمی کردند نیرویی نبود که من بخواهم فرماندهی کنم. پس اگر قاسم، قاسم شد مردم کرمان این زمینه را ایجاد کردند.

سومین عامل فرماندهان خصوصاً شهدا یعنی فرماندهان شهید، بودند. حاج قاسم در یک متنی بعد از جنگ خطاب به شهدای لشگر ثارالله خودمانی می‌نویسد، با اسم یونس، احمد، علی و ... می گوید شما بودید که قاسم را قاسم کردید. چنین شخصی وقتی شهید می‌شود در وصیت‌نامه خود می نویسد مرا در کنار یوسف‌اللهی دفن کنید، من را نبینید، من کسی نیستم، من یک سرباز هستم. سال 96 در پاسخ به نامه یک فرد ایرانی می‌نویسد، این فرد نامه ای به حاج قاسم می نویسد و بعنوان یک ایرانی دعوت می کند که کاندیدای ریاست جمهوری شوید، حاج قاسم می‌نویسد من سرباز صفر هستم.

حاج قاسم هیچ حرفی را بدون عمل نمی‌زد، چه در مباحث نظامی، چه در مباحث دینی، چه در مباحث مثلا کتابخوانی. وقتی نیروها می بینند حاج قاسم بیش از همه برای آنها دل می سوزاند، در دوران جنگ برای شناسایی می رود حاج قاسم تا خودش بنیند و شناسایی نکند نیرو را نمی فرستد، حاج قاسم در سوریه و عراق برخی جاها نیروها را اجازه نمی‌دهد بروند، خود او جلوتر می رود. حاج قاسم می‌بیند نیروها در محاصره هستند، همه چیز را بر جان می‌خرد.

با هلیکوپتر در منطقه ای می آید که در حلب نیروها در محاصره هستند، داعش و تروریست ها محاصره کردند، هلی کوپتر وقتی می خواهد از این مرز عبور کند و وارد قسمتی شود که نیروها در محاصره هستند، از تیررس دشمن باید عبور کند. حاج قاسم برخی جاها 100 درصد احتمال شهادت می‌دهد، ولی می پذیرد که کنار نیروی خودش برود و روحیه بدهد و در این محاصره وارد شود و به نیرو ثابت کند تا کجا با اوست.

من هیچ زمانی در لشگر ثارالله ندیدم در عملیات، در خط، در محوری که نیرو یا مشکل آب یا مشکل غذا داشته باشد. حاج قاسم به همه جوانب نگاه می کند. در عملیات کربلای یک در خط مقدم، جلوتر از خط مقدم، زیر آتش دشمن نیرویی که در میدان می‌جنگند، حاج قاسم دستور داده باید به او غذای گرم برسانید. ظهر وقتی غذا را جلوی او می گذارند وقتی غذا را باز می‌کند، بخار بلند شود. بهترین میوه و غذا را برای نیروها می خواهد. عملیات کربلای یک در تیرماه بود، میوه فصل گیلاس بود، در آن زمان بهترین میوه فصل در خط مقدم بود. در عملیات کربلای 5 آقای حسین‌زاده مسئول مهندسی لشگر بود. حاج قاسم به او می‌گوید اگر می توانستید خاکریز و سنگری محکم‌تر بسازی که بچه ها کمتر شهید شوند و نساختید، روز قیامت من یقه شما را می‌گیرم. البته بعد از عملیات خیلی مهربان است، همین حاج قاسمی که در عملیات شدید و محکم است و گاهی عصبانی می‌شود و برخورد می‌کند، بعد از عملیات کربلای 5 که نزدیک عید بود تمام فرماندهان و معاونت های لشگر را با زن و بچه به سد دز دعوت کرد و آستین ها را بالا زد و آشپز شد و برای زن و بچه فرماندهان خودش آشپزی کرد.

همین عشق در سال 98 نسبت به حاج قاسم بود. یکبار با حاج قاسم جایی می رفتیم با هواپیما، جمعیت مطلع شد حاج قاسم جلو نشسته است. جمعیت از آخر هواپیما به جلو ریختند. وقتی می شناختند و کوچک و بزرگ، زن و مرد، کم حجاب و باحجاب همه آمدند. به نظر من یک بُعدش اخلاص حاج قاسم است، بُعد دوم عشقی است که به پدر و مادرش داشت. حاج قاسم پای پدر و مادرش را می بوسید، مثل یک نوکر در خدمت پدر و مادر بود.

من یک خاطره جالب از عراق بیان کنم، عملیات کربلای 5 حاج قاسم فرمانده لشگر ثارالله در شلمچه علیه یک سپاهی می‌جنگد که سپاه پنجم عراق با فرماندهی یک سرلشگر بعثی عراقی بود. وقتی صدام سقوط می‌کند، در عراق وقتی داعش آمد این سرلشگر سپاه پنجم عراق به حشدالشعبی مراجعه کرده و حالا زیرنظر حاج قاسم است و او نیروی حاج قاسم می شود، می‌جنگد و شهید می‌شود.

* همان فرمانده ای که مقابل حاج قاسم در جنگ ایران و عراق بود!

بله. نمونه های متعددی از اینها هست. من یک نمونه را بیان می کنم، فرمانده نیروهای روسیه به فرماندهان ایرانی که در سوریه هستند می گوید حاج قاسم چه زمانی می‌آید؟ من می خواهم او را ببینم. هر زمان آمد به من بگویید من با یک پرواز خودم را می رسانم، تا حاج قاسم را ببینم و بدانم کیست. حاج قاسم از ایران آمد، فرماندهان بهش گفتند که فرمانده روسی می خواهد شما را ببیند. گفت خود فرمانده گفته است؟ گفتند بله. گفت بروید هدایایی بخرید و برای خانم و دختر این فرمانده طلا بخرید.

حاج قاسم در لاذقیه بود، در حالیکه فرمانده روسی درخواست کرد می خواهد حاج قاسم را ببیند ولی حاج قاسم می گفت حالا که می‌رویم، برای خانواده او هدیه بخریم. طلا خریدند و آوردند، جلسه تشکیل شد و گفت جلوی من این هدیه را ندهید، اجازه دهید من بروم و بعد هدیه بدهید. همه زوایا را در نظر دارد، نمی خواست خود را نشان دهد. حاج قاسم که رفت طلاها را به فرمانده روس دادند. این فرمانده به روسیه رفت و برگشت و پرسید حاج قاسم چه چیزی دوست دارد که به او هدیه بدهم؟ او به من هدیه داده و من هم می‌خواهم جبران کنم و هدیه ای به او بدهم. گفتند از حاج قاسم می پرسیم. حاج قاسم گفت من که برای خودم هدیه ندادم، هیچ چیزی برای خودم نمی خواهم. اگر می خواهید هدیه ای بدهید موشک به جبهه ما کمک کنید. این فرمانده هر چه می توانست موشک کمک کرد.

آقای همدانی برای من تعریف می کرد، اوایل فرمانده میدان در سوریه آقای همدانی بود. آقای همدانی به من می گفت یکی از فرماندهان ارشد سوری ما را در خانه خودش دعوت کرد. این رسم سوری ها است که سفره مفصلی می اندازند، این فرمانده به ما گفت بخورید، اگر نخورید خانمم دعوام می کند. وقتی به خانمم گفتم شما می خواهید بیایید گفت حق نداری از بازار چیزی بخری. من همه چیز را خودم درست می کنم. دوشبانه روز خانمم در خانه کار کرده تا مهمان ایرانی خودش را پذیرایی کند. خب حاج قاسم با دل اینها چه کرده است که این عشق را به حاج قاسم و نیروهای او پیدا کردند؟ این رفتار سوری ها و روس ها، لبنانی ها و عراقی ها با حاج قاسم است. حتی رئیس جمهور عراق اینچنین بود، آقای طالبانی که رئیس جمهور عراق بود. خب یکسری پیمان های نوشته و نانوشته ای است که رئیس جمهور از رئیس جمهور باید استقبال کند و آن هم تشریفات خاص دارد. آقای طالبانی رئیس جمهور عراق است، حاج قاسم فرمانده نیروی قدس است. حاج قاسم به آقای طالبانی می گوید به لب مرز بیاید و با هم جلسه بگذارند. آقای طالبانی به لب مرز می آید و خود او برای حاج قاسم غذا می‌پزد و با او جلسه می‌گذارد.

* یک موردی در خاطره ها ماند، نامه سنگین حاج قاسم به دولت بحرین در مورد آیت‌الله شیخ عیسی قاسم بود که خیلی ها متعجب شدند که حاج قاسم هیچگاه تند خطاب به دولتمردان بحرین برخورد نمی‌کرد و برخی ایراد دیپلماتیک گرفتند. از این خبر دارید که پشت صحنه چه بود؟

حاج قاسم در میدان اگر احساس تکلیف می کرد وارد عمل می کرد. در همه موضوعات اینچنین بود. حتی در کردستان عراق وقتی به این تکلیف رسید که باید انجام دهد، محکم در میدان عمل کرد. عده ای از ایران و عده ای از آن سو خوششان نیامد.

گفت من کاری ندارم که کسی خوشش بیاید یا نیاید. تا من بخواهم هماهنگ کنم تعداد زیادی از مردم کردستان کشته می‌شوند. باید وارد میدان شویم. در این قضیه هم احساس وظیفه کرد، تصمیم گرفت، خیلی ها مطلع نبودند حاج قاسم نامه می دهد. وقتی منتشر شد مطلع شدند. حاج قاسم ولی این کار را انجام داد و برای دفاع از مردم بحرین و شیخ عیسی قاسم بود.

* رابطه ایشان با سیاسیون چطور بود؟ چرا برخی اینطور تحلیل می کنند که حاج قاسم چون با یکسری از سیاسیون از طیف های مختلف دیدار می‌کرد، پس از دید آنها انقلابی برخورد نمی‌کرد؟

آنهایی که این حرف ها را بیان می کنند، نه حاج قاسم را شناختند و نه وزن او را. رهبر معظم انقلاب با همه جناح ها در ارتباط هستند، سال 68 که رهبر معظم انقلاب به عنوان رهبر منصوب شدند، خیلی ها تصور می‌کردند که ایشان جناح چپ را کنار می‌گذارد. آقای موسوی خوئینی ها که در ظاهر هم مشخص بود با آقا مواضع همراهی ندارد، حضرت آقا بعنوان مشاور سیاسی ایشان را انتخاب کرد. مکتوبات ایشان در آن دوران موجود است. نامه های ایشان به آقا، پاسخ های آقا، کارهایی که انجام می شد موجود است. خیلی از منصوبین امام (ره) که جزو جناح های مختلف بودند ماندند. برخی هنوز هم هستند. برخی شاید مواضعی دارند که الان هم با حضرت آقا هماهنگ نیست، اما اینها هستند.

حاج قاسم در حدی بود که می‌توانست آن ایده ای را که رهبری معظم انقلاب دارند، یعنی جذب حداکثری، با این نگاه وارد شود و افراد را جذب کند، اجازه ندهد افراد از دامنه انقلاب جدا شوند. این هنر نیست که در هر میدانی یک عده را بیرون بیندازیم. سال 88 در نیروی قدس سخنرانی کرده و خطاب به همه می‌گوید، وقتی آقا اعلام مواضع کردند ما باید پشت سر آقا باشیم، موضع ما موضع آقاست. همه جا حاج قاسم همین است.

در زمانی که رئیس جمهور سوریه به ایران آمد، آقای ظریف وزیر امور خارجه بود، از نظر امنیتی خروج یک رئیس جمهور از کشوری که در حال جنگ است، مهم است. باید کمتر افراد مطلع شوند ولی نه اینکه وزیر امور خارجه مطلع نباشد. رئیس جمهور آقای روحانی مطلع بود و باید به آقای ظریف می‌گفت اما نگفت. آقای ظریف استعفا داد. من آن روز با حاج قاسم با هم از منزل به نیروی قدس می‌آمدیم. در راه به آقای پورجعفری گفت شماره آقای ظریف را بدهید. شماره آقای ظریف را گرفت و ابتدا با آقای ظریف شوخی کرد. گفت حالا دیگه ناز میکنی، بچه شدی، بیا سر کار. طوری برخورد کرده که همه گوش به حرف او می دهند، حتی آقای ظریف!

* ابتدا شوخی کردند و بعد به آقای ظریف چه گفتند؟

به ایشان گفت پاشو بیا سرکار، حالا ما به آقای روحانی گفتیم، خب نگفته، حالا خیلی ناز ندارد، بیا سرکار، درست نیست، دشمن از این استفاده می‌کند.

یا آن نامه ای که به آقای روحانی نوشت. در جایی احساس می کند خطری به انقلاب وارد می‌شود حاج قاسم و فرماندهان سپاه نامه به آقای خاتمی می‌نویسند و محکم هم می‌نویسند، یکبار هم احساس می کند می شود در جایی نرم‌تر برخورد کرد و آقای روحانی را حفظ کرد. نامه به آقای روحانی می نویسد حتی می گوید من دست تو را می‌بوسم. خیلی از نیروهای انقلابی اعتراض کردند. حاج قاسم کاری ندارد چه کسی اعتراض می کند و چه کسی اعتراض نمی کند. او نگاه می کند تکلیف چیست. با این کار می تواند یک نفر را جذب کند، می تواند جلوی یک اشکال را بگیرد یا خیر؟ بله، در جلسات خصوصی محکم روی برخی مواضع می‌ایستاد، تبیین می‌کرد، حتی در جلسات شورای عالی امنیت ملی برخورد می‌کرد.

* رابطه ایشان با آقای هاشمی چطور بود؟

رابطه حاج قاسم با آقای هاشمی خوب بود. دوران جنگ آقای هاشمی جانشین فرمانده کل قوا بود، فرمانده جنگ بود، کرمانی بود. حاج قاسم نسبت به کرمانی ها ارادت ویژه ای داشت، اما وقتی مواضع آقای هاشمی را نسبت به فتنه 88 می‌دید ارتباط کمرنگ‌تر شد و سعی هم می‌کرد آقای هاشمی را هم جذب کند اما طبیعی بود.

یکبار از ایشان سوال کردم و گفتم من می دانم، اما می‌خواهم از زبان شما بشنوم، آقا و آقای هاشمی در پیش شما چه جایگاهی دارند؟ این حرف حاج قاسم به من است که گفت، آقا با آقای هاشمی فاصله از زمین تا آسمان است.