خط فقر در دولت خاتمی، احمدی نژاد و روحانی چقدر بود؟

به گزارش اقتصادنیوز، محمدحسین شریف زادگان، وزیر اسبق راه و تامین اجتماعی، در سمینار علمی «عدالت اقتصادی از منظر امام خمینی(س)»، گفت: امر عدالت اجتماعی یک امر مدرن است به این مفهوم که عمدتا در کشورهای پیشرفته و بقیه کشورها بعد از انقلاب صنعتی گسترش پیدا کرده و از سوی دیگر ما می خواهیم ببینم تجربه اسلامی هم به سؤالات آن پاسخ داده یا نداده است. شهید مطهری کتابی به نام «عدل الهی» دارد و مرحوم آیت الله منتظری هم کتابی راجع به عدالت اجتماعی دارد که آن هم درون دینی است.

وزیر سابق رفاه: 32 میلیون نفر زیر خط فقر مطلق هستند

وزیر اسبق رفاه و تأمین اجتماعی افزود: برای اینکه اندیشه اسلامی این آزمون خودش را نشان بدهد که برای این قضیه پاسخ دارد یا ندارد لازمه این است که سیر تحولات جوامع را مرور کنیم. مثلا راجع به حضرت علی(ع) می فرمایند در پنج سالی که حاکم بوده هیچ کسی نبوده که غذا نداشته باشد. تبدیل این به مسائل جدید کارهایی است که در تخصص بزرگان دینی است ما و متأسفانه این کار هم صورت نگرفته است.

وی یادآور شد: امروز فلسفه عدالت را همه جا درس می دهند و به عدالت اجتماعی و سیاست اجتماعی و سیاست رفاه اجتماعی تبدیل می شود که مبدع آن اروپایی ها بوده اند. وقتی مارکسیست ها به حالت عملیاتی تبدیل شدند، اروپایی ها گفتند کاری که مارکسیست ها می خواهند انجام بدهند را خودمان انجام می دهیم؛ خودشان به نیازهای طبقه فرودست پاسخ دادند و دولت رفاه شکل گرفت و امروز تقریبا تمام دولت های اروپا یک نوع دولت رفاه دارند.

شریف زادگان تأکید کرد: مصادیق رفاهی فقر و نابرابری، مشارکت در قدرت، منزلت اجتماعی و رفاه است. یعنی این گونه مسائل، مهمترین مسائل اجتماعی و عامل رقابت هم هست. عدالت پایه ترین ارزش انسانی و یکی از عالی ترین مفاهیم زندگی بشری است و همگان به ارزش عدالت و ناروا بودن بی عدالتی معترف هستند. مرحوم شهید مطهری می فرمایند دین را به خاطر عدالت درک می کنیم. گرچه رویکرد به عدالت متفاوت است اما عدالت به عنوان عالی ترین مفاهیم انسانی همیشه مورد پذیرش بوده است.

عدالت به خودی خود به وجود نمی آید

وی افزود: عدالت به خودی خود به وجود نمی آید بلکه حاصل فرآیندهای جامعه است. بسیاری از تقاضاهای امروز ما امر جهانی است و دیگران می بینند و بنابر این تقاضاهای جهانی روی شکل گیری عدالت در جوامع مختلف تأثیر گذاشته و ابعاد اجتماعی عدالت کاملا تحت تأثیر سیاستگذاری عدالت است. حرف هابز این است که عدالت جزو ذات انسان نیست و دولت آن را ایجاد می کند. اما ژان ژاک روسو وضعیت طبیعی انسان را عادلانه می داند. کانت به شدت مخالف هابز است و می گوید ارزش های این فضیلت در نهاد انسان وجود دارد و عدالت را به عنوان یکی از مطالبات عقلانی انسان قرار می دهد.

عضو هیأت علمی دانشگاه شهید بهشتی اظهار داشت: توسعه هرگز تقلیدی نیست. توسعه امری نیست که بر تن یک جامعه بدوزند، توسعه امری است که بر تن یک جامعه می بافند. برای اینکه توسعه اقتصادی جامعه را پیش ببرید به ناچار باید سیاست اجتماعی هم داشته باشید. هیچ کدام از احزاب سیاسی مهم دنیا نیستند که سیاست اجتماعی خود را نداشته باشند.

ما جزو کشورهای رانتی هستیم که غلبه درآمد دولت از درآمد نفت است

وی گفت: ما جزو کشورهای رانتی هستیم که غلبه درآمد دولت از درآمد نفت است. بعضی وقت ها این دولت ها پاسخگو نمی شوند و از سوی دیگر ما گرفتار دولت رفاه هستیم. این امر پیامدهایی دارد که یکی از آنها تقویت دولت مداخله گر است و در همه کارها دخالت می کنیم. کاهش یادگیری، کاهش فرهنگ کار و دولت، پاسخگو نبودن به حقوق شهروندی، ابزار قدرت شدن سیاست رفاهی است. بعضی وقت ها ما از سیاست رفاهی به عنوان تنظیم گر اجتماعی استفاده کرده ایم.

فقر با توسعه اقتصادی در تضاد است

شریف زادگان ادامه داد: اقتصاددانان می گویند فقر با توسعه اقتصادی در تضاد است و از این رو برای توسعه اقتصادی کاهش فقر ضروری است. در دولت اصلاحات خط فقر به 10.5 درصد، در دولت احمدی نژاد به 34.6 و سال 99 به 38 درصد رسید. یعنی دولت اعلام کرده از 84 میلیون نفر، 32 میلیون نفر زیر خط فقر مطلق هستند. البته ضریب جینی در طی این سال ها کم شده که توزیع فقر بوده ولی بالأخره شاخص مثبتی است. نتایجش این است که تورم در روستاها بیش از شهر شده است.