هزینه ماجراجویی شی جین پینگ برای حزب کمونیست!

به گزارش اقتصاد نیوز ، پس از آن که شی جین پینگ دوره سوم ریاست پنج ساله اش را آغاز کرد، بسیاری از تحلیلگران در باب آینده چین تحت رهبری چهره ای که فراتر از مائو گام براشته، گمانه زنی هایی را مطرح کردند. بسیاری بر این باور بودند چین تحت رهبری دوباره «شی» در آستانه عصر تازه ای قرار خواهد گرفت بالاخص آن که رهبری این کشور سودای احیای امپراتوری را در سر داشت. با این همه با آغاز ریاست «شی» چالش هایی که بخشی از ان به واسطه سیاست کووید صفر رهبری چین حاصل شد، موجب گشت تا تردیدهایی درباره توانایی و پتانسیل رهبری چین برای تحقق آرمان هایش مطرح شود.

نشریه فارن پالسی با انتشار گزارشی تحت عنوان« تلاش شی جین پینگ برای مهار چالش ها» ضمن اشاره به مشکلاتی که رهبری چین در داخل و فراتر از مرزهایش با آن دست به گریبان است از خشم نخبگان پکن و اعتبار از دست رفته «شی»نوشته است. اقتصاد نیوز این مقاله را در دو بخش منتشر کرده است. بخش نخست این یادداشت تحت عنوان« اعتبار از دست رفته شی» منتشر شده و بخش دوم در ادامه آمده است.

خیز برای عبور از تک صدایی

گرچه قدرت ارتباطات شخصی و انعطاف پذیری قوانین رسمی از زمان تأسیس چین کمونیست ثابت مانده است، یک چیز در طول زمان تغییر کرده است و آن هم میزان تمرکز قدرت در دستان یک نفر است. از اواسط دهه 1960 به بعد، مائو کنترل مطلق قدرت را در دست گرفت و حرف آخر را در مورد همه مسائل زد، در همین چارچوب قدرت خود را به صورت سریالی اعمال می کرد و رسما در بین همرده هایش در حزب، همیشه نفر اول بود. اما زمانی که دنگ شیائوپینگ در سال 1978 رهبر واقعی چین شد، دیکتاتوری یک نفره و مادام العمر مائو موقتا پایان یافت.

دنگ ریاست جمهوری چین را به دو دوره پنج ساله محدود کرد و شکلی از رهبری جمعی را ایجاد کرد و به مقام های دیگر - ابتدا هو یائوبانگ و سپس ژائو زیانگ - اجازه داد تا به عنوان رئیس حزب خدمت کنند. در سال 1987، حزب کمونیست چین تصمیم گرفت تا روند انتخاب اعضای کمیته مرکزی، ناظر اسمی حزب و نهادی را اصلاح کند که اعضای دفتر سیاسی از میانه چهره های تعریف شده در این ساختار انتخاب می‌شوند. برای اولین بار، حزب نامزدهای بیشتری از تعداد کرسی‌های موجود را پیشنهاد کرد - انتخابات دموکراتیک در مسیری سخت اما درست. حتی تایید دنگ نیز نمی‌توانست موفقیت را تضمین کند.

بازگشت به عصر مائو!

هنگامی که شی زمام امور را در دست گرفت، بسیاری در غرب از او به عنوان میخائیل گورباچف چینی یادکردند. به باور گروهی، شی، مانند آخرین رهبر اتحاد جماهیر شوروی، اصلاحات رادیکال را پذیرفته و کنترل دولت را بر اقتصاد رها کرده و نظام سیاسی را دموکراتیک خواهد کرد، که البته معلوم شد همه این ها خیالی خام است. در عوض، شی، شاگرد فداکار مائو و به همان اندازه مشتاق به بر جای گذاشتن اثر خود در تاریخ، برای تثبیت قدرت مطلق خود تلاش کرده است؛ از آنجایی که اصلاحات قبلی نتوانست کنترل و توازن واقعی را روی رهبر حزب ایجاد کند، او تا حدودی موفق بوده تا کنترل حزب را در اختیار داشته باشد.

یکی از تاکتیک های توطئه شی برای تحکیم قدرت، حل مسئله ای بود که او آن را بحران ایدئولوژیک توصیف کرد. او گفت که اینترنت تهدیدی وجودی برای حزب کمونیست چین است و باعث شده حزب کنترل اذهان عمومی را از دست بدهد. بنابراین شی، وبلاگ نویسان و فعالان آنلاین را سرکوب کرد، مخالفان را سانسور و دیوار آتش بزرگ چین را برای محدود کردن دسترسی به وب سایت های خارجی تقویت کرد. ماحصل این سیاست خفه کردن جامعه مدنی نوپا و حذف افکار عمومی، کنترل شی بر اوضاع کشور شد.

امپراتوری توخالی!

شی جین پینگ اصلاحات اساسی دیگری را نیز اجرایی کرد--جدایی حزب از دولت؛ تلاشی برای کاهش میزان دخالت کادرهای حزبی که از نظر ایدئولوژیکی در تصمیمات فنی و مدیریتی در سازمان‌های دولتی دخالت می‌کنند. رهبری چین، برخلاف اسلافش، تیم خود را برای رسیدگی به مسائل مربوط به دریای چین جنوبی، دور زدن وزارت امور خارجه و اداره اقیانوسی دولتی دارد.هر چه نظامی سیاسی بیشتر بر یک رهبر متمرکز باشد، عیوب و ویژگی های آن رهبر برجسته تر خواهد شد.  در مورد شی، او سرسخت و دیکتاتور است. شی پس از روی کار آمدن نشان داد که تمایلی به شنیدن انتقادها ندارد. شی جین‌پینگ از جلسات کمیته دائمی و دفتر سیاسی نه به عنوان فرصتی برای حذف سیاست‌ها، بلکه به عنوان فرصتی برای ارائه مونولوگ‌های چند ساعته استفاده می‌کند. همانطور که بسیاری از تحلیلگران اشاره کرده اند، او رئیس همه چیز است.

سیاست‌های اقتصادی شی  نتیجه ای معکوس داده است. اصلاحات بازار یکی از دستاوردهای حزب کمونیست بود که صدها میلیون چینی را از چنگال فقر و مرگ رهانید. اما زمانی که شی به قدرت رسید، بخش خصوصی را تهدیدی برای حکومت خود دید و اقتصاد برنامه ریزی شده دوران مائوئیست را احیا کرد. او بنگاه‌های دولتی را تقویت کرد و سازمان‌های حزبی را در بخش خصوصی تأسیس کرد که نحوه اداره تجارت را هدایت می‌کنند. رهبری چین به اسم مبارزه با فساد و اجرای قانون ضد تراست، دارایی های شرکت های خصوصی و کارآفرینان را غارت کرده است. در چند سال گذشته، برخی از پویاترین شرکت‌های چین، از جمله گروه بیمه Anbang و گروه HNAعملا ناچار شده‌اند کنترل کسب‌وکار خود را به دولت بسپارند. سایرین، مانند شرکت Tencent و غول تجارت الکترونیک، علی‌بابا، از طریق ترکیبی از مقررات، تحقیقات و جریمه‌های جدید به خطر افتاده‌اند.

«شی»  ضربه فنی می شود؟

رشد اقتصادی چین کند شده و این مقوله قابل پیش بینی بود. اکثر تحلیلگران معتقدند که در سال های آینده این روند شتاب خواهد گرفت. اگرچه عوامل متعددی از جمله تحریم‌های ایالات متحده علیه شرکت‌های فناوری چین، جنگ در اوکراین و همه‌گیری کووید-19در این امر موثر بوده است، مشکل اساسی دخالت حزب کمونیست در اقتصاد است. دولت مدام در بخش خصوصی برای دستیابی به اهداف سیاسی مداخله می کند که خود سمی است مهلک برای بهره وری.

تنها راه عملی برای تغییر مسیر، ترسناک ترین و مرگبارترین آن است—یعنی شکست تحقیرآمیز شی در حمله احتمالی اش به تایوان. احتمال زیادی وجود دارد که جنگ طبق برنامه پیش نرود و تایوان، با کمک آمریکا، بتواند در برابر تهاجم مقاومت کند و خسارات سنگینی به سرزمین اصلی چین وارد کند. در آن صورت، نخبگان و توده‌ها شی را کنار می‌زنند و راه را نه تنها برای سقوط رهبری چین، بلکه شاید حتی فروپاشی حزب کمونیست هموار می‌کنند. مورد مشابهی در تاریخ چین وجود دارد:  چین در جنگ اول از ژاپن شکست مهلکی خورد و همین مسئله زمینه را برای سقوط دودمان چینگ فراهم کرد و یک دوره طولانی تحولات سیاسی را آغاز شد. امپراتورها جاودانه نیستند!