ترکیه قربانی سوئد و فنلاند می‌شود؟

به نوشته رویترز، این هفته، اردوغان مذاکرات عضویت را برای مدت نامعلومی به تعویق انداخت. سوئد و فنلاند که پس از حمله روسیه به اوکراین نگران امنیت خود هستند تا کنون، از ۳۰ عضو ناتو تنها با مخالفت پارلمان‌های ترکیه و مجارستان مواجه شده‌اند.

چرا اردوغان با عضویت سوئد و فنلاند مخالف است؟

ترکیه می‌گوید که سوئد به شبه‌نظامیان حزب کارگران کردستان (پ‌ک‌ک) که در سال ۱۹۸۴ علیه دولت ترکیه سلاح به دست گرفتند، پناه داده است. پ‌ک‌ک در ترکیه، سوئد، آمریکا و اروپا به عنوان یک گروه تروریستی شناخته می‌شود.

ترکیه از استکهلم و هلسینکی می‌خواهد که موضع سخت‌تری علیه پ‌ک‌ک و گروه دیگری که آن را مسئول کودتای ۲۰۱۶ می‌داند، اتخاذ کنند.

در مادرید، فنلاند و سوئد توافق کردند که برای مبارزه با تروریسم، از جمله تشدید اقدامات برای استرداد و اخراج ستیزه‌جویان، تلاش کنند. اما دادگاه‌های سوئد جلوی اخراج برخی گرفته است.

تنش‌ها بین سوئد و ترکیه نیز با اعتراضات در استکهلم تشدید شده است. با وجود اینکه آنکارا آن‌ها را ناشی از نفرت نژادی می‌داند، اما تحت پوشش قوانین آزادی بیان سوئد قرار دارند.

پاول لوین، مدیر مؤسسه مطالعات ترکیه در دانشگاه استکهلم گفت: سوئد به بسیاری از دغدغه‌های ترکیه رسیدگی کرده است و به اجرای این تفاهم سه‌جانبه ادامه خواهد داد. اما اکنون واضح است که این کافی نخواهد بود.

انگیزه‌های دیگر ترکیه

انتخابات در ترکیه در ماه می برگزار می‌شود. برخی از کارشناسان موضع اردوغان در قبال ناتو را تلاشی برای خودنمایی و انحراف توجه رأی‌دهندگان از بحران تورم می‌دانند.

دیگران نیز معتقدند که ممکن است اردوغان بخواهد از رأی مثبتش به عنوان اهرمی در مذاکرات با آمریکا استفاده کند. روابط با واشنگتن به دلیل درگیری ترکیه با شبه‌نظامیان کرد سوری که از حمایت ایالات متحده در مبارزه با داعش برخوردارند، تیره شده است.

ترکیه همچنین خواهان خرید جنگنده‌های اف ۱۶ از آمریکا بوده؛ اما با مخالفت برخی از اعضای کنگره مواجه است.

هدف سوئد و فنلاند از پیوستن به ناتو

سوئد و فنلاند مدت‌ها است که سیاست‌های عدم تعهد نظامی را دنبال می‌کنند، اما حمله روسیه به اوکراین باعث تجدیدنظر آن‌ها شده است.

فنلاند ۱۳۰۰ کیلومتر مرز با روسیه داشته و جزیره سوئدی گوتلند تنها در ۳۰۰ کیلومتری از محل استقرار ناوگان بالتیک روسیه در منطقه کالینینگراد روسیه قرار دارد.

هر دو کشور ناتو و بند دفاع جمعی آن را بهترین راه برای تضمین امنیت خود می‌دانند. 

انگیزه ناتو از پذیرش این دو کشور

هر سوئد و فنلاند ارتشی نسبتاً قوی دارند. فنلاند ظرفیت بسیج ۲۸۵ هزار پرسنل و ۶۵۰ تانک را دارد. سوئد نیز دارای یک نیروی هوایی قوی و ناوگان زیردریایی سازگار با شرایط دریای بالتیک است. از نظر استراتژیک، این دو کشور معبری در خط مقدم ناتو در برابر روسیه ایجاد کرده و در عین حال غرب را قادر می‌سازد تا در منطقه دریای بالتیک خودنمایی کند.

جاماندن سوئد

از نظر فنی، بله؛ اما دفاع از فنلاند بدون دسترسی استراتژیک زمینی از طریق سوئد برای ناتو دشوار خواهد بود.

سوئد و فنلاند می‌خواهند با هم پیش روند؛ اما با توجه به خشم ترکیه که عمدتاً متوجه سوئد شده، فنلاند ممکن است در نهایت صبر خود را از دست بدهد. وزیر خارجه فنلاند و نخست‌وزیر سوئد گفته‌اند که عضویت مشترک اولویت است و فنلاند تنها در صورتی مسیر متفاوتی را در نظر خواهد گرفت که عضویت سوئد برای همیشه توسط ترکیه وتو شود.

سناریوی اخراج ترکیه از ناتو

هیچ مکانیسم رسمی برای تعلیق یا اخراج اعضا در سند تأسیس ناتو وجود نداشته و ترکیه یک متحد استراتژیک و حیاتی تلقی می‌شود.

پیش‌بینی

تحلیلگران انتظار دارند که در روند موافقت ترکیه تا زمانی که حداقل انتخابات ترکیه از راه نرسد، پیشرفتی حاصل نشود.

حتی در آن زمان نیز ممکن است کند باشد. اجرای کامل توافق مادرید ممکن است سال‌ها طول کشیده و سوئد گفته است که انجام برخی از دیگر خواسته‌های ترکیه غیرممکن است.

نگرانی‌های امنیت ملی ترکیه به راحتی برطرف نخواهد شد و توانایی سوئد و فنلاند برای پیش‌برد وضعیت، کافی نیست.

اما سوئد، فنلاند و ناتو به دنبال دوری از یک پروسه طولانی هستند. لوین گفت: اقدامات ترکیه به نفع پوتین است. این برای کل ائتلاف مشکل‌ساز است.