پشت پرده نفوذ خزنده چین در هیمالیا/ آیا رویارویی پکن و دهلی نو نزدیک است؟

به گزارش اقتصادنیوز، از آنجایی که دولت ایالات متحده در سال‌های اخیر بیشتر وقت خود را صرف آماده‌سازی برای پاسخ به هرگونه تهاجم احتمالی چین به تایوان کرده، پکن مشغول بریدن بخش‌هایی از پادشاهی کوچک هیمالیا در بوتان بوده است. در چند سال گذشته، چین زیرساخت های عظیم با صدها سازه بتنی، پست نظامی و مراکز اداری در منطقه بیول خنپاجونگ، حدود 12000 پا در کوه های شمالی هیمالیا ساخته است. بوتانی ها این به اصطلاح "دره پنهان" را مقدس می دانند و خانواده سلطنتی این کشور میراث اجدادی خود را در این منطقه دنبال می کنند.

پشت پرده نفوذ چین در بوتان

تصرف زمین‌ها در قلمرو بوتان، تازه‌ترین اقدام چین در جهت کنترل مناطق مهم فرهنگ بودایی، بهره‌برداری از مزایی که در همسایگی اش قرار دارد و به چالش کشیدن رقیب منطقه‌ای خود هند در هیمالیا است.گسترش نفوذ چین در این جغرافیا اولین بار در فارین پالیسی در سال 2021 توسط رابرت بارنت، کارشناس تبت و مرز چین و بوتان گزارش شد. بارنت نوشت که در حالی که چین در سال 2015 اعلام کرده بود که در یک روستا به نام گیالافوگ در دره مورد مناقشه استقرار یافته، ده ها مایل جاده و چندین ساختمان نظامی کلیدی تا سال 2021 در بیول و دره منچوما مجاور احداث کرده است.او هفته گذشته نیز تاکید کرد که طی دو سال گذشته، ساخت و ساز در این دره دو برابر شده است.

با این حال چتم هاووس نوشته، علیرغم اهمیت فرهنگی این منطقه، دولت بوتان "در متوقف کردن شهرک سازی چینی ها ناتوان بوده است." کارشناسان نگرانند که بوتان مجبور به واگذاری قلمرو خود برای جلوگیری از رویارویی بین هند و چین دارای سلاح هسته ای شود.جان پولاک و دیمین سایمون در گزارش چتم هاووس هشدار دادند: «پشت های جدید در دره جاکارلونگ بوتان، بخشی از منطقه بیول خنپاجونگ، ممکن است پس از اعلام توافق مرزی بین دو کشور به زودی به قلمرو دائمی چین تبدیل شوند».

بوتان قربانی جاه طلبی پکن!

یست و پنجمین و آخرین دور مذاکرات بین تیمفو و پکن در ماه اکتبر، چهار دهه پس از آغاز مذاکرات برای حل و فصل اختلافات مرزی برگزار شد. چین مدعی 495 کیلومتر مربع (191 مایل مربع) قلمرو در شمال مرکزی بوتان در دره های جاکارلونگ و پاسوملونگ (جاکارلونگ بخشی از بیول است) و 269 کیلومتر مربع (104 مایل مربع) در فلات دوکلام در غرب در مرز بوتان . این واقعیت که ادعاهای چین در بوتان بر این ادعا استوار است که این مناطق بخشی از منطقه خودمختار تبت (TAR) هستند، تبتی ها را متحیر کرده است. آنها از اینکه چین برنامه امپریالیستی خود را به نام آنها پیش می برد آزرده خاطر هستند.

لوبسانگ سنگای، رهبر سابق تبتی در تبعید و عضو ارشد مدعو در برنامه مطالعات حقوقی آسیای شرقی دانشکده حقوق هاروارد، به فارین پالسی گفت که «تاریخ پیچیده است و جزئیات مهم است»، اما از پاسخ به این سؤال فارین پالیسی که آیا تبتی‌ها ادعای این قلمرو را دارند و اختلاف مرزی را تصدیق می‌کنند، طفره رفت. او اضافه کرد که «بسیار واضح است که نیروهای چینی حق حضور در این منطقه را ندارند زیرا تبت به طور غیرقانونی مورد تهاجم قرار گرفته و همچنان تحت اشغال است».یک منبع بوتان آگاه به مسائل در گفتگو با فارین پالسی گفت که بوتان به شدت در تلاش است تا از یک جنگ تمام عیار بین دهلی نو و پکن جلوگیری کند.چینی ها نفوذشان را در بیول گسترش دادند تا بوتان را مجبور به واگذاری کنترل منطقه استراتژیک تر در نزدیکی هند، فلات دوکلام کنند، اما از آن زمان نفوذ پکن در هر دو منطقه گسترش یافته است.

تاوان انفعال

در دهه 1990، پکن به تیمفو بسته ای پیشنهاد داده بود که بر اساس آن از ادعای خود در بخش های شمالی در ازای دوکلام چشم پوشی می کرد. اما بوتان به دلیل روابط عمیق تاریخی و اقتصادی با هند، چننی بسته ای را نپذیرفت. (حدود 70 درصد واردات بوتان از هند انجام می شود، پول محلی به روپیه هند متصل است، و هند بر اساس معاهده ای که در سال 1949 امضا شد، کنترل امور خارجی بوتان را در دست داشت که تنها در سال 2007 با نسخه بسیار سبک تر جایگزین شد.)رهبران بوتان براین باورند که سکوت باعث گسترش چین در مناطق مقدس شان شد. یکی از منابع بوتانی گفت: «این اساساً بهایی است که بوتان به دلیل عدم تسلیم شدن بر تقاضای بخش غربی و به دلیل طولانی شدن مذاکرات مرزی می پردازد. این همان چیزی است که چین ما را مجبور به پرداخت آن می‌کند».

در سال 2017، هند و چین تقریباً وارد جنگ شدند زیرا سربازان چینی سعی کردند جاده ای را از دره چومبی در تار به دوکلام، تا خط الراس جامفری، که دید مستقیمی به کریدور سیلیگوری - پاشنه آشیل هند - ارائه می دهد، گسترش دهند. بن‌بست تنش‌آمیز سرانجام با عقب‌نشینی چینی‌ها فروکش کرد، اما این مانع از گسترش بیشتر چین در دوکلام نشد. چین یک دهکده کامل به نام پانگدا را در داخل فلات در فاصله چند مایلی از خط الراس بنا کرد.ناظران می گویند هیچ کس بیش از بوتان فشار را احساس نمی کند، اما رویکرد مبتنی بر انکار این بازیگر، زنگ خطر را در دهلی نو به صدا درآورد. دهلی نو تصور می کند بوتان تصمیم گرفته تا دوکلام یا حداقل بخشی از آن را به چین تحویل دهد.نشانه هایی وجود دارد که نشان می دهد باور هند به روابط محکم خود با بوتان در حال تزلزل است. اگرچه دهلی نو هرگز مستقیماً نیات بوتان را زیر سوال نبرد.نگرانی‌هایی در هند وجود دارد که اصرار برای پایان دادن به تجاوز چین و گسترش اقتصاد این کشور ممکن است بوتان را تشویق کند تا در برابر چین منفعل تر عمل کند. اس دی مونی، دیپلمات سابق و استاد بازنشسته در دانشگاه جواهر لعل نهرو در دهلی نو، گفت ک سوم واردات مصرف کننده بوتان از چین از طریق کشورهای ثالث انجام می شود.دهلی نو چشم انداز تعریف سفارت چین در تیمفو را ناخوشایند می داند و می ترسد اگر نفوذ خود را بر بوتان از دست بدهد. بدتر از آن، اگر چین در آینده بوتان را در دام گرفتن وام های گران قیمت بیاندازد، می تواند این کشور را مجبور کند که کنترل دوکلام را کنار بگذارد. با این حال، بوتان ممکن است بتواند با برقراری روابط با دیگر قدرت‌های اصلی، به‌ویژه ایالات متحده، هرگونه نفوذ چین در آینده را متعادل کند.