چین، آمریکا را خلع سلاح کرد/ «شی» در یک قدمی پادشاهی بر جهان؟

به گزارش اقتصادنیوز، نشست «شی» و «بایدن» که در حاشیه نشست اپک در سانفرانسیسکو برگزار شد، از منظر بسیاری از ناظران به سان فرصتی حیاتی برای دو کشور قلمداد شد؛ رهبران دو بازیگر توانستند در باب پاره ای از مسائل به توافق های محدودی دست یابند اما نتوانستند به مبنایی پایدار جهت تداوم رایزنی ها و جلوگیری از درگیری ها دست یابند.

نشستی نافرجام

نکته مثبت دیدار رهبران چین و آمریکا توافق در باب اقداماتی برای کاهش اقلام صادراتی از چین به ایالات متحده و همکاری در امور نظامی و باز بودن خطوط ارتباطی مستقیم بین مقام های امنیتی آسیا-اقیانوسیه بود. علاوه بر این، با توجه به قرائت رهبران چین از این اجلاس، بایدن تعهد به اصطلاح پنج ماده مرتبط با تایوان در اجلاس بالی را تکرار کرد؛ تعهدی که بر مبنای آن ایالات متحده به دنبال آغاز جنگ سرد جدید و تغییر سیاست چین نیست، اتحادها علیه پکن را بسیج نمی کند و یا به واسطه حمایت از استقلال تایوان خواهان رویارویی با اژدهای زرد نخواهد بود.

به باور ناظران تکرار مواضع گذشته، روابط دو بازیگر را به شیوه ای پایدار تثبیت نمی کند و در غیاب چنین ثباتی، رایزنی های جدی میان طرفین حاصل نمی شود. واقعیت نگران کننده دیگر آن است که در مسیر چشم انداز و چارچوب توافق شده، مولفه ای که بتواند ثبات واقعی را در طول زمان ایجاد کند، وجود ندارد. در واقع، هیچ کدام از مواضع اتخاذی رهبران آمریکا و چین در نشست سانفرانسیسکو ماهیت خصمانه روابط دو بازیگر را تغییر نداده و زمینه ساز کاهش سوء ظن و عدم اطمینان متقابل نشده است.از همین رو بایدن به صراحت اعلام کرد که در مسیر رویارویی با پکن، قصد دارد بر بهبود ظرفیت های رقابتی واشنگتن در داخل و جذب کشورها برای همسویی بیشتر با ایالات متحده متمرکز باشد.

چین جای پای آمریکا می گذارد؟

آنگونه که آن هرد نوشته، پکن هیچ مدرکی دال بر تغییر دیدگاهش در باب برخی از چالش های حاکم بر روابطش با آمریکا نشان نداد. این کشور همچنان اصرار دارد که چین خواهان بازی با حاصل جمع «برد-برد» است و تمایلی برای پذیرش موقعیت ایالات متحده در جهان ندارد. تصمیم چین مبنی بر کاهش حمایت بین‌المللی از اتحادهای ایالات متحده و عزمش جهت ایجاد ساختارهای اقتصادی، امنیتی و سیاسی جایگزین و افزایش فشار نظامی بر متحدان و شرکای واشنگتن نشان از به بن رسیدن تلاش ها برای خروج از بحران است

چین به سان اتحاد جماهیر شوروی سابق، بسیاری از "احمق های مفید" را در وال استریت، دره سیلیکون و حتی در خانواده بایدن پیدا کرده است. این کشور همچنین به خوبی می داند چگونه قادر است سیاستگذاران استرالیایی و کانادایی را تحت تاثیر خود قرار دهد. برخی در غرب اصرار دارند که چین هرگز قادر نخواهد بود قله های بالای اقتصاد مبتنی بر فن آوری جهانی را فتح کند اما سال گذشته کسری خالص تجارت فن آوری پیشرفته آمریکا 242 میلیارد دلار بود و این کشور برای کالاهای نظامی به کارخانه‌های چین متکی بود.علاوه بر این، چین اکنون از  منظر نظامی قدرت مانور بیشتری دارد. موسسه مطالعات استراتژیک و بین‌المللی که در اوکراین و خاورمیانه مستقر است، هشدار داده که امروز غرب فاقد «موجودی کافی برای آموزش و اجرای طرح‌های جنگی» است.

چونگ جا یان، استاد علوم سیاسی فعال در دانشگاه ملی سنگاپور، بر این باور است که «شی» از الگویی پیروی می کند که مائو از آن به عنوان «حرف زدن و مبارزه» یعنی صحبت کردن در حین نبرد یاد می کرد. به گفته گروهی از تحلیلگران اگر بایدن هنوز اهرم فشار در اختیار داشت، ممکن بود چین را برای توقف حمایتش از روسیه و ایران تحت فشار قرار دهد. او همچنین نتوانسته مانع از چشم دوزی پکن به تایوان شود؛ جغرافیایی که بسیاری از صنایع آمریکایی برای اجزای کلیدی شان روی آن حساب می کنند. تصور کنید چه اتفاقی بیافتاد، اگر چین چنین دارایی هایی را قبل از اینکه غرب بتواند در اختیار داشته باشد، تصرف کند. در آن صورت، شی پادشاه جهان خواهد شد.