ناتوانی آمریکا در جذب متحدان؟/ میدان داری چین و روسیه در جنوب جهانی!

به گزارش اقتصادنیوز، این انتظار که کشورهای غیراروپایی به سادگی حمله روسیه به اوکراین را در راس برنامه خود قرار دهند، موجب خواهد شد تا رابطه  بین غرب و جنوب جهانی بر اساس ارزش ها، ایده ها و اولویت ها محتمل فرض می شود. با این حال جنگ اوکراین به جهان یادآوری می کند که این فرضیات اغلب اشتباه هستند.چنین گزاره ای برای ایالات متحده و اروپا غافلگیرکننده و مسلما یک شوک بود. اجماع در اتحادیه اروپا که کشورهای عضو آن معتقد بودند ماهیت واضح حمله روسیه نمی‌تواند بدون چالش باقی بماند، چنین تئوری را تقویت می کند.

شکاف میان شمال و جنوب

سال 2014، دیدگاه‌های متفاوتی در مورد بهترین شیوه برخورد با روسیه، حتی پس از الحاق کریمه مطرح شد. در سال‌های بعد، تلاش‌های اتحادیه اروپا بر مقوله های دیگر متمرکز شد. به نوشته چتم هاوس، تا آنجا که به اروپا مربوط می شود، هیچ چیز مبهمی در مورد اقدامات روسیه وجود نداشت: این کشور خواستار پاسخی واضح از اعضای سازمان ملل بود. در حالی که بسیاری به قطعنامه های مجمع عمومی سازمان ملل در محکومیت روسیه رای دادند، اما بیش از 40 کشور عمدتاآفریقایی، آسیایی و آمریکای لاتین که جنوب جهانی را تشکیل می دهندف عمدتا مخالف بودند.

چنین گزاره ای به غرب هشدار می دهد که باید روابطی را که با جنوب جهانی بدیهی انگاشته را مورد تجدید نظر قرار دهد و مسیر جدیدی را برای تعامل تعیین کند. اصولا روابط قدیمی همیشه زمینه ساز پیوندهای قوی نمی شود، به ویژه با رشد اقتصادها و تغییر و توسعه اتحادهای سیاسی.برای بسیاری، اتکا به گذشته استعماری مبتنی بر کمک و تجارت برای برآوردن خواسته های کشورهای در حال توسعه کافی نیست. رشد حال و آینده آنها به تنوع بخشیدن به روابطشان یا کنار گذاشتن روابط قدیمی به نفع تعامل های جدید بستگی دارد. این کشورها دیگر آماده همسو شدن با دیدگاه های غربی نیستند.همانطور که جنوب جهانی به دنبال فرصت های جدید برای خود است، انتظارات از متحدان جدید در نحوه واکنش کشورها به رویدادها و مسائل نقش دارد.

رقبای تازه نفس

به باور ناظران تمایل به جمع کردن کشورها در کنار هم، ارتباطات سفارشی مبتنی بر دانش و روابط را تضعیف کرده است. پیوندهای تاریخی بین کشورهای اروپایی و بخش‌هایی از آفریقا، آمریکای جنوبی و آسیا تا حد زیادی از بین رفته زیرا کشورهای مستقل دیگر به کسانی که زمانی آنها را مستعمره کرده‌اند اعتماد ندارند.کمک های توسعه ای که قبلا برای رشد اقتصادی بسیاری حیاتی بود، نقش کمتری نسبت به قبل ایفا می کند. برای برخی، پشتیبانی چینی جذاب‌تر است چرا که هزینه هاش اندک است.در هر صورت، حمایت از توسعه در برخی موارد به شدت کاهش یافته است. کمک های خارجی بریتانیا از 15.1 میلیارد پوند در سال 2019 به 12.8 میلیارد پوند در سال 2022 کاهش یافت که 29 درصد از رقم سال 2022 صرف هزینه های میزبانی از پناهندگان در بریتانیا شد.

روابط با روسیه و چین با کاهش تعامل با اروپا و ایالات متحده قوی تر می شود. بسیاری از کشورهای جنوب جهانی پیوندهای اقتصادی قوی با روسیه برقرار کرده اند. برخی از این موارد به روزهای اتحاد جماهیر شوروی بازمی‌گردد، جایی که حمایت از استعمار زدایی به رهبری شوروی امکان نفوذ را داد. چین مشارکت خود را افزایش داده است، به ویژه از طریق طرح کمربند و جاده که شامل حدود 150 کشور می شود، 44 کشور در جنوب صحرای آفریقا و 22 در آمریکای لاتین و کارائیب.در مرکز بحث، ماهیت عدم تعهد نهفته است. هند به عنوان بزرگترین دموکراسی در حال تبدیل شدن به مهمترین متحد ایالات متحده است، اما دهلی نو آمادگی حمایت فعالانه از اوکراین را نداشت.

انزوای واشنگتن در حیات خلوتش

مشاوران ارشد در هند به اهمیت روسیه در تامین تسلیحات اشاره می کنند و هرگز با پاکستان متحد نمی شود و از دولت انتقاد نمی کند. در حالی که نارندرا مودی، نخست وزیر هند، به طور خصوصی از ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه انتقاد کرده و با ولادیمیر زلنسکی، رئیس جمهور اوکراین رایزنی داشته،، موضع هند این است که از اصل عدم تعهد پیروی کند.موضع لولا داسیلوا رئیس جمهور برزیل با وضوح بیشتری بیان شده است. او در بازدید از پکن تصریح کرد "هیچکس نمی تواند برزیل را از ادامه توسعه روابط خود با چین باز دارد." در عین حال، چین ارتباطات تجاری خود در منطقه را از 2 درصد صادرات برزیل به 32 درصد در 20 سال گذشته افزایش داده است.رویکرد لولا منعکس کننده تفکر مستقل حاکم بر سیاست خارجی است که از دیرباز سیسات او و کشور بوده است. برخی استدلال می کنند که از دست دادن نفوذ آمریکا در آمریکای لاتین به دلیل تمرکز واشنگتن بر افغانستان و عراق است. واقعیت هرچه که باشد، رهبران جدید در طول سال‌های اخیر بدون دریافت پاسخ قاطع، پیوندهای سنتی با ایالات متحده را زیر سؤال برده‌اند.

علیرغم تفاوت‌های زیاد بازیگران جنوب در حوزه های  جغرافیا، اقتصاد و سیاست اما بریکسئآغازی است برای اتحاد اختلاف ها.روسیه نقش کلیدی در تأسیس بریکس ایفا کرد و بدون شک برای برگزاری آخرین نشست و دعوت از مصر، اتیوپی، ایران، عربستان سعودی، آرژانتین و امارات متحده عربی برای پیوستن به آنها فشار آورد. با این حال، روسیه در می‌یابد که کشورهای جنوب جهانی بیشتر تمایل دارند تا از اصل عدم تعهد پیروی کنند. توانایی دور ماندن از انتخاب طرف، در عین حال آماده بودن برای محکوم کردن اعمال یا نصیحت مجرمان، موضعی جذاب است. استقلال را نشان می دهد و از همه افراد درگیر دعوت می کند تا به آنها توجه کنند، در حالی که پیوندهای مهم اقتصادی یا سیاسی را به خطر نمی اندازند.