اگر انگ حمایت از روسیه در جنگ اوکراین به ما بچسبد باید هزینه سنگینی بپردازیم

به گزارش اقتصادنیوز ، سفیرسابق ایران در فرانسه با اشاره به تحریم چندفرد و نهاد ایرانی از سوی اتحادیه اروپا گفت: روابط ایران و اروپا پس از انقلاب اسلامی ایران روابط متلاطمی بوده و ما فراز و فرودهایی را در این رابطه تجربه کرده‌ایم. پس از مذاکرات برجام و توافق وین این روابط شکل جدیدی به خود گرفت. در دولت جدید، طی این چهارده ماهی که از آغاز به کار دولت سیزدهم می‌گذرد، روابط با اروپا و نوع مناسبات با کشورهای اروپایی بار دیگر دچار تغییر شد. به همین دلیل مذاکرات هسته‌ای یا به قول مقام‌های دولت جدید مذاکرات رفع تحریم‌ها ماه‌ها ادامه پیدا کرد و به نتیجه نرسید.

افشای منوی غذای تیم ملی ایران در جام جهانی فوتبال

همزمان با بی‌نتیجه ماندن مذاکرات هسته‌ای، اروپا با یک بحران دیگر هم مواجه شد. روسیه حمله نظامی به اوکراین را آغاز کرد و این بحران از نظر امنیتی، اقتصادی و انرژی برای اروپایی‌ها بسیار پرهزینه بود. در این شرایط روس‌ها فشار می‌آوردند و از موضوع انرژی برای افزایش فشار علیه اروپا استفاده می‌کردند. برای اروپایی‌ها که به دنبال منابع جدید انرژی می‌گشتند و سابقا هم همکاری‌هایی با ایران در این زمینه داشتند، ایران می‌توانست گزینه خوبی برای تامین بخشی از نیازها در حوزه انرژی باشد. با به سرانجام نرسیدن برجام این گزینه از میان رفت. علاوه بر اینها، ما مشکلاتی بر سر دوتابعیتی‌ها با اروپایی‌ها و امریکایی‌ها داشتیم. به ویژه با فرانسه این مشکل جدی بود و این خود معضلی بود که تنش میان ایران و اروپا را افزایش می‌داد.

مجموعه این عوامل باعث شد ظرفیتی ایجاد شود تا اروپا از مواضع سنتی خود که اصولا مواضع رادیکالی نیست و نسبت به نگاهی که امریکایی‌ها به ایران دارند موضع متعادل‌تری است، عدول کنند. گمان آنها این است که ما روابط را از حالت عادی خارج کردیم و به سوی تنشِ بیشتر پیش رفتیم.

در کنار این مساله، موضوع پهپادها هم مساله‌ساز است. اروپایی‌ها ایران را متهم می‌کنند که تهران به روسیه کمک نظامی انجام می‌دهد و برای روسیه پهپاد ارسال می‌کند. به رغم اینکه موضع رسمی ایران دعوت طرفین به گفت‌وگو و تکذیب کمک نظامی است اما فضای بین‌المللی به این سمت و سو رفته که ایران و روسیه در جنگ اوکراین در کنار هم قرار گرفته‌اند.

برخی رفتارهای ما نظیر غیبت در نشست اخیر مجمع عمومی که طی آن قرار بود به موضوع روسیه و اوکراین پرداخته شود، برداشت‌های نابجا درباره ما در جامعه بین‌المللی را تشدید کرد. همه این دلایل در کنار هم اروپا را به سوی تشدید مواضع علیه ایران سوق داد. تشخیص آنها این است که روش و مکانیسم رفتار با ایران به دلیل نگاه به شرق ایران و هم‌سویی تهران با مسکو در برخی مسائل باید تغییر کند.

تماس‌های تلفنی و ارتباطاتی که آقای وزیر امور خارجه با برخی وزرای خارجه اروپایی و آقای بورل گرفتند و نوع خبرهایی که از این مکالمات بیرون داده شد، نه تنها در جهت کاهش این تنش در حال افزایش موثر نبود بلکه اروپایی‌ها نوعی تهدید را از آن برداشت کردند. یکی از رسانه‌های غربی هم این مساله را درز داد که ایران پیام تهدیدآمیزی را به اروپایی‌ها ارسال کرده و هشدارهایی داده که اگر تحریمی اعمال شود تهران هم واکنشی جدی نشان خواهد داد.

ما باید زبان تهدید را کنار بگذاریم. هرگاه که جهان تلاش کرد با ما با زبان زور سخن بگوید، واکنش ما برعکس بود و در مسیر خود مصمم‌تر عمل کردیم. همین مساله در مورد دیگران نیز صادق است. راه‌حل عبور از شرایط فعلی گفت‌وگو با کشورهای اروپایی و به ویژه کشورهای موثر اروپایی برای رسیدن به درکی درست از دیپلماسی ایران است.

 ایران و روسیه در حال حاضر روابط نزدیکی دارند. دولت فعلی هم نگاه به شرق را خیلی علنی‌تر دنبال می‌کند و از همین رو نحوه بازنمایی رابطه ایران با روسیه نیز متفاوت شده است. در موضوع اوکراین و حمله نظامی روسیه به این کشور نیز، جهان و کسانی که در این زمینه روبروی روسیه قرار گرفتند به دنبال تنبیه مسکو هستند و می‌خواهند واکنشی داشته باشند که روسیه دیگر چنین اقدامی را تکرار نکند. اراده غرب برای تنبیه روسیه جدی است. غرب پس از تجربه کریمه و همه‌پرسی اخیر برای الحاق چهار منطقه از خاک اوکراین به روسیه، مایل نیست راه را برای تکرار دوباره اینگونه اتفاقات باز بگذارد.

حمایت از اوکراین شدت گرفته؛ هم از نظر آموزش نیروها هم ارسال تجهیزات و هم حمایت مالی. همان‌طورکه بایدن و بسیاری از سران ناتو اعلام کردند آنها در پی مواجهه جدی با روسیه هستند. در این شرایط کشورهایی که علنا کنار روسیه قرار بگیرند، تبعات این مساله دامن‌گیرشان خواهد شد. هرچند وزارت امور خارجه ما می‌گوید ما چنین نکرده‌ایم، قائل به گفت‌وگو هستیم و بی‌طرفی پیشه کرده‌ایم در اذهان عمومی دنیا مساله اینچنین جا افتاده که ایران به کشور اشغالگر سلاح ارسال می‌کند و از این سلاح‌ها برای هدف قرار دادن مواضع ارتش، زیرساخت‌ها و مناطق مسکونی استفاده می‌شود.

اگر وضعیت با این شیوه ادامه یابد، ما باید منتظر عواقب جدی باشیم و بهای حمایت از روسیه را بپردازیم. انتظار می‌رود همان‌طورکه وزیر خارجه و سخنگوی وزارت خارجه روی بی‌طرفی تاکید دارند و ارسال سلاح را تکذیب می‌کنند این اقدام در سطوح بالاتر نیز با جدیت دنبال شود. ما باید بی‌طرفی رسمی خود را به اثبات برسانیم و بگوییم طرف متجاوز نیستیم. ما زخم تجاوز نظامی را چشیده‌ایم و هشت سال جنگ نابرابر تحمیلی را از سر گذراندیم. ما کشوری نیستیم که بخواهیم از تجاوز حمایت کنیم. عواقب حمایت از روسیه بسیار بیشتر از تحریم‌های حقوق بشری اروپا خواهد بود.

 ما با اروپایی‌ها می‌توانیم مذاکره و مساله را حل کنیم اما اکنون که این فرصت وجود دارد باید از آن استفاده کنیم تا اتهام همراهی با روسیه و همراهی با کشور اشغالگر به ما  نچسبد.