رفتار ایران در برابر جنگ قفقاز منفعلانه است؟
به گزارش اقتصادنیوز روزنامه دنیای اقتصاد در این باره نوشت: این تغییر موازنه ممکن است به لحاظ سیاسی مشکلساز شود.زیرا بعید نیست که آذربایجان بخواهد به جاه طلبی خود ادامه دهد که تداوم آن ممکن است به مناطق جنوبی ارمنستان و مرز با ایران برسد.
آیا سیاست خارجی ایران در قبال مرزهای شمال غرب تا به امروز اثرگذاری داشته است؟ برخی کارشناسان این حوزه معتقد هستند که تهران در رابطه با این منطقه بحرانی منفعلانه وارد شده و حتی به نوعی امور را به روسیه واگذار کرده بود.
زمانی ایران به اهمیت بحران منطقه قفقاز جنوبی پی برده که روسیه مشغول جنگ در اوکراین است و حتی مشخص نیست که آیا در قبال این منطقه با ترکیه تعاملاتی داشته یا خیر؟ همچنین آیا آذربایجان با پیشروی در این منطقه، احتمالا باز هم قصد پیشروی دارد؟
یکی از مهمترین سیاستهای ایران در قبال این منطقه، برگزاری مانور و هشدار لفظی به طرف مقابل است.همچنانکه اخیرا امیر سرتیپ کیومرث حیدری، فرمانده نیروی زمینی ارتش در سخنانی گفت: «هماکنون در تمام مرزهای چهارگوشه کشور از شمال غرب، غرب و جنوب غرب گرفته تا شمال شرق و جنوب شرق نیروی زمینی ارتش مستقر شده است.»
فرمانده نیروی زمینی ارتش به دشمنان جمهوری اسلامی ایران پیام داد که اگر دست از پا خطا کنند و حماقت و شرارتی از آنها علیه نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران سر بزند، پاسخ قاطعی از نیروی زمینی ارتش دریافت خواهند کرد.در عین حال بارها و بارها و حتی از سوی مقامات ارشد کشور نسبت به هرگونه تغییر در مرزهای ژئوپلیتیک هشدار داده شده است. اما این سیاستها چقدر در مقابل بلندپروازیهای الهام علیاف تاثیرگذار است؟ همچنین اگر در مرزهای ایران تنشی صورت بگیرد، تهران باید چه سیاستی را در دستور کار قرار دهد؟
باکو ادعاهایش را کنار بگذارد
حسن بهشتیپور، کارشناس مسائل قفقاز گفت: «آذربایجان میخواهد یک مرز تاریخی بین ایران و ارمنستان را به بهانه اینکه میخواهد به نخجوان دسترسی داشته باشد از بین ببرد؛ در حالی که از مناطق بالاتر یا مانند سه دهه گذشته از طریق ایران میتواند به نخجوان دسترسی داشته باشد.»
بهشتیپور درباره اقدامات احتمالی ایران در برابر چنین سناریویی تشریح کرد: «ایران هم اقدامات دیپلماتیک، هم اقدامات حقوق بینالملل و هم اقدام نظامی را در سبد خود دارد. همچنانکه ایران دو سال پیش طی یک رزمایش نظامی بر روی رود ارس یک پل شناور زد، و تانکها و خودروهای نظامی به آن سوی ارس یعنی خاک ارمنستان وارد شدند؛ البته با موافقت ایروان.»
وی ادامه داد که این مانور با این هدف برگزار شد که ایران به طرف آذری نشان دهد در این قضیه جدی است.
به گفته این کارشناس، از آنجا که کشورها بر اساس منافعشان عمل میکنند، جمهوری آذربایجان نیز منافع خود را میشناسد و میداند که نباید در این شرایط با همسایهای مانند ایران درگیر شود.
بهشتیپور در ادامه تاکید کرد که البته برخی جنگها غیرقابل پیشبینی هستند مانند جنگ روسیه با اوکراین که اصلا در راستای منافع مسکو نبود اما در نهایت روسیه وارد این جنگ شد. وی با اشاره به اینکه احتمال حمله آذربایجان به استان سیونیک وجود دارد، گفت: «اما این احتمال خیلی اندک است و در صورت حمله، قطعا باکو با اقدام دیپلماتیک، حقوقی و نظامی ایران روبهرو خواهد شد.»