سوریه؛ میدان نبرد تازه پوتین و سرآشپز ش؛ ناگفته های پس لرزه های قیام واگنر در دمشق!
به گزارش اقتصادنیوز در حالی که یوگنی پریگوژین در حال حرکت به سوی مسکو بود، کرملین علاوه بر قیام ناگهانی واگنرها، در صدد جلوگیری از گسترش شورش در سراسر امپراتوری وسیع فرامرزی بود که همین گروه های شبه نظامی ساخته بودند. مسکو بیش از همه نگران وضعیت سوریه بود؛ کشوری که به واسطه حمایت های واگنرها به سکوی روس ها برای تسلط بر منطقه مدیترانه تبدیل شده است. واگنرها عملیات خود را در سال 2015 در سوریه آغاز کردند و تا به امروز برای حراست از میادین نفتی فسفات برای سوریه در این منطقه مستقر هستند.
پس لرزه شورش واگنر سوریه را هم لرزاند
با آغازشورش، حداقل چهار مزدور واگنر عالی رتبه توسط پلیس نظامی مسکو و سرویسهای اطلاعاتی دمشق در پایگاه هوایی حمیمیم واقع در غرب سوریه، دستگیر شدند،همزمان امنیت در پایگاه های کلیدی روسیه نیز افزایش یافت.ناظران در این باره به فارین پالسی گفتند که هدف کرملین تحکیم فعالیتهای اقتصادی واگنر تحت رهبری جدید و منعطف و انتقال این پیام به خارج از کشور است؛ پیامی با این محتوا: ولادیمیر پوتین هنوز قدرت دارد و می تواند امنیت را تامین کند.
وائل اولوان، محقق فعال در مرکز مطالعات خاورمیانه مستقر در استانبول، به فارین پالیسی گفت که در 23 ژوئن ساعت 10 شب به وقت محلی، یعنی ساعاتی پس از آغاز شورش، چهار عامل روس عضو واگنر بازداشت و به حمیمیم آورده شدند. او گفت که نام آنها را می داند اما نمی خواهد دانسته هایش را فاش کند. اولوان افزود: روز بعد، اعضای بخشی از اعضای این گروه شبه نظامی در دیرالزور، دمشق و سویدا نیز بازداشت شدند.
دیرالزرو به حالت آماده باش درآمد
رایان معروف، سردبیر شبکه خبری محلی سویدا 24 نیز با استناد به شهادت یک جنگجوی واگنر گفت که برخی از اعضای این گروه احضار شده بودند اما به زودی رها شدند. به گفته معروف آنچه در این میان او را شگفت زده کرد این بود که خلاف رویه معمول که آخر هفته هر ماه، واگنر شرایط استخدام را در کانال تلگرامی اش اعلام می کرد، این ماه این کار را نکرد. حال به باورش چنین رخدادی پس لرزه قیام واگنر هست یا نه؟
همزمان یکی ازمقام ارشد نیروهای دموکرات سوریه، گروهی شبه نظامی که از حمایت ایالات متحده برخوردار است به شرط ناشناس ماندن در گفتگو با فارین پالیسی مدعی شد که پس از قیام، نیروهای روسی امنیت پایگاه های خود در دیرالزور، نفت خیزترین پایگاه های خود را افزایش داده اند.او در ادامه خاطر نشان کرد که واگنر دارد.
پشت پرده سفر مقام ارشد روس
26 ژوئن، سرگئی ورشینین، معاون وزیر امور خارجه روسیه در یک سفر برنامه ریزی نشده وارد دمشق شد.گفته می شود که او از دولت سوریه خواسته که نگذارد جنگنده های واگنر این کشور را ترک کنند. بیانیه دفتر بشار اسد رئیس جمهور سوریه نشان داد که حضور واگنر در این کشور با توجه به رویدادهای اخیر مورد بحث قرار گرفته. در سال 2017، شرکتی موسوم به اورول شل که گمان می رود متعلق به واگنر باشد و توسط ایالات متحده و اتحادیه اروپا تحریم شده است، قراردادی 5 ساله برای دریافت 25 درصد از سود از چندین میدان نفتی منعقد کرد. با این همه این خبر در حد یک ادعا باقی مانده است.
ناظران مدعی اند ورشینین به همان اندازه بر مقوله متقاعد کردن دولت سوریه متمرکز بود که پوتین خود را مسئول اجرایی کردن برنامه های دولت سوریه جهت تصرف ادلب - آخرین منطقه تحت کنترل شورشیان در مرز ترکیه می دانست. یک روز پس از آن که الکساندر لوکاشنکو، رئیسجمهور بلاروس در توافقی بین رئیسجمهور روسیه و پریگوژین میانجیگری کرد و به بحران روسیه پایان داد، جنگندههای روسیه برای اثبات این حقیقت، مواضع شورشیان را در شهری واقع در ادلب را بمباران کردند.
عملیات واگنر ادامه دار است
با این حال، بر اساس گزارش های منابع متعدد، هیچ نشانه آشکاری از قیام در پایگاههای روسیه یا در نزدیکی آن وجود نداشت. این گزاره نشان میدهد که پریگوژین به نحوه مقابله با پیامدهای بینالمللی قیامش، فکر نکرده بود. با این حال کارشناسان روس که از سیاست روسیه در خاورمیانه پیروی می کنند، معتقدند که عملیات واگنر، شاید با نامی متفاوت و رهبری متفاوت، ادامه پیدا کند.
دنیس میرگورود، کارشناس شورای امور بینالملل روسیه، بر این باور است که امروز زمان برای نتیجهگیری در مورد آینده واگنر خیلی زود است، اما بدیهی است که چنین ساختاری، تجربه زیادی را در حوزه های امنیتی در کشورهای مختلف و میدان هایی که نبرد داغ است؛ میادینی چون چون سوریه، لیبی، سودان، جمهوری آفریقای مرکزیو مالی ذخیره کرده است.به باورش بحران نظامی-سیاسی کوتاه مدت در روسیه نباید بر فعالیتهای گروه واگنر تأثیر بگذارد؛ گروهی که قادر است تحت پوشش دیگری به حیات خود ادامه دهد.
میرگورود گفت که روس ها شدیدا حامی واگنر هستند چرا که تصور می کنند این گروه به خوبی برای امنیت کشور فعالیت می کنند. از منظرش کرملین باید به جای حذف واگنر، از آنها به بهترین شکل استفاده کند.به باور دنیس میرگورود، جامعه روسیه امیدوار است که مشکل قراردادهای کارکنان گروه واگنر حل شود و سازوکاری برای تعامل میان ارتش عادی روسیه و این شرکت نظامی خصوصی برقرار گردد. او افزود، اما اهمه چیز به جنگجویان واگنر بستگی دارد. پوتین به آنها تضمین های امنیتی داده است. از همین رو آنها به راحتی می توانند تصمیم بگیرند.
واگنر بدون پریگوژین زنده می ماند
پوتین، پریگوژین را به تبعید فرستاده، اما به جنگجویانش این امکان را داده که یا به خانه نزد خانوادههایشان برگردند یا در نیروهای دفاعی عادی ثبت نام کنند. پوتین در 26 ژوئن گفت: امروز، شما این فرصت را دارید که به خدمت به روسیه ادامه دهید. اگر بخواهید، می توانید به بلاروس بروید.انس ال گوماتی، بنیانگذار و مدیرکل فعلی موسسه مطالعاتی مستقر در طرابلس در این باره گفت که واگنر می تواند بدون پریگوژین زنده بماند زیرا این گروه به سان هرم با تکیه بر رهبری از پایین به بالا ساخته نشده. واگنر یک شبکه مستقل از بازیگران دولتی و غیردولتی است که به طور مشترک در لیبی فعالیت می کنند.
شبکه ای در هم تنیده از خاورمیانه تا قاره سیاه
این گروه برای پیشبرد برنامه سیاست خارجی روسیه در لیبی مستقر شد، اما با توجه به این که کشورهای آفریقایی دچار درگیری و از نظر دموکراتیک ضعیف اما غنی از منابع هستند، در جغرافیای دیگر قاره سیاه هم فعالیت دارد. در سال 2020، واگنر از خلیفه حفتر در حمله نظامی خود برای تصرف طرابلس حمایت کرد. با وجود اینکه این کارزار شکست خورد، واگنر به عملیاتش ادامه داد؛ عملیاتی که به سان سکوی پرشی برای فعالیت نظامی در سایر نقاط آفریقا، مانند سودان، قلمداد می شود.
واگنر اعتراضات دموکراسی خواهانه را سرکوب و اطلاعات نادرست را در سودان منتشر کرد.اما همزمان به فعالیت های اقتصادی شان ادامه می دهند. واگنر طلا را از سودان از طریق لیبی به امارات به ارزش میلیاردها دلار قاچاق می کنند.امارات از حفتر در درگیری لیبی حمایت کرد و به عنوان یکی از نزدیک ترین متحدان روسیه در خاورمیانه ظاهر شد. به گفته وزارت دفاع آمریکا، هزینه حمایت واگنر از حفتر توسط امارات تامین شده است.
خیز پوتین برای پایان دادن به مانور یاغی
27 ژوئن، وزارت خزانه داری ایالات متحده، یک شرکت مستقر در دبی را به دلیل معاملات تجاری اش با یکی از شرکت های تحت حمایت پریگوژین که طلا و الماس را از جمهوری آفریقای مرکزی خریداری می کرد، تحریم کرد. به باور ناظران، پوتین میتواند با درخواست مسدود کردن حسابهای بانکی سرآشپز خود و بستن شرکتهای پوسته در امارات و تغییر مسیر پرداختها از طریق ساختارهای جایگزین، پریگوژین را در نطفه خفه کند.
واگنر شبکه ای از ارتباط ها را در خاورمیانه و شمال آفریقا ایجاد کرد و از شرکت های پوسته حمایت کرد تا منابع را نه تنها برای خود بلکه برای روسیه تحریم شده حفظ کند. این سازمان به عنوان یک سندیکای جنایی فراملی و همچنین به عنوان نماینده دولتی کار می کرد. کارشناسان معتقدند کرملین مشتاق است تا تعهدات خود را تحت رهبری متفاوتی تحکیم کند.میرگورود گفت: «از لحاظ نظری، اگر رهبری فعلی واگنر وفاداری نشان ندهد و برای کار طولانی مدت آماده نباشد، دیگران جایگزین آنها خواهند شد.