علی جنتی: امام اعتقادی به حجاب اجباری نداشتند/ روابط با مصر باید ۲۰ سال قبل از این آغاز می‌شد

برنامه «حضور» در سالگرد ارتحال بنیانگذار انقلاب اسلامی، حضرت امام خمینی (ره) با میزبانی از دکتر «علی جنتی» در حسینیه جماران به واکاوی چهره مردمی حضرت امام و نوع رابطه امام و امت پرداخت. جنتی که از سال ۴۷ مبارزات انقلابی علیه رژیم طاغوت را آغاز کرده، تاکنون مسئولیت‌های گوناگونی برعهده داشته است. وی علاوه بر تصدی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، در عرصه سیاست خارجی به عنوان یک دیپلمات‌ نقش‌آفرینی کرده است.

روایت تکان‌دهنده علی جنتی از قیام زنان قمی با شعار «یا مرگ یا خمینی» در حمایت از امام

جنتی با اشاره به خاطراتی از دوران مبارزات انقلابی و حمایت اقشار مردم از نهضت امام خمینی (ره) اظهار داشت: من ۱۵ خرداد در قم بودم. یعنی اول صبح که تازه آفتاب زده بود، راه افتادیم آمدیم سمت شهربانی و فکر می‌کردیم شاید امام آنجا زندانی باشد. بعد راه افتادیم به سمت حرم مطهر که دیدیم یک جمعیت زیادی از حرم به سمت شهربانی در حرکت هستند.

وی افزود: بیشتر جمعیت، خانم‌هایی بودند که چادرهایشان را به پشت‌شان بسته بودند و کارد در دست‌شان بود و شعار «یا مرگ یا خمینی» می‌گفتند و به سمت شهربانی می‌آمدند. بعد آمدیم تا حرم و پل آهنچی که نزدیک حرم است.

جنتی بیان داشت: دیدم کامیون‌های حامل سربازان ارتشی آمدند و شروع کردند تیراندازی که اول تیر هوایی زدند. یک عده از ترس داخل رودخانه افتادند. ظهر صدای غرش هواپیماها بلند شد. چند فروند هواپیما در آسمان شهر در ارتفاع پایین حرکت می‌کردند و معلوم بود که هدف‌شان فقط ایجاد رعب و وحشت در مردم است.

ماشین‌هایی که داخل و صندوق عقب را از مجروح پر کرده و به بیمارستان می‌بردند

وزیر پیشین فرهنگ و ارشاد اسلامی ادامه داد: عصر آن روز به طرف حرم آمدم که در میدان شاه سابق، ماشین‌های ارتشی را دیدم که در آتش می‌سوخت و نیروهای پلیس همه جا آماده‌باش ایستاده‌ بودند که تحرکی رخ ندهد.

جنتی گفت: همان روز، در چهارراه آذر که ممکن است الان اسمش عضو شده باشد، دیدم که تاکسی‌ها و ماشین‌های شخصی، علاوه بر اینکه در داخل ماشین عده‌ای زخمی را جا داده‌اند، صندوق عقب ماشین را از هم مجروحان پر کرده و به سمت انتهای خیابان آذر و بیمارستان نیکویی می‌بردند؛ چون فرصت خبر کردن آمبولانس نبود.

بدن آدم از سخنانی که امام خطاب به شاه می‌گفتند می‌لرزید

وی که شاهد سخنرانی حضرت امام در مورد تصویب لایحه کاپیتولاسیون نیز بوده است، اظهار داشت: من در میدان آستانه ایستاده بودم که آن سخنان را خطاب به شاه گفتند، آدم بدنش می‌لرزید. بعد هم آن خطابه‌ای که راجع به کاپیتولاسیون بود، آن هم بسیار حماسی بود.

جنتی افزود: در ابتدا که ایشان اشاره کردند که من قلبم درد می‌کند که همه مردم به گریه افتادند و بعد هم خطاب به علمای بلاد که ای علمای نجف، ای علمای شیراز، ای علمای قم، به داد اسلام برسید؛ رفت اسلام. واقعاً شیون از مردم بلند می‌شد و گریه می‌کردند. ای بدبخت به داد خودت برس! و خطاب به علما می‌گفتند که به داد همه ما برسید!

امام خلاف مراجعی که در برابر رژیم سکوت کرده بودند، یک تنه ایستاد

این دیپلمات کشورمان، رمز علاقه و عشق مردم به امام را اعتقاد و باور عمیق امام به مردم دانست و گفت: از همان آغاز نهضت مردم این را درک کردند که امام شخصیتی است که واقعاً برای خدا قیام کرده است و خلاف بسیاری از مراجعی که آن زمان در مقابل جنایات رژیم سکوت کرده بودند، امام یک تنه ایستاد و فریاد کشید.

وی ادامه داد: این روحیه تا آخر عمر امام باقی بود. در همه سخنرانی‌هایی که داشتند، به خصوص وقتی با مسئولان روبرو می‌شدند، همه‌اش بر این تأکید داشت که به داد مردم و مستضعفین برسید و تأکید بر قشر محروم جامعه داشتند. مردم این را با تمام وجود احساس کرده بودند.

جنتی بیان داشت: خداوند وقتی خلوص یک فردی را می‌بیند که اینگونه فقط و فقط برای خدا تلاش و مجاهدت می‌کند، محبتش را در قلوب مردم جای می‌دهد. «إِنَّ الَّذِینَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ سَیَجْعَلُ لَهُمُ الرَّحْمَنُ وُدًّا» خداوند محبت و مودت او را در قلوب مردم جا می‌دهد.

وزیر پیشین فرهنگ و ارشاد اسلامی اذعان داشت: در آستانه انقلاب، کسانی که شاید اسم امام را هم نشنیده بودند وقتی فریاد امام را شنیدند، به خیابان‌ها آمدند و تظاهرات کردند. بعد از انقلاب هم وقتی امام دعوت کرد برای دفاع مقدس، جوانانی که شاید در شرایط غیر از این حاضر نبودند حتی از مال‌شان بگذرند، ولی از جانشان گذشتند و چگونه عاشق شهادت شدند و این نفَس قدسی امام بود که توانست چنین تأثیر را بر مردم بگذارد. همه این جریان، مادی نیست؛ یک جریان معنوی است که امام داشت و خلوص امام که هیچ حرکتی نداشت مگر اینکه فقط و فقط برای خدا بود.

امام باور داشت که هیچ حکومتی بدون اعتماد مردم نمی‌تواند سرپا بماند

وی در مورد این جمله حضرت امام که فرمودند اگر مردم خدمتگزاری را نخواستند باید کنار برود، اظهار داشت: این ناشی از همان باوری است که امام به مردم داشت. باور به اینکه هیچ حکومتی بدون اعتماد مردم نمی‌تواند سرپا بماند. آنجایی که حکومتی برخاسته از بطن مردم باشد و مردم آن را منتخب خودشان بدانند، پشت سرش می‌ایستند و دوام پیدا می‌کند؛ آنجایی که این اعتماد متزلزل شود و از دست برود، آن حکومت دیگر نمی‌تواند بماند. آنچه در بهار عربی در مصر و یمن روی داد، از مصادیق این مسئله است.

امام برعکس بسیاری از علما، عالم به زمان خودش بود

جنتی خاطرنشان کرد: امام فقیهی بود که خلاف بسیاری از علمای دیگر، عالم به زمان خودش بود. یعنی از همان دوران نوجوانی و جوانی و زمانی که به حوزه آمدند، جریانات و مسائل کشور را دنبال می‌کردند. تاریخ کشور از مشروطیت به این طرف و وضعیت مجالس بعد از مشروطیت را دنبال می‌کردند. نوع ارادتی که به مرحوم مدرس داشتند به خاطر این بود که در جریان مسائل کشور بودند.

وی ادامه داد: بلافاصله بعد از اینکه کاپیتولاسیون در سنا تصویب می‌شود، ایشان هم متوجه می‌شوند و هم واکنش نشان می‌دهند و هم فریاد می‌زنند. این نشان‌دهنده حضور ایشان در سطح جامعه است. این مشی امام خلاف اعتقاد مراجع و علمایی بود که اصلاً خارج از چارچوب مدرسه و حوزه، چیز دیگری از مسائل اجتماع و کشور را متوجه نبودند.

برخی علما معتقد بودند که نباید با رژیم پهلوی درافتاد!

جنتی با بیان اینکه برخی از مراجع تقلید پیش از انقلاب، حرکت مبارزاتی امام را هم قبول نداشتند، تصریح کرد: برخی معتقد بودند که با رژیم شاه نمی‌شود درافتاد و باید کار فرهنگی بکنیم و نمونه‌اش همان دارالتبلیغ اسلامی بود که آقای شریعتمداری راه‌اندازی کرد ولی خب امام به نقطه اصلی دست گذاشتند.

رمز شکست رژیم پهلوی توسط امام

وی بیان داشت: امام می‌دانستند اُسُّ و اساس این فساد در شخص شاه است و لذا شخص شاه را مورد خطاب قرار دادند و رمز موفقیت امام در سرنگونی آن رژیم، همین بود. چون بعداً، قدرت کاملاً در شخص شاه متمرکز شد و نخست وزیر و مجلس، همه اینها آلت دست و سرسپرده بودند. بنابراین وقتی شاه از ایران رفت، همه چیز فروپاشید و از بین رفت.

روایت جالبی از دیدار دختران دانشجو با امام و پاسخ ایشان در مورد حدود حجاب

وزیر پیشین فرهنگ و ارشاد اسلامی در خصوص نظر حضرت امام در مورد حجاب بیان داشت: در مورد حجاب ایشان دیدگاه خاص خودشان را داشتند که من فکر می‌کنم با دیدگاه بسیاری از مراجع متفاوت بود. وی با اشاره به خاطره‌ای از دوران حضور حضرت امام در فرانسه اظهار داشت: من توفیق داشتم در مدتی که ایشان در پاریس تشریف داشتند، در آن فاصله دو سه بار رفت و آمد داشتم. من آنجا خودم در آن اتاقی که یک جمعی از دختران دانشجو آمده بودند و با ایشان ملاقات داشتند، نبودم ولی دوستان نزدیک ما که آنجا بودند، عیناً برای من نقل کردند.

جنتی گفت: جمعی از دخترانی که در اروپا دانشجو بودند یا خانواده‌هایی که در اروپا بودند و خیلی هم با دین و مذهب سروکار نداشتند ولی علاقه‌مند بودند امام را ببینند، به دیدارشان آمدند. من می‌دیدم که اینها تا درب منزل امام در نوفل‌لوشاتو بی‌حجاب بودند ولی آنجا یک روسری درمی‌آوردند و به سر می‌بستند و گاهی اوقات فقط یک ژاکتی پوشیده بودند.

وی افزود: ۱۰ـ۱۵ نفر از اینها وارد اتاقی شدند که امام حضور داشتند و فکر می‌کنم اتاق امام هم بیشتر از ۳ در ۴ نبود؛ به طوری که کاملاً نزدیک امام نشسته بودند. آن موقع امام برایشان صحبت کردند و ابایی هم نداشتند با این جمع در اتاق کوچکی بنشینند و صحبت کنند. یکی از اینها پرسیده بود نظر شما راجع به حجاب اسلامی چیست؟ ایشان فرموده بودند همین لباسی که شما پوشیده‌اید حجاب اسلامی است. جنتی اظهار داشت: یعنی نوع دیدگاه ایشان با بقیه خیلی فرق می‌کرد. به نوعی می‌شود گفت که دیدگاه‌های استاد شهید مرتضی مطهری هم اینطور بود که در کتاب مسئله حجاب گفتند که آن پوشش حجاب اسلامی همین وجه و کفین هست و اینکه بقیه‌اش چه نوع پوششی داشته باشد، مسئله نبود.

بعضی از روحانیون نظرات امام در مورد حجاب یا موسیقی را قبول نداشتند

این مبارز دوران انقلاب اسلامی بیان داشت: بعد از انقلاب شاهد بودم که بعضی از روحانیون این نظر امام را قبول نداشتند. نظر آقای مطهری را هم قبول نداشتند و خیلی صریح می‌گفتند که این بحث‌های امام را قبول نداریم. بله آنجا که دَوران امر باشد بین اجرای یک حکم شرعی و بخشی از جامعه هم با آن مخالف باشند؛ خب امام معتقد بودند اکثریت قاطع جامعه اسلامی ایران ما، مذهبی و مسلمان و متدین هستند و ممکن است اقلیتی دیدگاه دیگری داشته باشند که آنجا پافشاری ایشان روی احکام اسلامی مانند همین حکم قصاص کاملاً روشن بود.

نظر امام در مورد زنانی که بی حجاب به اماکن دولتی می‌رفتند

جنتی با بیان اینکه امام بعد از انقلاب دیگر صحبت صریحی راجع به حدود حجاب نداشتند، گفت: همان سال‌های اولیه انقلاب شنیده بودند که خانم‌ها کاملاً بی‌حجاب به دستگاه‌های دولتی می‌آیند. ایشان فرموده بودند که حداقل دستگاه‌های دولتی که در اختیار ما هست باید بگویند که رعایت کنند و حجاب داشته باشند ولی در مورد اینکه حد حجاب چقدر باشد، هیچ وقتی راجع به آن سخن نگفتند.

وضعیت امروز جامعه نتیجه تندروی‌هاست

وی افزود: در حالیکه حتی در آن زمان و حتی بعد از امام، افراد تندرویی را دیدم که در بعضی استان‌ها مواردی را به جامعه تحمیل می‌کنند. در یکی از استان‌ها استاندار، نماینده ولی فقیه و مدیرکل آموزش و پرورش تصمیم گرفتند که کلاً همه معلمان در مدارس و دختران دانش‌آموز باید با چادر بیایند. به عنوان حجاب برتر! در بعضی جاهای دیگر تندروی‌هایی کردند و نتیجه این تندروی‌ها همین وضعیتی است که شاهدش هستید.

وزیر پیشین فرهنگ و ارشاد اسلامی با بیان اینکه استنباطم این است که امام اعتقادی به حجاب اجباری نداشتند، اظهار داشت: آنچه که در قانون آمده است معلوم نیست که دقیقاً دیدگاه امام باشد. در آنجا حدودش مشخص نشده ولی بالاخره قانون تصویب کرده که افراد در ملأعام باید حجاب داشته باشند.

امام ملاحظاتی داشتند که به دلایلی بیان نمی‌کردند

جنتی بیان داشت: ایشان گاهی ملاحظات خاصی داشتند و بسیاری از مواقع آن دیدگاه‌های فقهی و نظراتی را که داشتند به دلایلی بیان نمی‌کردند. مثلاً ابتدای سال ۶۰ ما در شورای سرپرستی صدا و سیما بودیم و درخصوص موسیقی به همراه آقای دکتر روحانی و سایر اعضای شورا خدمت ایشان رفتیم تا ببینیم ایشان اگر نظراتی راجع به صداوسیما دارند، جویا شویم که رهنمودهایی هم داشتند. وی افزود: در پایان دیدار این را مطرح کردیم که نظرتان راجع موسیقی چیست؟ مشخصاً بفرمایید که ما تکلیف خودمان را بدانیم. ایشان اصلاً راجع به اینکه کدام نوع موسیقی حلال است و کدام حرام، صحبت نکردند. گفتند کاری نکنید که سروصدای علمای بلاد بلند شود یعنی ایشان رعایت علمای بلاد را می‌کردند.

پاسخ تند امام به کسی که موسیقی‌های پخش شده از صداوسیما را حرام می‎دانست

جنتی با بیان اینکه قطعاً ایشان از این ملاحظات در خصوص حجاب هم داشتند، گفت: در سال‌های بعد که آقای مرحوم فردوسی‌پور عضو شورای سرپرستی صداوسیما نامه‌ای به امام نوشته بودند و اظهار ناراحتی کرده بودند که موسیقی‌هایی که الان دارد در صدا و سیما پخش می‌شود، جزو موسیقی‌های حرام است و اشکال دارد، امام یک نامه خیلی تندی نوشتند و جواب ایشان را دادند و در واقع تأیید کردند که آنچه از صداوسیما پخش می‌شود هیچ اشکالی ندارد.

امام زیربار اصرار ابراهیم یزدی درباره شهید خطاب کردن مرحوم شریعتی نرفت

این مبارز دوران انقلاب با اشاره به خاطره دیگری اذعان کرد: وقتی مرحوم شریعتی در لندن دچار حادثه شد و فوت کرد، او را به دمشق آوردند که ما هم در مراسم دفنش حضور داشتیم. آقای دکتر یزدی، به نجف می‌آید که پیامی از ایشان بگیرد و امام قدری هم تأمل داشتند. بعد یک پیامی می‌نویسند و اشاره می‌کنند که فِقد شریعتی را تسلیت می‌گویند.

وی افزود: دکتر یزدی وقتی نامه را می‌بیند، می‌گوید یعنی چه فقد شریعتی! ایشان مهاجر الی‌الله بوده و شهید محسوب می‌شود و باید حتماً می‌گفتند شهادت شریعتی و ظاهرا ًبه حاح احمدآقا و افرادی که در بیت بودند، می‌گوید که به امام بگویید کلمه فقد خیلی مناسب نیست و امام هم توجه نمی‌کنند. او یک هفته هم آنجا می‌ماند ولی می‌بیند که امام هیچ تغییری در نامه ندادند و برمی‌گردد. آن نامه هم منتشر شد.

من مثل این روشنفکرها نیستم که هی بگویم شهادت شهادت!

جنتی ادامه داد: من تقریباً ماهی یکبار از دمشق و لبنان به عراق می‌آمدم و خدمت ایشان می‌رسیدیم. یک بار می‌آمدم که روزنامه‌های بیروت که بیانات ایشان را ترجمه و پخش کردند یا برخی اخبار ایران که در مطبوعات لبنان منتشر شده بود را خدمت ایشان بدهم.

وی افزود: در آخر خدمت ایشان عرض کردم که این نامه که شما مرقوم فرمودید و از فقد شریعتی نام بردید، موجب نارضایتی دانشجویان شده و می‌گویند یک فردی در ایران زندان بوده، جهاد کرده و در آخر به نوعی از ایران فرار کرده و مهاجر الی‌الله بوده؛ جا داشت شما شهادت خطاب می‌کردید. امام چهره در هم کردند و فرمودند که مگر من مثل این روشنفکرها هستم که هی بگویم، شهادت شهادت؟! شهادت شرایطی دارد و ما دیگر سکوت کردیم و جرأت نکردیم ادامه‌اش را بگوییم.

خیلی از مسیر امام انحراف پیدا کرده‌ایم

جنتی با بیان اینکه خیلی از مسیر امام انحراف پیدا کرده‌ایم، گفت: تا زمانی که نفَس قدسی امام به مردم می‎رسید، خود ایشان هم نظارت می‌کردند و امور یک روال طبیعی داشت. ایشان اعتقاد عمیق به مردم داشت. بعد از رحلت امام، ما همینطور در طول سی و چند سال به تدریج می‌بینیم که با دیدگاه‌های امام زاویه پیدا کرده‌ایم و مردم را به حساب نیاورده‌ایم. نمونه‌های زیادی را می‌شود برای این گفت.

چرا حضور مردم در انتخابات به حداقل رسیده است؟

وی با اشاره به نوع تأیید صلاحیت‌ها در انتخابات‌ها اظهار داشت: تا دوره‌های پنجم و ششم، کمتر در مورد کاندیداتوری افراد سختگیری می‌شد. از آن زمانی که بحث نظارت استصوابی مطرح شد، خود شورای نگهبان تشخیص‌شان این بود که با این نظارت در همه امور انتخابات دخالت کند. این مسئله باعث شد که یک بخشی از جامعه را کنار بزنیم. یعنی مردم احساس کردند که دیگر نمی‌توانند در این مجلس نماینده‌ای داشته باشند. به همین دلیل هم هست که در سال‌های اخیر حضور مردم در انتخابات به حداقل ممکن رسیده است.

جنتی خاطرنشان کرد: شما همین مجلسی که الان هست را ببینید.۲۹۰ نفر نماینده دارد. کل آرائی که این نماینده‌ها با آن به مجلس آمده‌اند، ۱۰ میلیون و نهصد هزار نفر است یعنی حداقل ۵۵ میلیون نفر از جمعیت کشور، واجد شرایط رأی دادن بودند. خب این نماینده‌ها با ۱۰ میلیون و نهصد هزار رأی به مجلس آمدند. چون خیلی‌ها دیدند که افرادی که دلخواهشان هست و صاحب صلاحیت هم هستند، وجود ندارد. افراد یا شرکت نکردند و یا کسی که خواسته شرکت کند، رأی باطله داده است.

شورای نگهبان در موارد بسیاری اشتباه کرد

وی با بیان اینکه آیت‌الله جنتی تنها فرد تصمیم‌گیر در مورد صلاحیت افراد نیست، گفت: شورای نگهبان در موارد بسیاری اشتباه کرد؛ یعنی افرادی که تمام عمرشان را در این انقلاب گذرانده‌اند و صاحب صلاحیت بودند، تحت عناوین مختلفی که اعتقادی به ولایت فقیه ندارند یا التزام عملی به اسلام ندارند، رد کرده‌اند.

جنتی بیان داشت: بسیاری از افرادی که دیده‌ام، به دلیل عدم التزام به اسلام و آن هم براساس یکسری گزارش‌های تأیید نشده‌ای که هیچ حساب و کتابی ندارد، افرادی را محروم کردند و در واقع مردم را هم از وجود اینها محروم کردند که در مجلس افراد شایسته‌ای بیایند که بتوانند مسائل کشور را بفهمند و بتوانند برای آن، قانون مناسب تصویب کنند.

مرتب دایره خودی‌ها تنگ‌تر شده است

وزیر پیشین فرهنگ و ارشاد اسلامی تقسیم‌بندی جامعه به خودی و غیرخودی را باعث کنارزدن بخش عظیمی از جامعه و نخبگان دانست و گفت: یعنی این غیرخودی‌ها دیگر هیچ جا نباید بیایند! و هرچه که زمان گذشته تا امروز، در طول دو دهه گذشته مرتب این دایره خودی‌ها تنگ‌تر شده است. هر دفعه که یک مناسبتی پیش آمده، یکسری را از قطار انقلاب پیاده کرده‌ایم. نمی‌دانم در نهایت چند نفر در قطار انقلاب باقی می‌ماند!

دل آیت‌الله جنتی و امثال ایشان برای انقلاب می‌تپد

وی با بیان اینکه در خصوص آثار سوء اقدامات شورای نگهبان با آیت‌الله جنتی صحبت کرده‌ام، اظهار داشت: نه ایشان می‌تواند مرا قانع کند و نه من، ایشان را؛ چون بالاخره ما از دو نسل هستیم. ولی واقعاً دل ایشان و امثال ایشان برای انقلاب می‌تپد و برای حفظ انقلاب دارند این کارها را انجام می‌دهند. می‌گویند ما نباید بگذاریم افراد غیرخودی وارد مجلس شوند و باید مجلسی داشته باشیم که همه کسانی که ملتزم به اسلام هستند، بیایند.

جنتی ادامه داد: بارها صحبت کرده‌ام همین افرادی که به عنوان متعهد به اسلام و ولی فقیه از فیلتر شما رد شده‌اند، در مجلس چقدر فساد داشتند که دفعه بعد خودتان ۶۰ـ۷۰ نفر از آنها را رد کرده‌اید! بنابراین معلوم می‌شود که این تشخیص، خیلی تشخیص درستی نیست. فرض بفرمایید ما ۲۹۰ نفر نماینده داشته باشیم؛ حالا ۱۰۰ نفر هم غیرخودی باشند؛ بالاخره ۱۹۰ نفر دیگر که اکثریت هستند که هر تصمیمی قرار باشد گرفته شود، آن ۱۹۰ نفر می‌توانند تصمیم بگیرند و مؤثر باشند.

شرط برگزاری انتخابات پرشور، تجدیدنظر در روش‌هاست

وی با بیان اینکه برای برگزاری انتخابات پرشور آخر سال، باید در روش‌های گذشته تجدیدنظر کنیم، گفت: بسیاری از گزارش‌هایی که راجع به افراد داده می‌شود، احیاناً گزارش‌هایی است که براساس جناح‌بندی‌های سیاسی داده می‌شود و گزارش‌های دقیقی نیست.

برخی گزارش‌ها آشی است که جای دیگری پخته شده و در اختیار شورای نگهبان گذاشته‌اند

جنتی اظهار کرد: این ۱۲ نفر شورای نگهبان که ما می‌شناسیم، نشسته‌اند یک پرونده را می‌آورند و می‌بینند مجموعه اتهاماتی به یک فردی وارد شده. خودشان هم که نمی‌توانند بروند دنبال کنند. این آشی است که جای دیگری پخته شده و در اختیار شورای نگهبان گذاشته‌اند. شورای نگهبان هم می‌گوید با این اتهامات باید حتماً رد صلاحیت شود.

وزیر پیشین فرهنگ و ارشاد اسلامی بیان داشت: عکس این هم هست. یک عده‌ای هم هستند که ما قبول‌شان نداریم و به هر حال یک اتهامی به آنها وارد می‌کنیم که نتوانند به مجلس بروند! جنتی افزود: شخصیتی مانند آقای هاشمی رفسنجانی را آقایان، مصلحت تشخیص می‌دهند که تأیید صلاحیت نشود. به قول آن وزیر اطلاعات سابق که می‌گوید ما کف خیابان را داریم می‌بینیم و اگر انتخابات برگزار شود، رأی غالب، آقای هاشمی رفسنجانی است. ولی خودش می‌گوید که من به شورای نگهبان رفتم و ثابت کردم که مصلحت نیست ایشان بیاید.

وی ادامه داد: در همین انتخابات اخیر ریاست جمهوری، چه تعداد افرادی که صاحب تجربه اجرایی بودند و حتی خیلی‌هایشان جزو اصولگرایان بودند ولی رد صلاحیت شدند. این اشکالاتی است که موجب می‌شود مردم از نظام فاصله بگیرند. یعنی احساس می‌کنند که در تعیین سرنوشت خودشان هیچ تأثیری ندارند. این چیزی است که امام همواره بر آن حساس بود و می‎‌گفتند مراقب باشید مردم را از دست ندهید.

باید سعی کنیم روابط خود را با کشورهای همسایه تقویت کنیم

این فعال عرصه دیپلماسی کشور در بخش دیگری از این گفتگو با اشاره به برقراری روابط ایران و عربستان، آن را اقدام بسیار مثبتی ارزیابی کرد و گفت: ما باید اصولاً با همه همسایگان‌مان و به خصوص با کشورهای عرب حوزه خلیج فارس ارتباط نزدیک همراه با همکاری داشته باشیم. متأسفانه حوادثی که مجموعاً بعد از انقلاب اتفاق افتاد، ارتباط ما با این کشورها به خصوص با عربستان، همواره دارای فراز و نشیب بوده است.

عربستان هم احساس کرد نیاز دارد روابطش را با ایران بهبود ببخشد

وی با تأکید بر اینکه قطع رابطه با عربستان، به زیان هر دو کشور بود، بیان داشت: ما باید سعی کنیم روابط خود را با کشورهای همسایه تقویت کنیم. به هر حال هیچ کسی با همسایه خود دعوا نمی‌کند. حالا ممکن است اختلاف نظر هم داشته باشیم ولی منافع مشترک همه ما ایجاب می‌کند که با همسایگانمان کار کنیم. البته الان عربستان هم احساس کرده است که نیاز دارد که روابطش را با ایران بهبود ببخشد. ما با عربستان تنها در روابط دوجانبه مشکل نداریم. ما در روابط منطقه‌ای هم با عربستان مشکل داریم.

روابط با مصر باید ۲۰ سال قبل از این آغاز می‌شد

جنتی با اشاره به برقراری روابط با مصر نیز اظهار داشت: با مصر باید ۲۰ سال قبل از این روابط را آغاز می‌کردیم. در هر حال در یک برهه‌ای و بعد از جریان کمپ دیوید، امام دستور قطع رابطه را دادند؛ بسیار خوب؛ آن گذشت ولی بعد از آن منافع ما ایجاب می‌کرد که بین ما و یک کشور صاحب تمدن و فرهنگ، چون مصر غیر از ایران، تنها کشور صاحب فرهنگ و تمدن در منطقه است و ایران و مصر هر دو کشورهایی هستند که تمدن چندهزار ساله دارند و مردم مصر بسیار علاقه‌مند به ایران و علاقه‌مند به اهل بیت هستند و منافع ما ایجاب می‌کرد که این روابط را خیلی سریع‌تر از این برقرار کنیم.

وی افزود: حالا تا مدت‌ها مصری‌ها زیربار نمی‌رفتند و البته هنوز هم گره‌هایی در روابط با مصر داریم که به این راحتی نیست. یکی از آنها همین خیابان «خالد اسلامبولی» است که اسم قاتل سادات را روی یکی از خیابان‌های‌مان گذاشته‌ایم. اگر خودمان جای آنها بودیم، چگونه عمل می‌کردیم؟ فرض کنید یک کشور اسم کسی که مرحوم شهید رجایی را به شهادت رسانده، روی یکی از خیابان‌هایش بگذارد، اصلاً دیگر ما حاضریم با آن کشور ارتباط داشته باشیم؟ یعنی یکسری مسائل خیلی جزئی مانع روابط هست که باید سعی کنیم اینها را حل کنیم. منافع کشور ایجاب می‌کند که بتوانیم با مصر یک رابطه حسنه و نزدیک داشته باشیم.

ایران نباید اجازه دهد اسرائیل جایگزین آمریکا در کشورهای منطقه شود

جنتی با بیان اینکه ضررکننده اصلی بهبود روابط ایران با کشورهای منطقه، اسرائیل است، گفت: کشورهای منطقه، کشورهای کوچکی هستند که همیشه نیاز به پشتیبان داشتند. وقتی که در کویت بودم، رسماً می‌گفتند ما یک کشور کوچکی هستیم ولی شما یک کشور بزرگ، وسیع و دامنه‌داری هستید با جمعیت فراوان و ما حتماً یک تکیه‌گاه می‌خواهیم. تکیه‌گاه اینها تا الان آمریکا بوده است و آنها همیشه احساس می‌کردند ایران یک تهدید است.

باید روابط خود را با بقیه کشورها بهبود ببخشیم تا کمتر به دامان اسرائیل بیفتند

وی ادامه داد: الان وقتی آمریکایی‌ها به تدریج دارند حضور منطقه‌ایشان را کاهش می‌دهند و به سمت شرق آسیا می‌روند، اسرائیل دارد جایگزین اینها می‌شود چون احساس می‌کنند که یک قدرت امنیتی، نظامی و اطلاعاتی باید در کنار اینها باشد. هر چه ما از اینها فاصله بگیریم، حضور اسرائیل در اینها بیشتر خواهد شد و هر چه روابط ما با این کشورها حسنه شود و اینها از جانب ما احساس تهدید نکنند، طبیعتاً نیازی ندارند که با صهیونیست‌ها ارتباط برقرار کنند. باید سعی کنیم روابط خود را با بقیه کشورها بهبود ببخشیم که اینها کمتر به دامان اسرائیل بیفتند.

سعی کردم فضا را در حوزه فرهنگ بازتر کنم

وزیر پیشین فرهنگ و ارشاد اسلامی با اشاره به کارنامه عملکرد خود در در دوران تصدی این وزارتخانه گفت: من سعی کردم آنچه به مصلحت مردم و انقلاب می‌دانستم در بخش‌های مختلف عمل کنم. البته ممکن است همه کارهای ما مورد رضایت حاکمیت نبود. من اعتقاد داشتم که باید در حوزه‌های مختلف فرهنگ، در حوزه انتشار کتاب، سینما، موسیقی و تئاتر باید فضا را قدری باز کرد.

فرهنگ با تضارب آرا رشد می‌کند

وی با تأکید براینکه ارتقاء فرهنگی در یک محیط باز صورت می‌گیرد و جایی که تبادل و تضارب آرا باشد، این اتفاق می‌افتد، بیان داشت: در یک محیط بسته گلخانه‌ای به هیچ وجه فرهنگ رشد نمی‌کند. اینکه تا یک کسی کتابی نوشت و به سلیقه شما نخورد، بلافاصله جلویش را بگیرید، این به فرهنگ کشور کمک نمی‌کند یا اگر بخشی از یک فیلم سینمایی احیاناً به سلیقه شما نخورد، آن را حذف یا توقیف کنید، کمک نمی‌کند.

سلیقه‌هایی بر اهالی هنر اعمال می‌کنیم که با معیارهای اولیه انقلاب سازگار نیست

جنتی با بیان اینکه ما یک اصولی داریم و پای آن اصول هم ایستاده‌ایم، خاطرنشان کرد: ولی یکسری سلیقه‌هایی بر اهالی هنر اعمال می‌کنیم که هیچ‌کدامش با معیارهای اولیه انقلاب سازگار نیست. بنابراین احساس کردم باید مقداری فضا را باز کرد در زمینه‌های مختلف و به نظرم در این زمینه توفیق هم داشتم در آن مدت. حالا مسائلی که بعدش پیش آمد، به تدریج منجر شد که فاصله‌ گرفتند.

ما افراد را طرد می‌کنیم و بعد می‎گوییم دلشان با جای دیگر است!

وزیر پیشین فرهنگ و ارشاد اسلامی با بیان اینکه چه کسی گفته هنرمندان دلشان با جای دیگر است؟ گفت: ما افراد را طرد می‌کنیم و بعد می‎گوییم دلشان با جای دیگر است! شما یک روز خانه سینما را بستید و همه هنرمندان سینما را نسبت به نظام بدبین کردید. وقتی که باز شد، احساس کردند به اینها بها داده شد و وقتی کارهایشان را تقویت و حمایت کردید، در صحنه ماندند.

به دلیل عدم رضایت رهبر انقلاب از وزارت فرهنگ کنار رفتم

وی در خصوص کناره‌گیری‌اش از تصدی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، را عدم رضایت رهبر انقلاب از مشی این وزارتخانه خواند و گفت: من دیدم که این حرکتی که خودم به آن اعتقاد داشتم و رئیس جمهور هم به آن اعتقاد داشت و مشی ایشان بود، مورد رضایت مقام معظم رهبری نیست و گفتم وقتی ایشان به عنوان ولی فقیه از حرکتی که ما داریم انجام می‌دهیم رضایت ندارند، چرا باید ادامه دهیم؟

هیچ فردی شایسته‌تر و صالح‌تر از رهبر انقلاب برای رهبری نبود

جنتی با رهبری حضرت آیت‌الله خامنه‌ای در طول سال‌های بعد از رحلت امام خمینی (ره) بیان داشت: در این مورد قضاوت نمی‌کنم ولی در زمانی که ایشان انتخاب شدند، هر چه به اطراف خودمان نگاه کنیم در آن زمان، هیچ فردی شایسته‌تر و صالح‌تر از ایشان نمی‌توانستیم ببینیم.

وی افزود: یعنی یک روحانی فقیه مجتهد عادلی که آشنای به مسائل باشد. بالاخره ایشان از قبل انقلاب در مبارزات مختلف بودند و بعد از انقلاب به عنوان مشاور امام در ارتش بودند؛ عضو شورای انقلاب بودند و در همه حوادثی که بعد از انقلاب اتفاق افتاده، حضور فعال داشتند و بعد از آن ۸ سال رئیس جمهور بودند و با همه مسائل کشور آشنایی داشتند؛ به هیچ وجه کسی را با این مشخصات نمی‌توانستید پیدا کنید که بتواند به این صورت کشور را اداره کند.

باید قطب‌بندی‌ها را کنار بگذاریم و برای حفظ منافع کشور وحدت‌مان را حفظ کنیم

جنتی در پایان خاطرنشان کرد: آنچه که امام به آن تأکید داشتند، حفظ وحدت جامعه بود که متأسفانه از آن فاصله گرفتیم و جامعه قطب‌بندی و تقسیم‌بندی شده است. باید این قطب‌بندی‌ها را کنار بگذاریم و همه برای حفظ منافع کشور در کنار هم بایستیم و وحدت‌مان را حفظ کنیم.