سیدحسن خمینی: انقلابی بودن به فریاد بلندتر، مشت گره تر، چشم خشمناک تر نیست

یادگار امام افزود: در بستر ملی، ثمره و نتیجه انقلاب «جمهوری اسلامی» است. در بستر و افق بین المللی نتیجه انقلابی بودن عبارت از «بیداری دینی» است؛ و الزاما اسلامی هم نیست و ممکن است احیای تفکر دینی در میان غیرمسلمانان باشد. یعنی انقلابی بودن در افق بین المللی قرار است تفکر دینی را در جان های همه مردم احیا کند. البته نمی خواهیم بگوییم انقلابی بودن به این است که مردمان در دنیا دیندار شوند؛ این هم یک ملاک است، ولی اینکه دین به عرصه حیات بشر بازگردد و از حوزه فردی به حوزه جمعی برگردد. همه دنبال سعادت هستند، اما دینداران سعادت را در دنیایی می جویند که مخل به آخرت شان نباشد. این بنیان تفکر شما را با کسی که یا به آخرت معتقد نیست و یا اصلا کاری به آن ندارد، متفاوت می کند.

وی تأکید کرد: پس نتیجه انقلابی بودن در افق ملی یعنی «جمهوری اسلامی» و بر آمدن نظامی که به فرموده رهبری معظم انقلاب امام جان او است. این جمهوری اسلامی همانی است که امام فرموده اند «نه یک کلمه کم و نه یک کلمه بیش»؛ آن کلمه کم می تواند حذف جمهوریت و یا اسلامیت باشد و کلمه بیش هم ممکن است هر قید دیگری را وارد آن کنند. امام جان جمهوری اسلامی است که این جمهوری اسلامی اول «جمهوری» است تعبیری که خود حضرت امام داشتند این است که فرمودند «مردم ایران که جان من فدای یکایک آنها باد». یعنی مالک این کشور مردم هستند و اگر هم کسی چیزی از خودش بروز می دهد متعلق به مردم است و نتیجه این روند باید به زندگی بهتر یکایک مردم روستایی و شهر و زن و مرد بیانجامد و آنها در تعیین سرنوشت خودشان دخیل هستند و نمی توانیم بخشی را از تعیین سرنوشت خارج کنیم؛ همه باید در این جمهوری اسلامی حضور داشته باشند.

سید حسن خمینی با اشاره به تعبیر رهبری مبنی بر اینکه «اگر انتخابات خدای ناکرده کمرنگ باشد کشور لطمات بسیار سنگینی می خورد»، اظهار داشت: ما «جمهوری اسلامی» هستیم و امارت اسلامی، خلافت اسلامی و حتی حکومت اسلامی نیستیم. نتیجه انقلاب جمهوری اسلامی است و اگر به این نتیجه توجه نکنید از بستر واقعی انقلاب خارج شده اید. همان طور که اگر کسی تصور کند با حذف دین، ارزش های دین، اخلاق دینی و معیارهای دینی می تواند جمهوری اسلامی داشته باشد، غلط است، همان اندازه اگر کسی فکر کند می تواند بدون اقبال اکثریت و حضور جمهور جامعه اسم حکومت را «جمهوری» بگذارد، غلط است. البته امام در رابطه با اسلامی بودن هم قید بسیار مهمی داشتند؛ اسلام فقاهتی. اما فقهی که وامدار زمان و مکان است و در بستر زمان و مکان در او اجتهاد می شود؛ و فقه متصلب، خشک و درجا زن نیست و قابلیت اجتهاد پویا دارد.

وی با بیان اینکه انقلابی بودن پنج مؤلفه دارد، تصریح کرد: یک اینکه انقلابی از دید ما کسی است که خداباور باشد و اگر در این بعد ضعف داشته باشد انقلابی نیست. کسی که خدا را دارد هیچ چیزی کم ندارد. از دل باور به وجود خدا، قدرت و توانمندی زاییده می شود. شما در تمام زندگی امام ورق بزنید؛ این یکی از مهمترین نقاطی است که ایشان در زندگی با آن سر کرده است. خدا رحمت کند مرحوم آقای مطهری تعبیر لطیفی داشتند که من در او چهار ایمان دیدم؛ اولین آنها «ایمان به خدا» بود. آن وقت این ایمان به خدا شما را به غرور نمی کشاند و شما را به تواضع، خدمت بیشتر و زندگی عاشقانه می کشاند؛ آن وقت زندگی را زیبا می بیند.

یادگار امام اظهار داشت: دومین مؤلفه مهم انقلابی بودن این است که غیر خدا را مؤثر ندانیم. انقلابی واقعی کسی است که بگوید خدا و بس؛ آن وقت از دل این نفی استبداد بیرون می آید. چون مستبد یعنی کسی که می خواهد خدایگان باشد. انسان زیر بار حرف زور نمی رود چون انگار فرد دارد نوعی خدایی می کند. اصل نزاع با رژیم ستمشاهی از همین زاویه بود که تو که هستی که به ما دستور می دهی و ما را مالک الرغاب می دانی؟! پذیرفتن اینکه هیچ کسی غیر از خدا توان تأثیر ندارد و ما نباید مقابل غیر خدا سر فرود بیاوریم و هر نوع استبداد باشد منکوب است. از دل اینکه غیر خدا منشأ اثر نیست و کانون قدرت یک جا است، فتح خرمشهر در می آید.

وی ادامه داد: اگر ما بپذیریم هیچ کس جز خدا حق تعیین سرنوشت ما را ندارد تن به استبداد نمی دهیم و آمریکا و شوروی غلط می کند که سیاست ما را تعیین کند. آوردن رضا شاه و رفتنش با دستور سفارت های خارجی بوده و روزی هم که شاه می خواهد برود باز هم به دستور آنها است. استقلال سیاسی امروز ایران در تاریخ حداقل 200 ساله ایران بی نظیر است که اصلا خارجی به خودش اجازه نمی دهد که در سیاست های ما دخالت کند؛ خود مسئولین ما تصمیم می گیرند و عمل می کنند.

سید حسن خمینی گفت: از دل اینکه بدانیم غیر خدا تأثیرگذار نیست، نفی استکبار در می آید و لذا جمهوری اسلامی از روز اول مقابل استکبار ایستاده است. پیام انقلاب ایران در ذاتش نفی در قدرت غیر الهی است. شعار نه شرقی، نه غربی همزمان با استقلال، آزدی و جمهوری اسلامی وجود داشته است. ما می توانیم و عشق به مردم زاییده خداباوری شما است.

وی با بیان اینکه سومین مؤلفه «ایثار»، تصریح کرد: انقلابی کسی است که ایثار کند. ابوی ما نقل می کرد که امام یک روز سخنرانی کردند و گفتند اگر کسی فکر می کند از او بهتر هست نباید بماند و مرحوم غفوری فرد فردا پیش نخست وزیر می رود و استعفا می دهد. انقلابی که خودش را ببیند، انقلابی نیست؛ دروغ می گوید! امام به ابوی ما در مورد پذیرش مسئولیت‌های دولتی می گوید کاری که زمین مانده را انجام بده؛ شانه از زیر بار مسئولیت بر ندار اما لزومی هم ندارد همه جا باشی. 

وی ادامه داد: اصلا انقلابی بدون ایثار انقلابی نیست، شبه انقلابی است. دوستانی که در دفاع مقدس بوده اند رزمندگانی را دیده اند که پلاکشان را در می آوردند تا جنازه شان هم شناسایی نشود. انقلابی یعنی کسی که دنبال مقام، شغل و پست نمی دود و رقابت در به دست آوردن منافع ندارد؛ والّا واژه صحیحی را دزدیده است. انقلابی یعنی ایثارگر و از خود گذشته؛ کسی می تواند از خود نگذرد و انقلابی باشد؟!

یادگار امام افزود: یک موقع آدم دنبال منافع خودش است و یک موقع آخرتش را برای دنیای دیگران خراب می کند. وای به حال کسی که آخرت خودش را به دنیای دیگران خراب کند. حزب، گروه، دسته، رفیق و باند من، چه انقلابی است؟!

وی در خصوص مؤلفه چهارم انقلابی بودن، تأکید کرد: انقلابی‌گری منافات و با عقلانیت ندارد. امام بعد از سقوط خرمشهر یک سخنرانی می کنند و می گویند خرمشهر آزاد شود. البته بلافاصله برای جلوگیری از هیجانات می گویند من نمی گویم سریع باشد، جنگ صفین 18 ماه طول کشید؛ و دقیقا 18 ماه بعد خرمشهر آزاد شد. در جنگ صفین امیرالمؤمنین(ع) مظهر حق تام بود که در برابر معاویه قرار گرفته بود، اما این طور نبود که امیرالمؤمنین(ع) بگوید بی حساب بجنگید. عقلانیت باید در جوهره انقلابی بودن باشد و انقلابی کسی نیست که بی عقل باشد.

سید حسن خمینی یادآور شد: امام نگفته ما مأمور به «هدف» نیستیم؛ بلکه گفته مأمور به «نتیجه» نیستیم. اصلا وظیفه شما را هدفت تعیین می کند و بدون هدف وظیفه معنا ندارد. یعنی با تشخیص هدف وظیفه را می بینیم و عمل می کنیم. وظیفه بدون هدف وظیفه نیست. عقلانیت جوهره یک عمل انسانی است. عقلانیت یعنی ببینید کاری که می کنید باید منافعش از هزینه اش بیشتر باشد و راه بهتری نباشد. حتما انسان باید در مسیر زندگی به عقلانیت توجه کند.

وی با تأکید بر اینکه انقلابی بودن به فریاد بلندتر، مشت گره تر و چشم خشمناک تر نیست، گفت: آخرین بند اینکه انقلابی بودن به معنای احساسات کور نیست. انسان بی احساس نداریم اما انقلابی بودن این نیست که انسان خودش را هرچه بیشتر با احساسات و هیجان نشان بدهد. امام غیر از سیدالشهدا(ع) برای کمتر کسی کریه کردند. در این تعبیری که دشمنان دستاویز کرده‌اند که وقتی مردم برای اما جان می دادند، او گفت هیچ احساسی ندارم، این «هیچ» یعنی هرچه هست خداست و من کاره ای نیستم. امام تا آخر می گفتند اگر برای من کار می کنید نه دنیا را دارید و نه آخرت؛ اگر هم برای خدا کار می کنید اجرش را از خدا بگیرید.

یادگار امام در بخش پایانی سخنان خود گفت: ترویج این بزرگوار ترویج فرد نیست و خودش هم خودش را به فردیت نخواست. اگر امام بارگاه و حرم و مراسم و سالگرد دارد به خاطر این است که نماد جمهوری اسلامی است و اگر اسمش بلند باشد عزت و شوکت ما است. اگر برای سیدالشهدا(ع) عزاداری می کنیم، امام حسین(ع) به ما نیاز دارد؟! ما نیاز به امام حسین(ع) داریم. اگر عاشورا را گرامی می داریم، ما نیازمند به عاشورا هستیم؛ اگر امام را گرامی می داریم، ما نیازمند به امام هستیم، نه امام نیازمند به ما.