کشورگشایی کاغذی چین!

به گزارش اقتصادنیوز ، 28آگوست چین نقشه به روز شده ای از قلمرویش را منتشر کرد؛ نقشه ای که در چارچوبش سرزمین های ادعایی مورد مناقشه در مرز غربی با هند، دریای چین جنوبی و تایوان به عنوان قلمروی این کشور تعریف شده است. رسانه دولتی چین مدعی اند که این نقشه بر اساس «روش ترسیم مرزهای ملی چین و کشورهای مختلف جهان» تهیه شده است. این ادعاها فی نفسه جدید نیست. اما زمان انتشارش نشان از موانعی در روند دیپلماسی دارد.

درباره ده خط ادعایی

از جمله سرزمین های تعریف شده در نسخه به روز شده نقشه، ایالت آروناچال پرادش هند، است؛ منطقه ای واقع شده در بخش جنوبی تبت، و آکسای چین، بخش شمالی لاداخ است. یکی دیگر از ویژگی های عجیب این نقشه ترسیم ده خط اطراف دریای چین جنوبی (نه خط تیره) و کل جزیره تایوان (دایره دهم) است؛ خطوطی که چندین جزیره کوچک و جزایر مورد ادعای جنوب شرقی آسیا؛ بازیگرانی چون ویتنام، فیلیپین، برونئی، مالزی و اندونزی را در خود جای داده است.

دریای چین جنوبی و تنگه تایوان عرصه حیاتی رقابت ژئوپلیتیکی میان چین و ایالات متحده بالاخص در دو تا سه دهه گذشته بوده. هر دو کشور به شکلی منظم در منطقه درگیر تمرین های نظامی اند، کنش هایی که به افزایش سطح درک تهدید و افزایش احساس ناامنی کمک می کند. هند و آسیای جنوب شرقی که به مرزهای سرزمینی و دریایی چین نزدیک‌تر هستند، علیرغم اختلافات غالب در برداشت‌های سرزمینی، از منظر اقتصادی به چین وابسته هستند. در عین حال، اقتصاد ایالات متحده و چین نیز به هم مرتبط هستند و رقابت جهانی تکنولوژیکی بین دو ابرقدرت اقتصادی جریان دارد.

تقلای پکن برای تکمیل هژمونی منطقه ای‌

آنگونه که مدرن دیپلماسی نوشته، نیروهای مسلح هند و چین از زمان حادثه مرگبار گالوان در ژوئن 2020 تا به امروز، در سطح نظامی 19 دور رایزنی در امتداد مرز لاداخ-تبت برگزار کرده اند؛ رایزنی هایی که هدفشان حل و فصل مسائل باقیمانده مربوط به خط کنترل است.آخرین نشست 14 آگوست 2023 بدون دستیابی به نتیجه ای برگزار شد. با این حال، تعاملات دیپلماتیک موازی در سطوح مختلف در حال انجام است. شی جین پینگ و نارندرا مودی رهبران چین و هند طی اجلاس سال 2023 کشورهای بریکس (برزیل، روسیه، هند، چین و آفریقای جنوبی) با یکدیگر گفتگو داشتند. رویکرد هند و چین، فارغ از مواضع کلی شان با یکدیگر تطابق ندارد از همین رو تعامل های دوجانبه شان بیش از سه سال بی نتیجه باقی مانده است. شی و مودی سال 2020 بعد از رسیدن به بن بست، دوبار هم رایزنی داشتند. پیش از این در سال 2022، دو رهبر در حاشیه اجلاس سران گروه 20 در بالی، اندونزی، به طور خلاصه به چالش هایشان پرداختند.

در حالی که رقابت استراتژیک چین و هند ماهیت منطقه ای دارد، رقابت پکن و واشنگنتن در سطح جهانی قابل تبیین است هرچند دوب بازیگر به لحاظ سرزمینی اختلاف ندارند. با این همه شبکه اتحاد ایالات متحده در آسیا، واشنگتن را به رویارویی ژئوپلیتیکی می کشاند. بسیاری از متحدان منطقه ای ایالات متحده در همسایگی چین، به ویژه ژاپن و فیلیپین، اختلافات ارضی دارند. این یک چالش جدی برای تکمیل هژمونی منطقه ای چین است. علاوه بر این، افزایش ادعاهای ارضی و جنگ طلبانه پکن بالاخص لفاظی‌های تند این کشور علیه تایوان، تهدیدی جدی برای امنیت منطقه‌ای در آسیا محسوب می‌شود. چین با تعاملات بین تایوان و مقامات دولتی دیگر کشورها مخالف است زیرا تایوان را بخشی از قلمرو خود می داند. با وجود این، تسای اینگ ون، رئیس‌جمهور تایوان در آوریل امسال با کوین مک‌کارتی، رئیس مجلس نمایندگان آمریکا دیدار کرد .

در آستانه یک دو راهی امنیتی

در باب تنش های میان هند و چین، دو اقتصاد بزرگ که نماینده جنوب جهانی هستند باید گفت که فارغ از  همکاری این گروه از بازیگران در بریکس و سازمان همکاری شانگهای (SCO) تمایلشان برای مقابله با هژمونی نهادهای جهانی تحت رهبری غرب به نظر می‌رسد که هر دو کشور در یک دوراهی امنیتی گرفتار شده‌اند که مشخصه آن نه تنها اختلافات ارضی، بلکه عدم اعتماد متقابل است. در عین حال، روابط هند با ایالات متحده با مشارکت دهلی نو در گروه های تحت رهبری واشنگتن در بالاترین سطح خود قرار دارد.

روسای جمهور چین و ایالات متحده قرار است برای اجلاس سران گروه 20 در سال 2023 در دومین هفته سپتامبر وارد دهلی نو، هند شوند آن هم در شرایطی که که شکل گیری بن‌بست نظامی در گالوان همچنان تنها عاملی است که مانع تنش‌زدایی احتمالی بین دو اقتصاد بزرگ آسیایی شده است.با در نظر گرفتن همه اینها، نسخه جدید نقشه چین را فقط می توان نابهنگام خواند؛ نسخه ای که قطعا برای روند دیپلماسی دوجانبه، منطقه ای و چندجانبه ای که در حال انجام است، بالاخص در باب روابط این کشور با هند و آمریکا صرفا زمینه ساز تنش خواهد شد.