پلن آمریکا برای دور زدن کمربند چینی؛ چالش جدید برای اژدها

به گزارش اقتصادنیوز ، در جریان نشست گروه 20، بایدن از تعریف کریدور اقتصادی هند-خاورمیانه-اروپا (IMEC) گفت؛ ابتکار عملی که هدفش مقابله با حمله‌های چین با تکیه بر ابتکار کمربند و جاده (BRI) از طریق پیوند دادن هند، خلیج فارس و اروپا است؛ چنین طرحی نشان می دهد از منظر سیاستمداران آمریکا طرح کمربند و جاده چین با چالش های جدی روبرو است.

چالش واشنگتن با کمربند و جاده

چین طرح کمربند و جاده را به این امید دنبال کرد که ظرفیت تولید مازاد را جذب کند، پکن را قادر سازد تا از پس انداز های اضافی خود استفاده کرده، شکاف بین شهرهای ساحلی مرفه چین و مناطق فقیرانه را کاهش دهد و به تامین منبع ثابتی از ورودی ها برای بخش تولید چین کمک کند.این طرح، مسیرهای تجاری جدید تجارت را از ایالات متحده و اروپای غربی به سمت چین تغییر خواهد داد و رشد اقتصادی پکن را افزایش می دهد. علاوه بر محرک‌های داخلی، چین می‌تواند با استفاده از نفوذ اقتصادی اش، قدرت سیاسی خود را افزایش داده و کشورها را تحت فشار قرار دهد تا از مواضع اژدهای زرد حمایت کنند.

با این حال طرح کمربند و جاده نگرانی های جدی را در مورد بدهی و پایداری محیط زیست ایجاد کرده است. بسیاری از پروژه‌های مرتبط با این طرح از نظر اقتصادی مقرون به صرفه نبودند و بار بدهی کشورهایی را که پیشتر به شدت بدهکار بودند را افزایش داده است. چنین نگرانی هایی موجب شده که چین این ابتکار عمل را بازتعریف کند. طرح کمربند و جاده طبق برنامه پیش نرفته، اما چالش هایی را برای ایالات متحده ایجاد کرده، بار بدهی را افزایش داده، کشورها را در معاملات کربن فشرده محبوس، زمین بازی را در بازارهای اصلی به سمت شرکت های چینی متمایل کرده و کشورها را به سمت روابط اقتصادی و سیاسی تنگاتنگ با پکن کشانده است. چنین ابتکار عملی این پتانسیل را دارد که شرکت‌های آمریکایی را در موضع ضعف قرار داده، استانداردهای فنی را تعیین کند که با تولیدات ایالات متحده ناسازگار است، و کشورها را وادار به همسویی سیاسی با چین خواهد کرد.

رویارویی کریدورها

آنگونه که شورای روابط خارجی اروپا نوشته،  ایالات متحده تشخیص داده که به جای مخالفت صرف با  طرح کمربند و جاده، باید نسبت به زیرساخت های جهانی دیدگاه مثبت تری داشته باشد، اما واکنش این بازیگر فعلا کافی نیست. در دوران ریاست ترامپ، ایالات متحده به بانک صادرات اختیارات بیشتری داد و شرکت مالی توسعه را تأسیس کرد.امروز واشنگتن در واکنش به طرح کمربند و جاده، کریدور اقتصادی هند- خاورمیانه- اروپا را تعریف کرده، طرحی که در چارچوبش علاوه بر پیوندهای تجاری، زیرساخت دیجیتال و لوله برای صادرات هیدروژن پاک پیش بینی شده است. در آفریقا نیز کریدور ترانس آفریقایی (دالان لوبیتو) آنگولا را به جمهوری دموکراتیک کنگو (DRC) و زامبیا متصل می کند و در نهایت به اقیانوس هند می رسد. اما جزئیات این طرح مشخص نیست.

تعریف چنین کریدورهایی پتانسیل افزایش امنیت و انعطاف پذیری زنجیره تامین، رشد اقتصادی و ارتقای تجارت بین شرکای ایالات متحده را دارند. کریدور اقتصادی هنئد- خاورمیانه- اروپا را می توان تلاشی برای پاسخ به خواست عربستان و امارات جهت نزدیکی به چین، تسهیل ادغام اقتصادی اسرائیل و جهان عرب و جایگزینی برای تامین انرژی روسیه قلمداد کرد.با این همه گروهی از ناظران براین باورند که اجرای چنین کریدوری چالش برانگیز است.به گفته آنها در حال حاضر راهی بهتر و ساده‌تر برای رقابت با طرح کمربند و جاده وجود دارد: جهت‌گیری مجدد بانک جهانی برای تمرکز بیشتر بر اتصال دیجیتال، زیرساخت‌ها و دسترسی به انرژی و در عین حال افزایش ظرفیت وام دهی. ایالات متحده به واسطه سابقه طولانی رهبری بانک جهانی و موقعیت منحصر به فردش در اداره چنین نهادی، برای نتیجه بخش شدن چنین فرایندی در موقعیت خوبی قرار دارد.