توقف اروپا پشت خط‌قرمز ایران

به گزارش اقتصادنیوز به نقل از دنیای اقتصاد، نشست شورای روابط خارجی اروپا روز گذشته ساعت ۱۰ صبح به وقت بروکسل آغاز شد و همان‌طور که از قبل پیش‌بینی شده بود، نمایندگان اروپا در این نشست به تحریم ۳۷ فرد و نهاد ایرانی بسنده کردند بدون اینکه سپاه پاسداران را در فهرست سازمان‌های اصطلاحا تروریستی قرار دهند.

پیش از اعلام رسمی جزئیات تحریم‌‌‌ها، عصر روز گذشته صفحه توییتر ریاست شورای اتحادیه اروپا در پیامی اعلام کرد که وزرای امور خارجه اتحادیه اروپا بسته تحریمی جدیدی علیه ایران در نظر گرفته‌‌‌اند. به گزارش «ایسنا» به نقل از خبرگزاری رویترز، ریاست سوئدی شورای اتحادیه اروپا در جریان برگزاری نشست شورای روابط خارجی اروپا در بروکسل، در صفحه توییترش نوشت: «امروز وزیران بسته تحریمی جدیدی علیه ایران در نظر گرفتند که به ادعای آنها افراد سرکوبگر را هدف قرار می‌دهد.» برخی منابع مطلع، هفته گذشته به رویترز گفته بودند که وزرای امور خارجه اتحادیه اروپا قصد دارند ۳۷ فرد را در نشست روز دوشنبه‌شان به فهرست تحریم‌‌‌های این نهاد اروپایی بیفزایند.

همزمان با تصویب چهارمین بسته تحریمی شورای روابط خارجی اروپا، دولت انگلیس نیز اعلام کرد هفت نام جدید را به «رژیم تحریم‌‌‌های حقوق بشری ایران» افزوده است. به گزارش خبرگزاری فارس به نقل از رویترز، طبق اطلاعیه‌‌‌ای که روی وب‌سایت دولت انگلیس قرار گرفته، این تحریم‌‌‌ها در ادامه حمایت غرب از ناآرامی‌‌‌های اخیر در ایران و همچنین در ارتباط با اعدام علیرضا اکبری جاسوس لندن اعمال شده است. این اطلاعیه می‌‌‌افزاید: «علاوه بر دادستان کل ایران که هفته پیش از سوی انگلیس تحریم شد، نام احمد فاضلیان معاون وی هم به این فهرست اضافه شده است.» طبق این بیانیه، این فهرست همچنین شامل کیومرث حیدری فرمانده نیروی زمینی ارتش جمهوری اسلامی ایران، حسین نجات جانشین فرمانده قرارگاه ثارالله سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، سالار آبنوش و قاسم رضایی جانشین فرمانده نیروی انتظامی می‌شود.

بر اساس این بیانیه، علاوه بر این پنج فرد، دو نهاد شامل نیروی مقاومت بسیج و بنیاد تعاون بسیج هم در فهرست تحریم‌‌‌های انگلیس قرار گرفتند. جیمز کلورلی وزیر خارجه انگلیس در خصوص این تحریم‌‌‌ها که بعد از تحریم‌‌‌های روز گذشته اتحادیه اروپا علیه ایران اعمال شده، مدعی شد بریتانیا و شرکایش با این اقدام پیامی واضح ارسال کرده‌‌‌اند. بر اساس بیانیه لندن، انگلیس تاکنون ۵۰ تحریم جدید ضد‌ایرانی را از آغاز ناآرامی‌‌‌های چندی پیش در ایران اعمال کرده‌‌‌ و به «اقدامات گسترده برای پاسخگو کردن ایران» ادامه خواهد داد. این تحریم‌‌‌ها ممنوعیت سفر به انگلیس و مسدود شدن دارایی‌‌‌ها در این کشور را شامل می‌شود.

چرا اروپا عقب نشست؟

پیش از نشست اروپایی نیز برخی مقامات اروپایی اذعان کردند که قرار دادن نام سپاه در لیست تروریستی موانعی دارد که حتما باید طی شود و روندی حقوقی دارد. پیش از آغاز نشست شورای روابط خارجی اروپا، جوزپ بورل، مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در جمع خبرنگاران در پاسخ به سوالی درباره قرار دادن نام سپاه پاسداران ایران در فهرست سازمان‌های تروریستی این نهاد اروپایی، گفت: «نظرات جالب توجهی در این باره وجود دارد و موضوعی است که نمی‌توان بدون تصمیمی حقوقی، کاری درباره آن کرد. نمی‌توانیم بگوییم ما شما را تروریست می‌‌‌دانیم، چون از شما خوشمان نمی‌‌‌آید.»

به گزارش «ایسنا» به نقل از وبگاه شورای اروپا، بورل در ادامه افزود: «درباره موضوع تروریستی اعلام کردن سپاه پاسداران باز هم می‌‌‌گویم که این کار زمانی انجام‌‌‌پذیر است که دستگاه قانونی یکی از کشورهای عضو، حکمی حقوقی در این زمینه صادر کند. باید محکومیتی عینی و منسجم انجام شود؛ سپس در سطح اتحادیه اروپا بررسی می‌‌‌کنیم.» همچنین الکساندر شالنبرگ، وزیر امور خارجه اتریش نیز روز گذشته پیش از آغاز نشست شورای روابط خارجی اتحادیه اروپا، در جمع خبرنگاران در پاسخ به سوالی درباره موضوع قرار گرفتن نام سپاه پاسداران در فهرست سازمان‌های تروریستی اتحادیه اروپا، گفت: «اتحادیه اروپا موضع بسیار واضحی دارد. ما برای چهارمین بار تصمیم داریم تحریم‌‌‌هایی علیه افراد و نهادهایی در ایران اعمال کنیم که از بابت آن متاسفم. چراکه در مذاکرات احیای توافق هسته‌‌‌ای[برجام] امید داشتیم که ایران قدم به قدم به جامعه جهانی ملحق شود اما الان، به کلی در مسیر دیگری پیش می‌رود.» 

وزیر امور خارجه اتریش همچنین گفت که برای قرار دادن نام سپاه پاسداران در فهرست سازمان‌های تروریستی اتحادیه اروپا، روند قانونی و حقوقی باید طی شود که هنوز انجام نشده است. او افزود: «واضح است که ما باید تصمیمی در این باره بگیریم. من به عنوان وزیر امور خارجه اتریش می‌‌‌گویم که این تحولات مایه تاسف من است؛ چون اتریش کشوری است که روابط دیپلماتیک حدودا ۳۰۰ ساله با ایران داشته است. ما تنها کشور غربی بوده‌‌‌ایم که عرصه کنسولی و فرهنگی‌‌‌مان همواره به روی ایران گشوده بوده است. اما اتریش از خط‌مشی اتحادیه اروپا در این زمینه کاملا حمایت می‌کند.»

موضع غیرسازنده پاریس و برلین

این در حالی است که وزرای خارجه فرانسه و آلمان پیش از این نشست از قرار گرفتن سپاه در فهرست تروریستی استقبال کرده بودند. کاترین کولونا، وزیر امورخارجه فرانسه در جمع خبرنگاران گفت که کشورش هیچ امکانی را برای اعمال تحریم علیه ایران رد نمی‌‌‌کند. وی افزود: «ما در حال بررسی اعمال تحریم‌‌‌های بیشتر علیه سپاه پاسداران هستیم.» بنابر گزارش وب‌سایت شورای اروپا، کولونا در پاسخ به سوالی درباره موضع فرانسه درخصوص قرار گرفتن سپاه پاسداران در فهرست به اصطلاح تروریستی اتحادیه اروپا مدعی شد: «سپاه پاسداران ایران در حال حاضر نیز به دلیل فعالیت‌‌‌های خود تحت تحریم قرار دارد و در حال بررسی اعمال تحریم‌‌‌های بیشتر علیه آن هستیم.» آنالنا بربوک، وزیر امورخارجه آلمان نیز پیش از برگزاری این نشست گفت که دولت آلمان از تلاش‌‌‌های رهبران اتحادیه اروپا برای قرار دادن نام سپاه پاسداران در فهرست سازمان‌های تروریستی این نهاد اروپایی استقبال می‌کند. به گزارش «ایسنا»، بربوک در ادامه مدعی شد: «ما هنوز در ایران شاهد این هستیم که رژیمی بی‌‌‌رحم در قبال ملت خود ایستاده است.»

ایران و سپاه پاسداران هر روز به ارعاب ملت خود می‌‌‌پردازند.» همزمان بوگدان اورسکو، وزیر امور خارجه رومانی نیز گفت که از اعمال تحریم‌‌‌های حقوق بشری بیشتر علیه ایران حمایت می‌‌‌کنیم. پارلمان اروپا روز پنج‌شنبه گذشته با تصویب قطعنامه‌‌‌ای ضدایرانی از اتحادیه اروپا خواست تا نام سپاه پاسداران را در فهرست گروه‌‌‌های تروریستی این اتحادیه قرار دهد و تحریم‌‌‌های بیشتری علیه آن اعمال کند. هرچند رویترز بعدتر گزارش داد که در بسته چهارم تحریمی اروپا علیه ایران، بحث قرار گرفتن سپاه در فهرست تروریستی مدنظر نیست و احتمالا در بسته پنجم تحریمی این موضوع را در دستورکار قرار می‌دهند.

اروپا گام پرهزینه برنمی‌‌‌دارد

از همان ابتدا که بحث تروریستی اعلام شدن سپاه پاسداران انقلاب اسلامی توسط اتحادیه اروپا مطرح شد بارها مقامات ایرانی در مورد عواقب آن به بروکسل هشدار دادند. در این رابطه روز گذشته نیز حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه ایران در ششمین کنفرانس تاریخ روابط خارجی ایران گفت: «از حدود دو ماه پیش همزمان با تحریکات خارجی و دامن زدن به اغتشاشات توسط مداخله‌گران خارجی از عواطف مردم در فوت یک دختر ایرانی، موضوع قرار دادن سپاه در لیست به اصطلاح تروریستی مطرح شد. در گفت‌وگو با آقای بورل و مقامات اروپایی هشدار جدی داده شد که اگر در خصوص یک نهاد حاکمیتی ایران که نقش مبارزه با تروریسم داشته، بخواهند اقدامی انجام بدهند پاسخ ایران موثر و سخت خواهد بود.» به گزارش خبرگزاری تسنیم، امیرعبداللهیان ادامه داد: «ایران تاکید می‌کند که اروپا از رفتار احساسی و به دور از عقلانیت فاصله بگیرد. آنچه امروز در اظهارات آقای بورل شاهد بودیم حاکی از آن است که اروپا به سمت گام پرهزینه حرکت نکند و ما هم اعلام کردیم به آنها که مذاکره و تعامل را بهترین گزینه می‌‌‌دانیم. اما در قبال هرگونه تصمیم دیگر اروپا پاسخ قاطع می‌‌‌دهیم.»

هشدارها به اروپا چه بود؟

همچنین روز گذشته ناصر کنعانی، سخنگوی دستگاه دیپلماسی در نشست هفتگی خود با خبرنگاران در پاسخ به سوالی در مورد اظهارات وزیر خارجه در مورد خروج ایران از ان‌پی‌تی در صورت مواضع خصمانه اروپایی گفت: «اظهارات وزیر خارجه به اندازه کافی روشن بوده است در مورد سوالی که از ایشان پرسیده شد. آن چیزی که مربوط به موضوع تحریم سپاه است، هشدارهای لازم به اروپایی‌ها داده و تروریستی قلمداد کردن حاکمیت یک کشور مغایر با مبانی حقوقی شناخته‌شده است.» به گزارش «ایرنا»، وی افزود: «هر چند قطعنامه پارلمان اروپا غیرالزام‌آور و یک قطعنامه توصیه‌‌‌ای به شورای اروپاست ولی طبیعی است که جمهوری اسلامی ایران در این زمینه این اقدام را یک اقدام غیرمسوولانه و غیرمنطقی می‌‌‌داند و آن را محکوم کرده و کاملا مردود می‌‌‌شمارد.»

سخنگوی وزارت خارجه تاکید کرد: «جمهوری اسلامی ایران اقدامات قابل‌توجهی را انجام داده است و در گفت‌‌‌وگوی تلفنی وزیر امور خارجه با آقای بورل نیز هشدارهای لازم به مقام عالی اروپایی داده شد. همچنین گفت‌‌‌وگوی تلفنی امیرعبداللهیان با همتای سوئدی و رئیس دوره‌‌‌ای اتحادیه اروپا در همین رابطه صورت گرفت و نسبت به عواقب و پیامدهای غیرقابل پیش‌بینی هرگونه اقدام و رفتار محاسبه‌نشده اتحادیه اروپایی هشدار جدی داده شد.»