مذاکرات پنهانی ایران و آمریکا بر سر برجام/ شانس تصویب قطعنامه پایین است
به گزارش اقتصادنیوز به نقل از قرن نو، عبدالرضا فرجی راد، کارشناس مسائل بینالمللی و سفیر اسبق کشورمان در نروژ و مجارستان درباره گزارش اخیر آژانس از برنامه هستهای ایران و گمانه زنی ها درباره نشست شورای حکام، به قرن نو گفت: در ارتباط با مسائل هسته ای و اتفاقات اخیر و به ویژه گزارش منفی آژانس باید گفت این گزارش آژانس پس از ماه ها کش و قوس اعلام شد در واقع پس از اینکه آقای گروسی دو سه باری به ایران سفر کرد و در عین حال بارها ابراز خوشحالی یا ناامیدی کرد، در نهایت اظهار داشت که تا خرداد ماه قرار است اقدامات و توافقاتی انجام دهیم.
او افزود: اما زمانی که خبرهایی منتشر شد مبنی بر اینکه بایدن نمیخواهد سپاه را از لیست تروریستی خارج کند و علاوه بر آن نیز، دو ماه و نیم است که مذاکرات، حداقل در وین متوقف شده است، آقای گروسی، گزارش منفی ارائه داد مبنی بر اینکه سه، چهار سایت هستهایِ مورد بحث، هنوز حل نشده باقی ماندهاند، ضمن اینکه میزان اورانیوم غنی شده ایران هم به شدت افزایش پیدا کرده است.
چراغ سبز به رافائل گروسی
این تحلیلگر مسائل بین المللی ادامه داد: یقینا رافائل گروسی، چراغ سبزی دریافت کرده که این گزارش را ارائه کرده است به بیان دیگر زمانی هم این گزارش را داده که جلسه شورای حکام، برگزار میشود. از یک سو، کنگره، راب مالی را احضار کرد. وی نیز گزارشی به کنگره ارائه کرد که اعضای کنگره تا حدودی با سیاستهای کاخ سفید مخالفت کردند. راب مالی هم تلاش کرد به گونه ای سخن بگوید که هم آنها را قانع کند و هم در مذاکرات را به طور کامل نبندد. در واقع بهتر از این هم نمیتوانست صحبت کند.
او بیان کرد:همه فضاسازیهایی که در حال ایجاد شدن است به این دلیل است که در جلسه شورای حکام، یک قطعنامه منفی علیه ایران تصویب شود. ما هنوز نمیدانیم این قطعنامه تصویب میشود یا خیر؟ به این دلیل که آمریکاییها و اروپاییها که به عنوان مهرههای اصلی هستند در اظهارات و مصاحبههایشان، نظرات چندان منفی ارائه نکردند.
اروپا و آمریکا به برجام امیدوارند
این دیپلمات پیشین خاطرنشان کرد: در واقع در قطعنامههای قبلی که رویکردی منفی غالب بود اروپایی ها و آمریکایی ها اظهارات منفی بیان می کردند اما در حال حاضر تصورم بر این است که آنها در حال مشورت هستند و به نوعی در شرایط سختی قرار گرفته اند. آنها از یک سو به دنبال این نیستند که همه راهها را ببندند و بگویند دیگر برجامی وجود ندارد، در واقع هنوز امیدوارند. از سوی دیگر نیز نگران هستند و تحت فشار کنگره، رژیم صهیونیستی و برخی کشورهای عربی ثروتمند قرار دارند.
تصمیم گیری سخت آمریکا و اروپا درباره ایران
فرجی راد تاکید کرد: در واقع شرایط جهانی تا حدود زیادی متفاوت شده است و تصمیم گیری را سخت کرده است. جنگ اوکراین نیز در جریان است و طبق پیش بینیها به نظر نمی رسد جنگ اوکراین، طی هفته های آینده به اتمام برسد چراکه روسیه از لحاظ اقتصاد داخلی و مردمی، به آن وضعیتی که اروپا و آمریکا انتظار دارند نرسیده است بدین گونه که مردم شلوغ کنند، اقدام به اعتراضات گسترده کنند، اقتصاد روسیه هم دچار فروپاشی شود. نکته مهم دیگر اینکه، قیمت انرژی هم به 120 دلار رسیده که به نوعی هم آمریکا و اروپا را به شدت نگران کرده است.
شانس تصویب قطعنامه پایین است
او اضافه کرد: اروپا و آمریکا به دنبال حمله روسیه به اوکراین، حمله چین به تایوان را نیز حتمی میدانند به ویژه اینکه چینیها در حال برگزاری مانور دریایی و هوایی هستند. علاوه بر اینها، بحران کره شمالی را پیش رو داریم به گونه ای که روز به روز در حال افزایش است. از این رو اروپاییها و آمریکاییها نمیخواهند بحران چهارمی به نام ایران اضافه شود به گونه ای که این بحران چهارم هم غیرقابل کنترل باشد و هم موجب افزایش قیمت انرژی در جهان شود و در نتیجه بحرانهای داخلی برای غرب ایجاد کند.
فرجی راد عنوان کرد: طی روزهای پیش رو، اگر اظهارات و مصاحبه های منفی از سوی مقامات غربی شنیده شود بدین معناست که شانس تصویب قطعنامه علیه ایران بالا است در غیر اینصورت، بدین معناست که اینها توافق کردند در حال حاضر قطعنامه منفی را صادر نکنند چون اگر نتوانند از این قطعنامه استفاده کنند و به شورای امنیت ارسال نکنند، سودی ندارد.
مذاکرات برجامی پنهانی در جریان است
این تحلیلگر مسائل بین المللی اشاره کرد: بنابراین قضایا تا حدودی پیچیده شده است بر این باورم که مذاکرات به صورت پنهانی در جریان است بدین گونه که اجازه ندهند این قطعنامه صادر شود و اوضاع را پیچیده تر کند. البته رژیم صهیونیستی و برخی کشورهای عربی تمام تلاششان را انجام میدهند تا قطعنامه صادر شود اما اروپا و کاخ سفید نمیخواهند این اتفاق رخ دهد. گرچه آنها میخواهند ایران را تحت فشار قرار دهند تا مذاکرات را ادامه دهد اما به دنبال سخت تر و پیچیده تر شدن اوضاع نیستند.
او در پاسخ به این سوال که آیا احتمال شکست مذاکرات جدی است؟، گفت: در ابتدای مذاکرات برجامی قبل حضور آقای ترامپ، برخی به عنوان مخالفان داخلی برجام حضور داشتند و اجازه نمی دادند این مذاکرات به سرانجام برسد اما وقتی که ما در شرایطی قرار بگیریم که شانس توافق کمتر شود مثل شرایط فعلی، مخالفان داخلی ایران و آمریکا، سروصدای بیشتری راه میاندازند و این طبیعی است یعنی در حال تلاش هستند این مذاکرات به سرانجام نرسد.تلاش اسرائیل نیز در همین راستا است.
فرجی راد بیان کرد: وقتی شانس مذاکرات افزایش پیدا می کند طبیعی است که صدای مخالفان هم کمتر به گوش می رسد.
دولت رئیسی نقشی در برجام ندارد
او در پاسخ به این سوال که تا چه حد ضرورت دارد دولت آقای رئیسی در این باره تصمیم مصلحت اندیشانه بگیرد؟ تاکید کرد: ابتدا باید ببینیم استراتژی چیست. در واقع این مسئله به دولت رئیسی مربوط نمی شود دولت رئیسی نقشی در برجام ندارد به بیان دیگر این دولت در تصمیم گیری ها به عنوان یک فاکتور، نظر میدهد عوامل و نهادهای مختلفی هستند که در داشتن یک استراتژی جدید در رابطه با برجام نقش دارند یعنی مجموعه ای از تفکرات مختلف تاثیرگذار است بنابراین ما باید ببینیم استراتژی حکومت تغییر کرده یا همان استراتژی سابق است و صرفا امتیاز بیشتری میخواهد.
فرجی راد تاکید کرد: وزیر خارجه ایران به طور رسمی اعلام می کند که ما هنوز به دنبال برجام هستیم. ممکن است مذاکرات، یک زمانی به صورت علنی در وین باشد اما در عین حال ممکن است مذاکرات به صورت پنهانی در جریان باشد که مشخص نیست در کجا است.
او در پاسخ به این سوال که آیا تایید می کنید مذاکرات پنهانی ایران و آمریکا در عمان در جریان است و یا عمانی ها میانجی این مذاکره هستند یا خیر؟ اظهار کرد: زمانی که اروپا و آمریکا سکوت اختیار کرده اند بدین معناست که یک سری اقدامات در جریان است در غیر اینصورت، این گونه نیست.