چگونه روسیه تحریم های غرب را دور زد؟
به گزارش اقتصادنیوز، ولادیمیر پوتین، رئیسجمهور روسیه، علیرغم تلاشهای ایالات متحده و متحدانش در گروه هفت برای توقف درآمدهای نفتی مسکو و محروم کردن این کشور از فناوری نظامی، به واسطه انعطافپذیری اقتصادی احتمالی خرسند است.پوتین در یکی از رویدادهای اخیر با تمسخر خطاب به اقتصادهای اروپا گفت: "ما رشد داریم و آنها درگیر افول شده اند، مشکلات آها قابل مقایسه با مشکل ما نیست."با نزدیک شدن به دومین سالگرد حمله روسیه به اوکراین، مسکو میلیاردها دلار از صادرات نفت و الماس درآمد کسب می کند، کارخانه های نظامی این کشور به طور ثابت کار می کنند و بسیاری از بانک های روسیه هنوز می توانند به سیستم مالی بین المللی دسترسی داشته باشند.روسیه با طیف گسترده تحریم های اعمال شده توسط کشورهای غربی سازگار شده است. اما چشم انداز بلندمدت اقتصاد این بازیگر مبهم است. جنگ اقتصاد را مخدوش می کند و منابع را با سرعتی ناپایدار به تولید نظامی می کشد.
چگونه کرملین تحریم ها را دور زد؟
آنگونه که سی ان ان به نقل از سرگئی چمزوف رئیس روستک، شرکت دفاعی دولتی روسیه نوشته، تولید خودروهای زرهی در سال منتهی به نوامبر تقریبا پنج برابر شدهاست. افزایش مشابهی در تولید مهمات و هواپیماهای بدون سرنشین وجود داشته.چمزوف در نشستی در کرملین در دسامبر به پوتین گفت: «ما تولید مهمات برای سلاح گرم و MLRS [سیستم های موشکی چند پرتاب] را 50 برابر افزایش دادیم.اما ساختن تجهیزات به منظور نابودی آنها در میدان جنگ راهی برای موفقیت اقتصادی نیست.از فوریه 2022، دولتهای غربی به دنبال کاهش درآمدهای روسیه از صادرات انرژی و مواد معدنی، و محروم کردن این کشور از فناوری و مالی بودهاند و توانایی روسیه برای جنگ را مختل کردهاند.
بر اساس داده های منتشر شده توسط شورای آتلانتیک بیش از 15 هزار نهاد و شخص روسی تحریم شده اند.اما تحریم ها زمان می برد تا تاثیر بگذارد. هنوز مشتریان زیادی برای نفت روسیه وجود دارد. بخش اعظم آسیا به تحریمها نپیوسته و بازارهای آماده برای نفت خود و همچنین تجهیزات با فناوری پیشرفته که زمانی از غرب خریداری کرده بودند را به روی رئوس ها باز کرده اند. به گفته الکساندر نواک، معاون نخست وزیر، هند و چین اکنون 90 درصد از صادرات نفت روسیه را تشکیل می دهند.این گزاره در حالی است که کشورهای گروه هفت در تلاش برای محدود کردن سود روسیه از نفت، اعلام کردند که کشتیها و شرکتهای بیمه غربی تنها زمانی میتوانند مورد استفاده قرار گیرند که قیمت نفت کمتر از 60 دلار به ازای هر بشکه باشد. بنابراین روسیه شبکه جدیدی از حملکنندهها را برای دور زدن محدودیتها و ادامه فروش به هند و چین ایجاد کرد.
ناوگان ارواح
با کاهش قیمتهای جهانی نفت خام در پایان سال 2023، درآمدهای روسیه نیز کاهش یافت، اما تنها در نوامبر 15.2 میلیارد دلار بود.اندیشکده شورای آتلانتیک که تأثیر تحریم ها را دنبال می کند، بر این باور است که روسیه 71 درصد از صادرات نفت خود را از طریق ناوگان ارواح رو به رشدی که مالکیت و جزئیات ثبت نام آن پنهان است، منتقل می کند.تحلیلگران کشتیرانی ویندوارد در ماه سپتامبر تخمین زدند که بیش از هزار و 400 کشتی برای جابجایی نفت روسیه در سرپیچی از تحریم های غرب استفاده شده که بسیاری از آنها بدون بیمه حرکت می کنند.کریستین آبلی، نویسنده کتاب «تحریمهای روسیه: پاسخ اقتصادی به تهاجم روسیه به اوکراین»، میگوید که سقف قیمت نفت «در طول زمان، هم به دلیل نقض مستقیم شرایط سقف و هم توسط روسیه، در معرض بازتعریف قرار گرفته است.
مقامات غربی به دنبال راه هایی برای مقابله با فرار از تحریم هستند. در ماه اکتبر، وزارت خزانه داری آمریکا شرکت های ثبت شده در ترکیه و امارات متحده عربی را به دلیل حمل نفت خام روسیه تحریم کرد.اما مهار فرار در دنیای مبهم کشتیرانی تجاری دشوار است.علاوه بر این، شورای آتلانتیک خاطرنشان میکند، اکثر بانکهای روسیه دسترسی به سوئیفت - یک سرویس پیامرسانی که مؤسسات مالی در سراسر جهان را به هم متصل میکند - حفظ میکنند؛ گزاره ای که آنها را قادر میسازد تا تراکنشهای بینالمللی را انجام دهند و پرداختهای فرامرزی را تسویه کنند. تنها برخی از بانک ها به عنوان بخشی از تحریم ها از پلتفرم قطع شده اند.همزمان تجزیه و تحلیل فایننشال تایمز از داده های رسمی روسیه نشان داد که با بسته شدن دسترسی به اهرم های دقیق از غرب، روسیه واردات ماشین ابزارهای پیشرفته موسوم به کنترل عددی کامپیوتری (CNC) از چین را ده برابر افزایش داد. شرکت های تایوانی و کره جنوبی نیز چنین ابزارهایی را فروخته اند که می تواند در صنایع نظامی استفاده شود.
روسیه از واسطه هایی استفاده کرده که مقصد نهایی و استفاده نهایی اقلام را با اعتماد به نفس فزاینده پنهان می کنند.نکته اینجا است که تحریمها به مخالفت با کرملین یا حتی جنگ در میان نخبگان منجر نشده، اگرچه چند الیگارشی مخالفت خود را (اعلام کرده اند. کرملین نیز به آنها حق انتخاب داده است: حمایت از سرزمین مادری یا از دست دادن همه چیز.با این حال، برخی تحریم ها مصرف کنندگان را تحت تاثیر قرار داده است. شرکت هواپیمایی اس 7 روسیه در ماه دسامبر اعلام کرد که حدود 20 درصد از هواپیماهایش زمین گیر شده اند زیرا موتورهای ساخت ایالات متحده آنها قابل تعمیر نیستند و این امر منجر به کاهش پروازها و کاهش کارکنان می شود.به گفته کمیسیون اروپا، تحریمها تأثیر بلندمدتی بر اقتصاد روسیه خواهد داشت. در ارزیابی منتشر شده در اواسط سال 2023، بازوی اجرایی اتحادیه اروپا گفت که این تأثیرات «به مرور زمان تشدید خواهد شد، زیرا این اقدامات تأثیر ساختاری و بلندمدت بر بودجه روسیه دارد.