بازندگان جنگ غزه/ عربستان و ترکیه بر لبه تیغ!

به گزارش اقتصادنیوز، از 7 اکتبر، آخرین جنگ بین حماس و اسرائیل جان بیش از 15 هزار فلسطینی را گرفته، ده ها نفرمجروح شده اند وبیش از 1.8 میلیون فلسطینی آواره. درگیری‌ها به 15 درصد از ساختمان‌های غزه، از جمله بیش از 100 بنای فرهنگی و بیش از 45 درصد از کل واحدهای مسکونی آسیب رسانده است.همانطور که بسیاری از تحلیلگران پیشتر گفته اند، هزینه های سنگین غزه در سراسر جهان عرب طنین انداز شده و قدرت درگیری در شکل دادن به سیاست های منطقه ای برجسته گشته است. با این حال، گفتن اینکه این حمله تا چه اندازه بر نگرش اعراب تأثیر گذاشته دشوار است.در همین راستا، نشریه فارن افرز، با انتشار گزارشی ضمن اشاره به کاهش محبوبیت اسرائیل در افکار عمومی جهان عرب مدعی است که بخشی از این کاهش محبوبیت به واسطه مردم فلسطین و بمباران غزه و بخشی دیگر به سیاست های «بی بی» پیش از آغاز جنگ مرتبط است.اقتصادنیوز، این گزارش را در دو بخش ترجمه کرده که بخش نخست با عنوان «جنگ غزه بازی نتانیاهو را به‌هم ریخت/ حیات سیاسی « بی بی» به مو بند است» منتشر شد و در ادامه بخش دوم و نهایی آمده است.

چین و روسیه هم بازنده شدند

نگاه های بدبینانه به ایالات متحده به طور مستقیم به دستاوردهای چین و روسیه تبدیل نشده است، زیرا هر دو بازیگر در جنگ بی طرف مانده اند. قبل از حمله حماس، 70 درصد تونسی ها دیدگاه مثبتی نسبت به چین داشتند. تا 27 اکتبر، این رقم به میزان پنج درصد کاهش یافت. تعداد افرادی که خواهان روابط اقتصادی گرمتر با چین بودند از 80 درصد به 78 درصد کاهش یافت که در حاشیه خطا بود. قبل از حمله، 56 درصد از تونسی‌ها دیدگاه مثبتی نسبت به روسیه داشتند در حالی که در پایان تحقیقات ما این رقم 53 درصد بود. سهم افرادی که خواهان روابط اقتصادی نزدیکتر با مسکو بودند از 72 درصد به 75 درصد رسید.

اما نشانه‌هایی وجود دارد که دال بر این که چین، دست‌کم، می‌تواند حمایت بیشتری را به قیمت از دست دادن ایالات متحده کسب کند. قبل از 7 اکتبر از واشنگتن پرسیده شد که آیا پکن یا واشنگتن سیاست های بهتری در قبال مناقشه اسرائیل و فلسطین دارند، یک سوم تونسی ها سیاست های چین را به ایالات متحده ترجیح دادند. در پایان نظرسنجی این رقم به 50 درصد رسیده بود. (سهم تونسی‌هایی که سیاست ایالات متحده را ترجیح می‌دهند از 13 درصد به 14 درصد رسیده است.) وقتی از آنها پرسیده شد که آیا چین یا ایالات متحده سیاست‌های بهتری برای حفظ امنیت منطقه دارند، نتایج مشابه بود. قبل از 7 اکتبر، تعداد افرادی که سیاست چین را ترجیح می دادند از 31 درصد به 50 درصد افزایش یافت. درصد تونسی‌هایی که سیاست ایالات متحده را ترجیح می‌دادند از 19 درصد به 12 درصد کاهش یافت.

هزینه نزدیکی به اسرائیل

نگرش مردم نسبت به تعدادی از قدرت‌های منطقه‌ای پس از 7 اکتبر تغییر کرد. دقیقاً مانند تغییر دیدگاه‌ها نسبت به واشنگتن، تغییرات به نحوه رفتار این کشورها با اسرائیل بستگی دارد. به عنوان مثال، عربستان سعودی را در نظر بگیرید. در دوره منتهی به حمله، گمانه زنی های گسترده ای مبنی بر عادی سازی روابط ریاض با اسرائیل وجود داشت. با افزایش خشم نسبت به اسرائیل در میان تونسی‌ها در هفته‌های پس از 7 اکتبر، دیدگاه‌های آن‌ها نسبت به عربستان نیز تیره‌تر شد و محبوبیت این کشور از 73 درصد به 59 درصد کاهش یافت. به همین ترتیب، درصد تونسی‌هایی که خواستار روابط اقتصادی نزدیک‌تر با عربستان سعودی بودند از میانگین 71 درصد به 61 درصد کاهش یافت. میزان محبوبیت بن سلمان از 55 درصد قبل از حمله به 40 درصد کاهش یافت. این تغییرات به ویژه با توجه به این که قیس سعید، رئیس جمهور تونس، که در داخل از محبوبیت بالایی برخوردار است و ارتباط بسیار نزدیکی با بن سلمان دارد، قابل توجه است.

در مقابل، دیدگاه های ترکیه تا حد زیادی بدون تغییر باقی ماند. آنکارا مدت‌هاست که به دنبال برجسته کردن و همدلی با وضعیت اسفناک فلسطینی‌ها بوده، اما دیدگاه‌ها درباره سیاست خارجی رجب طیب اردوغان، از 54 درصد به 47 درصد کاهش یافت، با این حال، تعداد افرادی که خواهان روابط اقتصادی نزدیک‌تر با این کشور بودند افزایش داشت و از 57 درصد به 64 درصد رسید.به نظر نمی رسد جنگ غزه نگاه تونسی ها به ترکیه را بهبود بخشد، شاید به این دلیل که محکومیت اسرائیل نسبتاً محدود بود. در باب اسرائیل هم باید گفت، حی قبل از حمله، تونسی‌ها دیدگاه نامطلوبی نسبت به این بازیگر داشتند در نتیجه، با آغاز جنگ میزان محبوبیت اسرائیل عملاً به صفر درصد رسید. اما نظرات در مورد عادی سازی تغییر کرد. عادی سازی روابط با اسرائیل هرگز محبوبیتی نداشت، اما پس از حمله، حمایت اندکی که وجود داشت از بین رفت. در 7 اکتبر، 12 درصد از مردم از عادی سازی حمایت کردند. تا 27 اکتبر، این رقم تنها به یک درصد رسید.

دیدگاه ها در مورد مناقشه اسرائیل و فلسطین نیز به طرق مهمی تغییر کرد. قبل از 7 اکتبر، هنگامی که از تونسی ها در مورد راه حل ترجیحی آنها برای حل مناقشه سؤال شد، 66 درصد از مردم تونس طرفدار راه حل دو دولتی بر اساس مرزهای 1967 بودند، در حالی که 18 درصد طرفدار یک راه دیپلماتیک جایگزین، مانند یک کشور واحد با حقوق برابر برای همه بودند. اما با آغاز حملات اسرائیل به غزه، اکثریت قریب به اتفاق تونسی ها خواهان ادامه مقاومت مسلحانه شدند. تونس از نظر جغرافیایی از سرزمین های اشغالی دور است و اشتهای فزاینده جمعیت آن برای مقاومت مسلحانه بعید است که مستقیماً بر جنگ تأثیر بگذارد. اما اگر سایر کشورهای عربی تغییرات مشابهی داشته باشند، جنگ در مرزهای اسرائیل ممکن است شعله ورتر شود. و به احتمال زیاد، خشم از اسرائیل در کشورهای نزدیک به درگیری یا در کشورهایی مانند اردن و لبنان، بیشتر شده است. بنابراین، احتمال خشونت بیشتر جدی است. خاورمیانه و شمال آفریقا بیش از هر بخش دیگر جهان گرفتار درگیری‌های مداوم هستند.

آرمان فلسطین با بمب از بین نمی رود

با ادامه بمباران غزه، این خطر بیشتر خواهد شد. در واقع، حتی پس از پایان جنگ، منطقه ممکن است مخاطره آمیزتر شود. نسل جدید اکنون وحشت‌های اشغال را در تلویزیون و شبکه‌های اجتماعی دیده، تصاویر غم انگیزی از اجساد و خانواده‌های رنج‌دیده که بعید است فراموش شوند. برخی از آنها ممکن است تصمیم بگیرند که به گروه‌های مسلحی که علیه موجودیت اسرائیل می‌جنگند، کمک مالی کنند، به آنها بپیوندند یا به شکل دیگری کمک کنند. ممکن است سیاستمداران کشور فکر کنند که این جنگ آنها را ایمن تر می کند، اما امنیت اسرائیل به دلیل درگیری افزایش نمی یابد.

واقعیت ساده این است که آرمان فلسطین برای جهان عرب بسیار مهم است و اسرائیل نمی تواند امیدوار باشد که آن را به سادگی با بمب شکست دهد. این موضوع اهمیت خود را برای نسل جدید از دست نداده است. علیرغم آنچه که بسیاری از پایتخت های غربی (و برخی از کشورهای عربی) ممکن است تصور کرده باشند، تا زمانی که فلسطینی ها کشوری نداشته باشند، اسرائیل نمی تواند با همسایگان خود صلح کند. تنها در 20 روز، دیدگاه تونسی ها در مورد جهان به گونه ای تغییر کرد که حتی در طول چند سال به ندرت اتفاق می افتد.