وزیران خارجه ایران و ۴+۱ در وین ملاقات می‌کنند؟

استفانی لیختنشتاین، خبرنگار پلتیکو در وین گزارش داده است با چشم‌انداز احیای توافق هسته‌ای انتظار می‌رود وزرای خارجه گرد هم آیند.

به گفته دو منبع آگاه از وضعیت با افزایش امید به توافق، این رویداد احتمالاً به عنوان گردهمایی هیئتی خواهد بود که می تواند توافقات رسمی در مورد برجام انجام دهد.

این دو نفر گفتند که در این دیدار ممکن است وزیر امور خارجه ایران و وزرای خارجه سه کشور اروپایی درگیر در مذاکرات - انگلیس، آلمان و فرانسه - حضور داشته باشند. وزرای خارجه چین و روسیه، دو کشور دیگر درگیر در توافق، احتمالاً می توانند به صورت آنلاین به این نشست بپیوندند.

این نشست هنوز تایید نشده است و هنوز به طور کامل مشخص نیست چه کسانی در آن شرکت خواهند کرد.

در این رویداد که احتمالاً به عنوان گردهمایی کمیسیون مشترک عمل می کند، مقامات می توانند تصمیمی رسمی برای احیای برجام اتخاذ کنند، اگرچه متن نهایی هنوز در معرض بازنگری و مذاکرات بیشتر است.

غیبت آمریکا در گردهمآیی وزرا

ایالات متحده در این رویداد شرکت نخواهد کرد زیرا در حال حاضر بخشی از توافق نیست، حتی اگر در تلاش برای بازگشت به توافق باشد.

یک مقام آمریکایی درگیر در این مذاکرات، احتمال یک دیدار یا پیشرفت قریب‌الوقوع را کم اهمیت جلوه داد.

این مقام گفت: «تا زمانی که روی همه چیز توافق نشود، درباره هیچ چیز توافق نشده است. مسائل باقی مانده بسیار دشوار است. و هیچ جلسه ای برای وزیران خارجه برنامه ریزی نشده است».

نقشه راه بازگشت به برجام

در هفته های اخیر، دیگر مذاکره کنندگان نشان داده اند که توافق برای احیای توافق هسته ای در دسترس است.

توافق بالقوه در حال تکمیل و نهایی شدن است و شامل نقشه راهی است که ایالات متحده و ایران را به پایبندی کامل به برجام اولیه بازمی گرداند. بر اساس این توافق، واشنگتن تحریم‌های ایران را در ازای محدودیت‌های شدید و بازرسی از برنامه هسته‌ای آن لغو خواهد کرد.

مقامات درگیر در این گفتگوها می گویند که نقشه راه گام‌های دقیق و متوالی ای را که آمریکا و ایران هر کدام بردارند، مشخص می کند. این امر شامل لغو توقیف دارایی های ایران در بانک های خارجی و لغو تحریم های صادرات نفت توسط واشنگتن می شود.

برای ایران، این امر مستلزم برداشتن گام‌هایی برای برچیدن و ذخیره سانتریفیوژهای پیشرفته، کاهش سطح غنی‌سازی و همچنین ارسال ذخایر اورانیوم با غنای پایین خود به روسیه است.

دیپلمات های بریتانیا، فرانسه، آلمان، ایران، روسیه، چین و ایالات متحده از آوریل گذشته در پایتخت اتریش مذاکره کرده اند.

مذاکرات با دیپلماسی شاتل و از طریق میانجیگری و هماهنگی اتحادیه اروپا انجام می شود که مسئولیت اصلی تدوین متن را نیز بر عهده دارد. دیپلمات‌های اتحادیه اروپا به دلیل امتناع تهران از مذاکره مستقیم با واشنگتن بین هیئت‌های ایالات متحده و ایران رفت و آمد می‌کنند.

مذاکره‌کنندگان آمریکایی، اروپایی استدلال می‌کند که زمان برای نتیجه‌گیری موفقیت‌آمیز مذاکرات در حال پایان است.

احتمال ترک میز مذاکره در صورت تداوم اختلاف؟

لارنس نورمن، خبرنگار وال‌استریت‌ژورنال پیش‌تر گزارش داده بود: مقامات می‌گویند که توافق میان ایران، آمریکا و 5 قدرت جهانی برای احیای برجام می‌تواند تا چند روز آینده تکمیل شود، اما برخی اختلافات کلیدی از جمله درباره دامنه لغو تحریم‌ها و ارائه تضمین از سوی آمریکا همچنان وجود دارد.

به ادعای این روزنامه، مقامات آمریکایی و اروپایی اعلام کرده اند که به دلیل پیشرفت در کار هسته ای ایران، خواهان توافق تا پایان فوریه هستند. دیپلمات‌های غربی هشدار داده‌اند که اگر توافقی در دسترس نباشد، می‌توانند در روزهای آینده میز مذاکره را ترک کنند.

علی واعظ، رئیس پروژه ایران در گروه بین‌المللی بحران و مشاور سابق راب مالی، رئیس سابق این اندیشکده و نماینده کنونی دولت بایدن در امور ایران که تیم آمریکایی را در وین هدایت می‌کند، گفته است طی یکی‌دو روز آینده اگر طرف غربی چشم‌انداز خوش‌بینانه‌ای نسبت به خروج مذاکرات از بن‌بست ادعایی بر سر پافشاری تهران بر مطالباتش نداشته باشند، احتمالاً میز مذاکره را ترک خواهند کرد.

بسته سازش

لارا روزن خبرنگار آمریکایی در پیج ساب‌استک خود، دیپلماتیک، در گزارشی با عنوان «زمان بحران در گفت‌وگوهای ایران؛ اتحادیه اروپا روی یک بسته سازش کار می کند» نوشته است: منابع دیپلماتیک به من می گویند، انریکه مورا، هماهنگ‌کننده اتحادیه اروپا، پس از توافق آمریکا و پنج قدرت جهانی در آخر هفته گذشته بر روی بسته تقریباً نهایی در مورد بازگرداندن پایبندی کامل ایالات متحده و ایران به توافق هسته‌ای سال 2015، که به ایران ارائه شد، بر روی یک بسته سازش یا مصالحه کار می‌کند.

روزن می‌افزاید:یکی از منابع توضیح داد به نظر می رسد، حس موجود این است که در روزهای آینده -تا پایان ماه فوریه، یا حداقل قبل از جلسه شورای حکام آژانس در 7 مارس (۱۶اسفند)- یا درباره یک بسته سازش توافق می‌شود یا اگر به نظر برسد که ایران همچنان در برابر آنچه وی «خواسته‌های غیرقابل اجرا» توصیف کرد، مقاومت می‌کند،طرف‌های اروپایی (E3) ممکن است میز مذاکره را کنار بگذارند؛ به این امید که انعطاف‌پذیری طرف ایرانی را تحریک کند.

فاصله  ۱تا۳ماهه میان تفاهم و «روز اجرای مجدد»

گزارش وال‌استریت‌ژورنال مدعی است، افراد درگیر در مذاکرات می گویند احیای توافق به چندین ماه برای آماده شدن کامل نیاز دارد و دولت بایدن باید تحریم های سنگین اعمال شده علیه ایران توسط ترامپ را لغو کند.

ایران همچنین باید چندین تن اورانیوم غنی شده را کاهش دهد یا آن را به خارج بفرستد و صدها سانتریفیوژ پیشرفته را از سایت های هسته ای خود حذف و [احتمالاً] تحت نظارت آژانس مهر و موم کند.

آژانس اتمی سازمان ملل باید فیلم‌ها و سایر مواد فعالیت‌های نظارتی هسته‌ای خود را که تهران در 12 ماه گذشته به آن دسترسی نداشته است، تجزیه و تحلیل کند. به گفته افراد نزدیک به مذاکرات، تحریم‌های نفتی ایالات متحده تنها زمانی به طور کامل برداشته می‌شوند که ایران گام‌های لازم برای کاهش فعالیت‌های هسته‌ای خود را بردارد.

این بدان معناست که  چند ماه باید منتظر ماند تا صادرات نفت ایران به طور کامل دوباره وارد بازارهای بین‌المللی شود و شرکت‌های غربی بتوانند درباره معاملات آتی با تهران گفتگو کنند.

پیش‌تر رویترز، به نقل از سه دیپلمات آشنا با مذاکرات مدعی شد که متن پیش‌نویس این توافق «توالی گام‌هایی را مشخص می‌کند که پس از تأیید طرف‌های باقی‌مانده در توافق، اجرا می‌شود و با مرحله‌ای از جمله تعلیق غنی‌سازی سطح بالای ایران آغاز می‌شود».

این متن بیش از 20 صفحه‌ای، «همچنین به اقدامات دیگری اشاره می‌کند که دیپلمات‌ها می‌گویند شامل لغو مسدودیتحدود 7 میلیارد دلار از وجوه ایران که در بانک‌های کره جنوبی بلوکه  است و همچنین آزادی زندانیان غربی که در ایران نگهداری می‌شوند، است».

 این گزارش ادعا کرده است: «فقط زمانی که موج اولیه اقدامات اتخاذ و تأیید شود، مرحله اصلی لغو تحریم‌ها آغاز می‌شود و به آنچه بسیاری از دیپلمات‌ها آن را روز اجرای مجدد می‌نامند، به اوج خود می‌رسد».

به گفته مقامات، زمان لازم برای تکمیل مراحل بین رسیدن به تفاهم و «روز اجرای مجدد»، بین یک تا سه ماه است.

مقامات ایرانی و مذاکره‌کننده ارشد روسیه ابعاد این گزارش را رد کردند و گفتند که این گزارش حاوی ریسمان‌‌بافی اسپویلرهای احتمالی یک توافق است.