جدیدترین رقص شمشیر هسته ای پوتین! جهان شاهد دور تازه رقابت تسلیحاتی خواهد بود؟

به گزارش اقتصادنیوز ،  موشک بالستیک قاره پیمای سارمات آر اس-28 روسیه فعال شد؛ رخدادی که نشان‌دهنده آخرین رقص شمشیر هسته ای کرملین در میانه تشدید تنش ها میان غرب با مسکو است.همزمان بخشی از رسانه ها گزارش دادند که روسیه نسل بعدی سامانه موشکی بالستیک قاره پیمی سارمات خود را عملیاتی کرده، یوری بوریسف، مدیر کل آژانس فضایی روسیه، روسکاسموس نیز این خبر را تایید کرد.

عصر تازه جنگ سرد؟

این موشک قاره پیما که قرار بود در پایان سال 2022 مستقر شود، پس از یک آزمایش ناموفق که همزمان با سفر جو بایدن، رئیس جمهور ایالات متحده به اوکراین در فوریه 2023 انجام شد، در کانون توجه قرار گرفت.آنگونه که آسیا تایمز نوشته سامانه موشکی بالستیک قاره پیمای RS-28 سارمات، می تواند ولادیمیر پوتین را شکست ناپذیرتوصیف کند؛ جنگده ای که نشان دهنده جهش قابل توجه در فناوری موشک های قاره پیمای روسیه است.طبق گزارش Missile Threat، سامانه موشکی سارمات به عنوان جایگزین انبارهای قدیمی مملو از موشک قاره پیمای اس اس 18 خواهد بود. توسعه آر اس-28در دهه 2000 آغاز شد و پس از انعقاد قراردادهای تولید در سال 2011، روسیه نمونه اولیه آن را در سال 2015 تکمیل کرد. در ابتدا قرار بود این جنگده سال 2018 با 50 موشک سفارشی وارد میدان شود، اما مسائل فنی این جدول زمانی را به عقب انداخت.

گفته می شود، سارمات- آر اس-28 موشک سه مرحله ای با سوخت مایع است که 35.3 متر طول، 3 متر عرض و 208.1 متریک تن وزن با برد 18000 کیلومتر دارد.بر اساس گزارش‌ها این جنگده می‌تواند محموله‌ای تا 10 تن را حمل کند، محموله ای چون  ترکیب احتمالی 10 کلاهک بزرگ، 16 کلاهک کوچکتر یا وسایل تقویت‌کننده مافوق صوت. از همین رو سارمات به سان سلاح همه کاره فعالیت خواهد داشت. پوتین استقرار این سلاح را فوریه 2023 همزمان با روز ملی روسیه و در میانه تهدیدهای هسته ای اش علیه متحدان غربی اوکراین اعلام کرد. تحلیلگران می گویند استقرارآر اس-28 می تواند چارچوب های کنترل تسلیحات را به چالش بکشد و منطق بازدارندگی استراتژیک را پیچیده کند.

هدف پوتین از رونمایی جنگده تازه اش

با توجه به تعلیق مشارکت روسیه در پیمان کاهش تسلیحات استراتژیک جدید (استارت جدید) در فوریه 2023، استقرارآر اس-سارمات  پیامدهای مهمی هم برای جنگ اوکراین و هم برای ثبات استراتژیک در عرصه جهانی دارد.هدر ویلیامز در مقاله‌ای که فوریه 2023 برای مرکز مطالعات استراتژیک و بین‌المللی (CSIS) منتشر کرد، نوشت که تعلیق استارت جدید توسط روسیه می‌تواند از سه طریق جنگ اوکراین را تحت تاثیر قرار دهد.نخست، این تصمیم نشان می دهد که روسیه زرادخانه هسته ای استراتژیک خود را گسترش خواهد داد و از محدودیت های استارت جدید خارج خواهد شد. هرچند این تحلیلگر خاطرنشان کرد که روسیه به هواپیماهای بدون سرنشین و پرسنل بیشتری بیش از کلاهک های هسته ای نیاز دارد، اما تولید موشک های این کشور شامل سیستم هایی با قابلیت دوگانه مانند موشک کروز Kh-101 است.

به باور این تحلیلگر تعلیق مشارکت روسیه در استارت جدید بخشی از تلاش‌های این کشور برای پیشبرد روایت خود اس؛ روایتی که در چارچوبش ایالات متحده و ناتو به عنوان متجاوزان به اوکراین ترسیم می شوند. در نهایت، ویلیامز اشاره می کند که تصمیم روسیه برای تعلیق مشارکت خود در استارت جدید، یکی از معدود انجمن های باقی مانده برای گفتگوی معنادار آمریکا و روسیه را از کار انداخت.به گفته این تحلیلگر، درگیری در اوکراین نسبت به خطرات مرتبط با سلاح های هسته ای آگاهی ها را افزایش داده و اهمیت ایجاد کانال های ارتباطی موثر در مواقع بحران را برجسته کرده است.ویلیامز می‌گوید که اگرچه گهگاهی میان لوید آستین، وزیر دفاع آمریکا و سرگئی شویگو، وزیر دفاع روسیه، گفتگوهایی صورت گرفته ، اما این رایزنی ها برای کنترل تسلیحات به شفافیت و پیش‌بینی‌پذیری بیشتری نیاز دارد.

ناظران می گویند آینده کنترل تسلیحات به دلیل عدم اعتماد واشنگتن و مسکو، سابقه روسیه در عدم پایبندی به قوانین تسلیحاتی چالش برانگیز شده است. با این حال، نمی توان گفت که فرایند کنترل تسلیحات مرده است. به همین دلیل ایالات متحده باید سیاست کنترل یکپارچه تسلیحات را به عنوان بخشی از استراتژی بازدارندگی یکپارچه اش دنبال کند.از نقطه نظر فنی و عملیاتی، سارمات آر اس-28 ممکن است تاثیر استراتژیک محدودی داشته باشد. تیموتی رایت در مقاله ای که ژوئن 2022 توسط موسسه بین المللی مطالعات استراتژیک منتشر شد، تاکید کرد که تحویل و بارگیری مورد انتظاراین جنگده نامشخص است.حال اگر روسیه تجهیز سارمات آر اس-28 به وسایل مافوق صوت آوانگارد (HGV) یا چندین اهرم مستقل (MIRV) را در اولویت قرار دهد، هدفش که همانا حفظ برابری تعداد کلاهک  های هسته‌ای با ایالات متحده است، محقق خواهد شد.