شوک آشتی ایران و عربستان به اسرائیلی ها /پرواز هواپیمای جنگی ایران در مرز آذربایجان صحت دارد؟

به گزارش اقتصادنیوز، خبر ناگهانی عادی سازی روابط میان ایران و عربستان، دنیای سیاست روز گذشته را نیز به خود مشغول کرده بود و واکنش های داخلی و خارجی همچنان ادامه دارد. همچنین ادعای پرواز هواپیمای نظامی ایران در مرز جمهوری آذربایجان و به سوگ نشستن سعید حجاریان  از خبرهای مهم روز گذشته بودند که در این «بسته خبری اقتصادنیوز» می خوانید. 

واکنش های ادامه دار به توافق تهران- ریاض

روز جمعه بود که دو کشور ایران و عربستان سعودی توافق کردند که ظرف حداکثر دو ماه، روابط دیپلماتیک خود را از سر گرفته و سفارت‌خانه‌ها و نمایندگی‌ها را بازگشایی کنند.

خبری شوکه کننده که واکنش های داخلی و خارجی را در پی داشت. در داخل کشور نیز استقبال زیادی از این توافق شد.

روز گذشته وزارت امور خارجه ایران در بیانیه ای اعلام کرد که این وزارتخانه با ابراز اطمینان نسبت به نقش و آثار مثبت این توافق در تأمین منافع مشترک دو ملت ایران و عربستان و دیگر ملت های منطقه، لازم می داند از ابتکار، میزبانی و نقش جمهوری خلق چین در تحقق این توافق و نیز از نقش مؤثر دولت‌های دوست و همسایه، عراق و عمان در این زمینه قدردانی نماید.

تیتر یک روز گذشته کیهان درباره توافق ایران و عربستان با واکنش های کنایه آمیز دو چهره سیاسی روبرو شد. عباس عبدی در توئیتی نوشت:« ایران و عربستان در پکن پذیرفتند که به توافقنامه دو کشور در سال ۱۳۷۷ و ۱۳۸۰ یعنی دوره اصلاحات برگردند، حالا آموزش مذاکره؛ آن هم زیر سایه چین را می‌دهند. ۲۵ سال مردم را اسیر قدرت‌طلبی خود کردند.»

عبدالناصر همتی نیز نوشت:«گفتند توافق ایران و عربستان ضربه کاری به آمریکا و رژیم صهیونیستی بود. مدعیان اصلاحات یاد بگیرند! ما که خیلی وقت پیش اینها را گفته بودیم. خوشحالیم، بالاخره شما هم یاد گرفتید.»

علی اکبر صالحی، ضمن استقبال از این توافق، آن را یک اقدام نسبتا به موقع برای برون رفت از بن بست سیاسی دانست.

 محمود واعظی، ​رئیس‌دفتر حسن روحانی نیز گفت: این توافق که در چین اعلام شد، در ادامه مذاکرات مقامات امنیتی ایران و عربستان بود که از سال‌ ۱۳۹۹ در عمان و عراق انجام شد. وی همچنین به حمله تندروهای داخلی به سفارت عربستان در تهران اشاره و تاکید کرد که این اقدام نه تنها موجب تخریب روابط دو کشور شد بلکه به مخدوش شدن چهره بین‌المللی ایران انجامید.

 علی مطهری، نایب رئیس پیشین مجلس این توافق را نشانه واقع‌بینی و دور شدن مسئولان از شعارهای احساسی و نشانه عقلگرایی آنها دانست و هشدار داد که امروز باید مراقب افراد فرصت‌طلب و افراطی باشیم که اقدامات خارج از عقل و عرف انجام ندهند.

دیاکو حسینی، تحلیل گر مسائل استراتژیک با انتشار توئیتی نوشت: اسرائیل بازنده بزرگ این توافق است. اسرائیل ترجیح می‌داد که عربستان سعودی و سایر کشورهای عرب کنار اسرائیل علیه ایران بایستند و سهم خود را در مقابله با ایران بپردازند.

سید محمد صدر، عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام هم توافق تهران - ریاض را شروع جدیدی در روابط و سیاست خارجی ایران قلمداد کرد و گفت: این توافق باعث تضعیف اسرائیل و کاهش روابط آن با کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس می شود.

اما خبر این توافق واکنش های خارجی را نیز در پی داشت. آمریکا با ادعای اینکه از هر تلاشی برای کمک به پایان جنگ در یمن و کاهش تنش‌ها در منطقه استقبال می‌کنیم، به توافق ایران و عربستان واکنش نشان داد

 سخنگوی وزارت خارجه طالبان هم با انتشار توئیتی نوشت: وزارت امور خارجه امارت اسلامی از، از سرگیری روابط دیپلماتیک پادشاهی عربستان سعودی و جمهوری اسلامی ایران استقبال می کند.

محمد شهباز شریف، نخست وزیر پاکستان، در توئیتی با استقبال از این توافق، آن را نویدبخش صلح، ثبات و توسعه اقتصادی در خاورمیانه و جهان اسلام دانست و نوشت: با خرد جمعی، دستیابی به نتایج برد-برد امکان پذیر است.

اتحادیه اروپا هم در واکنش به این توافق بیانیه صادر و اعلام کرد: هم عربستان سعودی و هم ایران برای امنیت منطقه محوری هستند، از سرگیری روابط دوجانبه آنها می‌تواند به ثبات کل منطقه کمک کند.

در این میان، شوک آشتی ایران و عربستان به اسرائیل بیشتر بود و روز گذشته نیز در ادامه واکنش های مقامات آن، یکی از اعضای کابینه نتانیاهو مسئولیت این شکست را به گردن کابینه چرخشی قبلی «نفتالی بنت» و «یائیر لاپید» انداخت و گفت: توافق عربستان و ایران با روی کار آمدن کابینه بنت - لاپید و به دلیل ضعف اسرائیل و آمریکا آغاز شد.

همچنین مصر با انتشار بیانیه ای به عادی سازی روابط تهران- ریاض واکنش نشان داد و اعلام کرد: جمهوری عربی مصر از این گام مهم تقدیر می‌کند و رویکرد عربستان سعودی در این زمینه درجهت رفع تنش در روابط منطقه‌ای را ارج می نهد.

عضو ارشد دفتر سیاسی جنبش انصارالله یمن روز گذشته در توئیتی نوشت: «ما معتقدیم که توافق به دست آمده بین ایران و عربستان، مثبت است».

 نبیه بری رئیس پارلمان لبنان هم از توافقی که میان ایران و عربستان تحت نظارت چین منعقد شد، تمجید به عمل آورد.

اما سفیر پیشین آمریکا در اسرائیل، با ادعای اینکه چین و سعودی‌ها با اعتماد به نیت ایران، قمار بزرگی انجام داده اند، گفت: نیمه خالی لیوان این توافق، افزایش نفوذ چین با نمایش توانایی خود در استفاده از روابط سازنده با هر دو طرف درگیر در خاورمیانه است که تردیدهایی را در مورد قدرت آمریکا ایجاد می‌کند.

ادعای جدید جمهوری آذربایجان علیه ایران

حمله به سفارت جمهوری آذربایجان در 7 بهمن سال جاری توسط یک فرد مسلح، روابط دو کشور را متشنج کرد و از همان زمان این کشور به طرح ادعاهایی علیه ایران و افزایش تنش ها روی آورده است.

در همین راستا، روز گذشته وزارت های خارجه و دفاع آذربایجان در بیانیه ای اعلام کردند که  یک هواپیمای نظامی متعلق به جمهوری اسلامی ایران در امتداد مرز دو کشور از مسیر منطقه «زنگلان» به سمت منطقه «بیله‌سوار» پرواز رفت و برگشتی را بدون توقف انجام داد. بعد از انتشار این بیانیه، سید عباس موسوی سفیر جمهوری  اسلامی ایران به وزارت خارجه جمهوری آذربایجان احضار شد.

پیام خاتمی به سعید حجاریان

از سوی دیگر،  نشست فوری سران سه قوه، مصاحبه سیامک نمازی با CNN از زندان اوین، پیام خاتمی به سعید حجاریان در پی درگذشت مادر وی از خبرهای مهم روز گذشته بودند.