مانور بایدن در حیاط خلوت تزار!

به گزارش اقتصاد نیوز، دیدار 19 سپتامبر جو بایدن با رهبران پنج کشور آسیای مرکزی، تاریخ ساز شد. پیش از این هیچکدام از روسای جمهوری آمریکا با مقامات قزاقستان، قرقیزستان، تاجیکستان، ترکمنستان و ازبکستان دیدار نکرده بودند. آنچه اتفاق افتاد تلاش برای تقویت روابط ایالات متحده و این منطقه بود. در این گردهمایی، بایدن گفتC5+1 ؛ پلتفرمی که این شش کشور در قابش تعریف شدند، در صدد تقویت همکاری های ضد تروریسم، گسترش ارتباطات اقتصادی منطقه ای و بررسی پتانسیل برای گفتگوی جدید در باب مواد معدنی حیاتی هستند. در رابطه با امنیت منطقه نیز ایالات متحده اعلام کرد که بودجه امنیتی آسیای مرکزی را افزایش خواهد داد و پلت فرم تجاری جدید برای تکمیل تعاملات دیپلماتیک تعریف می کند.

نفوذ به حیاط خلوت مسکو

در حالی که جلسه کوتاه بود اما نمادین شد. این نشست نشان داد آمریکا بالاخره آسیای مرکزی را جدی می گیرد و آماده سرمایه گذاری در این منطقه است.آنتونی بلینکن، وزیر خارجه ایالات متحده اوایل سال جاری به قزاقستان و ازبکستان سفر کرد و در آنجا با مقامات C5 دیدار کرد. بلینکن در جریان سفر تاکید کرد که ایالات متحده به دنبال راهی برای کمک به کشورهای آسیای مرکزی است تا قوی ترین ظرفیت های ممکن را برای امنیت این گروه از بازیگران توسعه دهد. این مقوله شامل «رونق اقتصادی، قدرت و انعطاف پذیری جوامع» است.

این گفتگوها در حالی انجام شد که روابط آسیای مرکزی با جهان در حال تغییر است. برای سال ها، آسیای مرکزی به روسیه متکی بوده است. به عنوان مثال، فدراسیون روسیه بسیاری از کالاها را به این منطقه صادر می کرد. رهبران آسیای مرکزی نیز اغلب با پوتین، دیدار داشتند. در همین راستا سه کشور از پنج کشور آسیای مرکزی نیز به عنوان عضو سازمان پیمان امنیت جمعی به رهبری روسیه فعالیت دارند.اما اکنون در میانه جنگ اوکراین و درگیری مسکو در این نبرد نافرجام، بسیاری از همسایگان و متحدان روسیه به متحدان دیگر متوسل شده اند، به باور ناظران رهبران این منطقه بر این باورند که قدرت روسیه در حال کاهش است، از همین رو به دنبال شراکت‌های تازه هستند.

فرصتی برای قدرت نمایی واشنگتن

ایالات متحده در تلاش است تا به موفقیت کشورهای آسیای مرکزی کمک کند. علاوه بر این ها، ایالات متحده و کشورهای آسیای مرکزی پلت فرمی دارند که در قابش کارگروه های اقتصادی، انرژی، محیط زیست و امنیتی تعریف شده است. واشنگتن همچنین ادغام اقتصادی بین پنج کشور آسیای مرکزی را تشویق می کند. این گزاره به منطقه کمک می کند تا از منظر اقتصادی مستقل تر شود، به خصوص در شرایطی که روسیه و چین در صددند تا نفوذشان را در سراسر آسیا گسترش دهند.

برخی از کارشناسان منطقه نیز به این فعل و انفعال ها توجه دارند. اریک گرین، مدیر ارشد پیشین فعال در امور روسیه و آسیای مرکزی در شورای امنیت ملی، در این باره به ریل کیلیر ورد گفت:کشورهای آسیای مرکزی موقعیت های سیاسی، اقتصادی و امنیتی شان را به واسطه کم رنگ تر شدن نقش روسیه بازتعریف می کنند. هانتر استول فعال در موسسه رند نیز با این گزاره موافقت کرد و گفت«روابط تیره‌ آسیای مرکزی با روسیه و بدبینی فزاینده نسبت به نفوذ چین، فرصتی برای ایالات متحده ایجاد کرده تا تصویرش را در منطقه برجسته تر کند.»