اهرم عمران خان برای مقابله باارتش/ چگونه نسل جوان پاکستان می تواند ورق را برگرداند؟

به نوشته اقتصادنیوز، عمران خان، سیاستمدار پاکستانی که در سلول زندان خود محصور شده بود، به سختی می توانست به نتیجه بهتری امیدوار باشد. تنها چند روز قبل از انتخابات 8 فوریه کشور، اسطوره کریکت که سیاستمداری پوپولیست شده، در سه پرونده ساختگی به بیش از یک دهه حبس محکوم شد. حزب او توسط کمیسیون انتخابات حضور در کارزار محروم شد و رای دهندگان از شانس شناسایی حزب در برگه های رای محروم شدند، جنبه مهمی از رای دادن در کشوری که 40 درصد مردم آن بی سواد هستند. در روز رای گیری، سیگنال های تلفن همراه ناپدید شد و دسترسی به اینترنت قطع شد. با این حال، با وجود هر تلاشی برای خنثی کردن هواداران و نمایندگان «خان»، این گروه بیشترین تعداد رای را به خود اختصاص داد و کرسی های زیادی را از آن خود کرد.

نسل جوان؛ چالش تازه ارتش پاکستان

آنگونه که فارین پالسی نوشته، نامزدهای مستقل وابسته به حزب خان، که 93 کرسی از مجموع 295 کرسی ملی را به دست آوردند پیام آور رخدادی تازه هستند، نسل جدیدی از رای‌دهندگان ظهور کرده‌اند - متمرکز در شهرک‌ها و شهرهای بزرگ پاکستان - که اکنون خواستار گسست از تاریخ هستند. این رای دهندگان می خواهند قدرت انتخاب رهبران خود را داشته باشند، نه اینکه کشور را به دست ارتش قدرتمندی که سیطره گرانیتی بر سیاست در تاریخ حفظ کرده است، بسپارند.هنگامی که خان با ژنرالی هایی که او را به قدرت رساندند اختلاف پیدا کرد و در آوریل 2022 از قدرت برکنار شد، حامیان جوان او تظاهرات گسترده و گاه خشونت آمیزی را به راه انداختند. علیرغم سرکوب طی دو سال آینده، آنها استقامت کردند و نافرمانی خود را با تنها راهی که برایشان باقی مانده بود نشان دادند: از طریق اهرم های مسالمت آمیز و دموکراتیک.

عزم رای دهندگان جوان برای تصمیم گیری در مورد آینده خود ممکن است امسال به یک روند در جنوب جهانی تبدیل شود زیرا میلیاردها نفر در حداقل 64 کشور پای صندوق های رای می روند. پاکستان جمعیت جوان و رو به رشدی دارد. با داشتن پنجمین جمعیت بزرگ در جهان، تقریباً نیمی از واجدین شرایط رای دادن 35 سال و کمتر هستند. از زمان انتخابات گذشته، در سال 2018، 21 میلیون رای دهنده جدید ثبت نام کرده اند. این روند به طور اجتناب ناپذیری در چند دهه آینده ادامه خواهد داشت - پاکستان خانه حدود 100 میلیون نفر زیر 18 سال است.این نسلی از پاکستانی‌هاست که با این احساس بزرگ شده‌اند که ملتی هستند که مدت‌ها وعده خود را انکار می‌کردند: گرفتار در مشکلات اقتصادی، زخمی از سال‌ها تروریسم، ویران شده توسط تغییرات آب‌وهوایی، ناامید از نحوه درک کشورشان در جهان، و خشمگین از نخبگان بی رحم که آنها را به این ویرانه رسانده اند.

متحدی که منتقد شد

خان در طول سه سال و نیم حکومتش، صرفا زمینه ساز ناامیدی برای هواداران بود و خطری برای منتقدان. کابینه او مملو از چهره های آشنا و فرسوده، از جمله وزیر امور خارجه و وزیر کشورش بود که از همان نخبگان حاکم بریده شده بودند. هیچ یک از رویاهایی که او وعده داده بود محقق نشد. با اجرای چند طرح جدید رفاهی، اقتصاد به طور متوسط از بین رفت.با همکاری نزدیک با ارتش، مخالفان به پشت میله‌های زندان پرتاب شدند، رسانه‌های خشن رام شدند، جامعه مدنی خفه شد، و جنبش‌های اجتماعی مبتنی بر قومیت سرکوب شدند. خان لفاظی های مبارزات انتخاباتی خود را به عوام فریبی شریرانه تبدیل کرد، مخالفان زندانی خود را طعنه زد و از طالبان در افغانستان به دلیل «شکستن قید بردگی» استقبال کرد.

با این حال خروج او از قدرت همه چیز را تغییر داد - و به او فرصتی داد تا دوباره نقش قهرمان ملی را بازی کند. در اواخر سال 2021، روابط خان با ژنرال های قدرتمندی که به آنها تکیه می کرد، تیره شده بود. او به رئیس وقت اطلاعات، نزدیک شد. در میان فرماندهی عالی ارتش این نگرانی وجود داشت که این دو مرد مخفیانه با هم تبانی کرده تا یکدیگر را در قدرت مستقر کنند.ارتش پاکستان به اتحاد خود افتخار می کند و از دخالت غیرنظامیان در رده های بالای تبعیت نمی کرد. در آوریل 2022، ژنرال قمر جاوید باجوا، فرمانده وقت ارتش، حمایت خود را از خان پس گرفت و او را در برابر رای عدم اعتماد پارلمان آسیب پذیر کرد.در صحنه هایی که برخی ناظران آن را به یک لحظه انقلابی تشبیه کردند، هواداران خان در اعتراض به برکناری اش به خیابان ها ریختند. ژنرال ها اشتباه محاسباتی مهلکی کردند: عدم محبوبیت در دولت به معنای عدم محبوبیت در اپوزیسیون نیست. خان آهنربایی برای همدردی شد، حتی برای کسانی که از سیاست او متنفرند. او در حدود 200 پرونده دست داشته است که هر کدام مانند دیگری مضحک است.

در یک مقطع، دستور  برای اطمینان از عدم ذکر نام او در تلویزیون صادر شد. با مطرح شدن هر اتهام واهی، سرکوب هر اعتراض، و بازداشت یا آزار و اذیت هر کدام از حامیان خان، احساس بی عدالتی عمیق تر شد. این دیگر مربوط به خان یا سیاست تفرقه‌انگیز او نیست، بلکه مسئله این است که آیا دموکراسی ضعیف و آسیب‌دیده پاکستان می‌تواند زنده بماند.انتخابات اخیر پاکستان نشان داد تاکتیک های قدیمی برای سرکوب صدای مردم دیگر جواب نمی دهد. حامیان دانش فنی خان هر مانعی را که بر سر راه آنها قرار می‌گرفت رد کردند. آنها ویدیوهای خود خان را با تصاویر تولید شده توسط هوش مصنوعی از در حال خواندن سخنرانی های نوشته شده از زندان جایگزین کردند. آنها از ممنوعیت تجمعات عمومی با راهپیمایی های دیجیتالی سرپیچی کردند. تلاش‌ها برای گیج‌کردن رای‌دهندگان با مجموعه‌ای گیج‌کننده از نامزدها و نمادهای مستقل از طریق گروه‌های واتس‌اپ اختصاصی حوزه انتخابیه ابهام زدایی شد. وقتی نوبت به انتخابات آینده می رسد، جمعیت شناسی غیرقابل توقف است: بر اساس گزارش صندوق جمعیت سازمان ملل، جمعیت 240 میلیون نفری پاکستان تا سال 2050 به بیش از 400 میلیون نفر افزایش خواهد یافت. دلایل خوبی برای ترس از حکومت خان وجود دارد. به نظر می رسد که او فقط به دموکراسی ارزش می دهد که مسیری رویه ای برای رسیدن به قدرت فراهم کند. اگر او زمانی به مقام خود بازگردد، ممکن است به دنبال ایجاد یک دولت تک نفره باشد.