پاشنه آشیل اسرائیل در عملیات «طوفان الاقصی»/ گزینه‌هایی که برای حماس فرصت ساز شد!

به گزارش اقتصادنیوز، اندکی قبل از حمله بی سابقه حماس به اسرائیل، نهادهای اطلاعاتی این بازیگر افزایش تحرکات این گروه فلسطینی را شناسایی کرده بودند. به گفته دو مقام ارشد امنیتی اسرائیل، این نهاد زمانی که متوجه شد اتفاقاتی غیرعادی در حال رخ دادن است، به سربازان اسرائیلی مستقر در مرز غزه هشدارهای لازم را داد هرچند فایده ای نداشت، یا سربازان اسرائیلی چنین هشدارهایی را دریافت نکردند یا شاید هم نخواندند.

گزینه ای که برای حماس فرصت ساز شد

اندکی پس از آن، حماس، با توسل به هواپیماهای بدون سرنشین برخی از ایستگاه‌های ارتباط سلولی ارتش اسرائیل و برج‌های نظارتی در امتداد مرز را از کار انداخت و از نظارت راه دور با دوربین‌های ویدئویی جلوگیری کرد. پهپادها همچنین مسلسل های کنترل از راه دور را که اسرائیل در استحکامات مرزی خود نصب کرده بود، منهدم کردند و اهرم های کلیدی جهت مبارزه با هرگونه حمله زمینی را از بین بردند.چنین تاکتیکی عبور از حصارهای مرزی را برای حماس آسان‌تر کرد و بدان ها فرصت داد تا از میان شکاف‌ها عبور کنند.

چهار مقام ارشد امنیتی اسرائیل که نخواستند نامشان فاش شود به نیویورک تایمز گفتند شکست‌ها و ضعف‌های عملیاتی را باید در کنار طیف گسترده‌ای از نقص‌های لجستیکی و اطلاعاتی سرویس‌های امنیتی اسرائیل تبیین کرد؛ گزاره ای که موجب شد تا حماس به راحتی عملیاتش را اجرایی کند. حمله حماس به بیش از 20 شهرک و پایگاه ارتش اسرائیل ضعف ساختار دفاعی اسرائیل را عریان کرد، رخدادی که در 50 سال گذشته بی سابقه بود و امنیت این بازیگر را در هم شکست. این گزاره موجب شد تا ارتش اسرائیل برای مقابله با حماس در موضع ضعف قرار گرفته و بخش عمده ای از سرزمین های اشغالی تحت کنترل تل آویو بی دفاع بمانند. حماس از فرصت استفاده کرد و حداقل چهار اردوگاه نظامی را تسخیر  و در بیش از 30 مایل مربع از سرزمین های اشغالی نفوذش را گسترش داد.

به باور این چهار مقام امنیتی اسرائیلی، حمله موفقیت آمیز حماس ریشه در شکست های امنیتی جامعه اطلاعاتی و ارتش اسرائیل دارد، در همین راستا چهار گزاره را باید لحاظ کرد.نخست، ناتوانی افسران اطلاعاتی در نظارت بر کانال های ارتباطی کلیدی مورد استفاده فلسطینی ها؛ دوم، اتکای بیش از حد به تجهیزات مراقبت مرزی که به راحتی توسط نیروهای حماس از میان رفت و به آنها فرصت داد تا به پایگاه های نظامی حمله کنند.سوم، گروه بندی فرماندهان در یک پایگاه مرزی که در مرحله آغاز حمله هدف قرار گرفته نتوانستند با سایر نیروهای مسلح ارتباط برقرار کنند.در نهایت سکوت نهادهای اطلاعاتی اسرائیلی در برابر تمرین های نظامی حماس.

پیامدهای محاسبات نادرست

یوئل گوزانسکی، یکی از مقامات ارشد پیشین شورای امنیت ملی اسرائیل در این باره به نیویورک تایمز گفت«ما مبالغی هنگفت برای جمع‌آوری اطلاعات درباره حماس هزینه می‌کنیم. اما در یک ثانیه، همه چیز دومینو وار برهم ریخت». به گفته برخی از تحلیلگران نخستین شکست در ماه ها قبل از حمله ریشه دارد، بازه زمانی که روسای امنیتی اسرائیل فرضیات نادرستی در مورد میزان تهدیدی که حماس برای اسرائیل ایجاد می کرد، مطرح کردند.به ادعای این گروه، سال گذشته حماس از دو نوع درگیری خود را کنار کشید و به جهاد اسلامی فلسطین- گروه مسلح کوچکتر در غزه- فرصت داد تا رویاروی اسرائیل قرار بگیرد. ماه گذشته، رهبری حماس به واسطه توافقی با میانجیگری قطر به دوره شورش در امتداد مرز پایان داد و این تصور را ایجاد کرد که به دنبال تشدید تنش نیست.

تزاچی هانگبی، مشاور امنیت ملی اسرائیل، شش روز قبل از حمله، در یک مصاحبه رادیویی گفت: «حماس بسیار بسیار خویشتن‌دار است».هنگامی که مقام های اطلاعاتی اسرائیل هفته گذشته به روسای ارشد امنیتی در باب تهدیدهای فوری هشدار  دادند، بیش از همه بر خطرات ناشی از استقرار نظامیان لبنانی در امتداد مرز شمالی اسرائیل تمرکز کردند. اما به تحرکات حماس اشاره چندانی نداشتند.در حوزه عملیاتی نیز اسرائیل شکست سختی خورد.به گفته دو نفر از مقام های اسرائیلی، سیستم مراقبت مرزی اسرائیل تقریبا به طور کامل متکی به دوربین‌ها، حسگرها و مسلسل‌هایی است که از راه دور کار می‌کنند.فرماندهان اسرائیلی بیش از حد به تسخیرناپذیری این سیستم اطمینان پیدا کرده بودند. آنها تصور می کردند که ترکیبی از نظارت و تسلیحات از راه دور، مانع از حفر تونل های حماس به داخل خاک سرزمین های اشغالی می شود.

به گفته یکی از ژنرال های بازنشسته اسرائیل، با ایجاد چنین سیستمی، تعداد نظامیان مرزی کاهش یافتند و بسیاری به کرانه باختری منتقل شدند.اما سیستم کنترل از راه دور آسیب پذیر بود، به ادعای مقام های اسرائیلی، حماس با فرستادن پهپادها از این ضعف برای حمله به برج‌های سلولی که سیگنال‌ها را به سیستم های نظارتی مخابره می‌کنند، استفاده کرد.بدون سیگنال های سلولی، سیستم بی فایده بود. سربازانی که در اتاق‌های کنترل پشت خط مقدم مستقر بودند، زنگ خطری مبنی بر شکسته شدن حصار میان غزه و سرزمین های اشغالی دریافت نکردند و نمی‌توانستند ویدیویی را که نشان می‌دهد اعضای حماس در حال درهم شکستن سنگرها هستند را تماشا کنند. سرویس های امنیتی اسرائیل در باب شکست خود بحثی ندارند. صرفا براین باورند که چنین ضعفی باید بعد از پایان جنگ مورد بررسی قرار بگیرد.