حضور مقامات اسرائیلی پشت در اتاق مذاکرات وین/ توپ برجام کجاست؟

حسین امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه کشورمان در آخرین تماس تلفنی خود با جوزپ بورلرییس سیاست خارجی اتحادیه اروپا در روز سه شنبه گفت: در این تماس آخرین وضعیت مذاکرات را گفت‌وگو کردیم. رعایت خطوط قرمز ایران اهمیت اساسی دارد. روند رو به جلوست اما هنوز برخی موضوعات مهم پیش روی ماست. ابتکارهای طرف ایرانی توافق را در دسترس قرار داده است اما دستیابی به توافق نهایی به "رفتار مسئولانه" طرف غربی بستگی دارد. 

وزیر امور خارجه کشورمان نیز پیش از این در تماس با وزیر امور خارجه انگلیس گفته بود که توافق خوب در وین در صورت واقع بینی طرف غربی دست یافتنی است.

در عین حال، همزمان با مذاکرات وین که در مراحل پایانی آن قرار داریم حضور برخی مقامات اسراییلی حاشیه ساز شده است. میخائیل اولیانوف، نماینده روسیه در سازمان‌های بین‌المللی واقع در وین روز سه‌شنبه در توییتی از دیدارش با مقامات رژیم اسرائیل خبر داد و گفت: ما در خصوص مسائل مرتبط با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی دیدار کردیم.

هر چند موضوع دیدار دیپلمات های روسی و اسراییلی مسایل مربوط به آژانس بین المللی انرژی اتمی عنوان شده است اما همزمانی این دیدار و نیز دیدار جاشوا زارکا، معاون مدیرکل وزارت امور خارجه رژیم صهیونیستی با رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نیز حساسیت های زیادی را به وجود آورده است.

برخی تحلیلگران از یکی دو هفته پیش نسبت به اعمال نفوذ و دخالت برخی کشورهای خارج از برجام بر روند مذاکرات و کشورهای عضو برجام هشدار داده بودند اما به نظر می آید این مساله اکنون چهره‌ای بی پرده به خود گرفته است تا جایی که سردسته مخالفان برجام یعنی رژیم اسراییل تا پشت در اتاق مذاکرات هم آمده است.

در عین حال، مقامات و روسای هیات‌های مذاکره کننده در وین به فراخور موضوعات و نیازهای گفت‌وگوها هر روز در فرمت‌ها و سطوح متفاوتی مذاکرات را پیگیری می‌ کنند. شایان ذکر است، سطح و فرمت جلسات بر اساس نیازهای مذاکراتی تعیین می‌شود.

از دیدارهای مهم روز سه شنبه در وین، دیدار دو جانبه علی باقری رییس هیات مذاکره کننده کشورمان با رافائل گروسی مدیرکل آژانس بین المللی بود.

منابع نزدیک به هیات مذاکره‌کننده ایران معتقدند، در یک هفته گذشته مذاکرات به مرحله‌ای رسیده است که موفقیت یا شکست گفت‌وگوها صرفا به تصمیمات سیاسی طرف‌های غربی بستگی دارد.

این منابع بدون اشاره به جزئیات گفت‌وگوها تأکید دارند که اگر طرف‌های غربی تصمیمات لازمی را که به آن آگاه هستند، بگیرند، می‌توان به سرعت چند موضوع باقی‌مانده را حل کرد و ظرف چند روز به توافق نهایی دست یافت.

هیات ایرانی حاضر در وین معتقد است، خواسته های ایران با رویکردی واقع‌ بینانه، منطبق با ملزومات توافق سال ۲۰۱۵ و در تناسب با تجربیات به دست‌ آمده از عملکرد طرف‌های غربی به ویژه بعد از ۲۰۱۸ تنظیم شده و اعمال فشار رسانه‌ای یا تلاش برای استفاده از اهرم زمان، اصول و دستورالعمل‌های مذاکراتی ایران را تغییر نمی‌دهد. هیأت ایرانی بر اساس همین اصول و دستورالعمل‌ها پیشنهادات و خواسته‌های روشن خود در موضوعات باقی‌مانده را روی میز قرار داده است و اکنون معتقد است، توپ به طور کامل در زمین طرف‌های غربی است به ویژه اینکه بعد از بازگشت اخیر هیات‌های مذاکره کننده به وین در هفته گذشته، هیات ایرانی پیشنهادات و ایده های قابل توجهی را برای حل و فصل موضوعات باقی مانده ارایه کرده است.

ایران از ابتدای شروع مذاکرات بر این مساله پافشاری کرده است که هرگونه توافق احتمالی باید متضمن رفع تحریم‌ها و راستی‌آزمایی از اجرای آنها باشد در غیر این صورت توافقی در کار نخواهد بود. اقدامات خصمانه آمریکا و همراهی کشورهای اروپایی با آمریکا بعد از خروج این کشور از برجام به طور قابل توجهی ایران را به طرف های غربی برجام بی اعتماد کرده است و در اصل بازگشت بدون تضمین به برجام، فرقی با بازنگشتن به آن برای ایران نخواهد داشت. به عبارتی بدون منتفع شدن ایران از رفع تحریم ها و برداشته شدن محدودیت ها، هرگونه بازگشت به برجام امتیازی برای آمریکا به لحاظ حقوقی و بین المللی محسوب می‌شود.