بایدن و معمای ایران/ بازار داغ گمانه زنی‌ها درباره رویکرد دیپلماتیک جانشین ابراهیم رئیسی

به گزارش اقتصادنیوز، پس از شهادت ابراهیم رئیسی و تیم همراهشان در حادثه سقوط بالگرد، رسانه‌های غربی در باب آینده روابط ایران و آمریکا گمانه زنی‌های بسیاری را مطرح کردند. سناریوهای ادعایی در حالی مطرح شد که پیش از شهادت ابراهیم رئیسی، آکسیوس به نقل از مقام های آگاه از گفت و گوهای غیر رسمی تهران و واشنگتن در عمان با هدف کاهش تنش ها خبر داد.

چشم انداز روابط تهران و واشنگتن

در همین راستا اوراسیا ریویو با انتشار یادداشتی ضمن اشاره به درگذشت ابراهیم رئیسی، رئیس جمهوری فقید ایران در سانحه سقوط بالگرد مدعی شد که آمریکا امروز در شرایط حساسی قرار دارد، خاورمیانه به تازگی رویارویی عریان ایران و اسرائیل را تجربه کرد و کماکان درگیر تنش ها در غزه است.در چنین شرایطیف طبیعتا احیای امنیت در غرب اسیا برای واشنگتن اولویت دارد. این نشریه در ادامه یادداشت خود مدعی شد: ایران احتمالا برای ایالات متحده چالشی پیچیده باقی خواهد ماند. این کشور ثابت کرده که از خطوط قرمز ترسیمی‌اش عقب نشینی نمی‌کند و همزمان نشان داده که در خاورمیانه و غرب آسیا دارای قدرت و نفوذی برجسته است. حال اگر دولت بایدن، علی‌رغم اراده اولیه‌اش، نتواند ایران را تشویق کند تا محدودیت های تعریف شده در برجام را پذیرا باشد، احتمال موفقیتش برای ریاست‌جمهوری کمتر خواهد بود. بالاخص آن که احساسات ضدآمریکایی در غرب آسیا، به‌ویژه در ایران و متحدانش و اعضای محور مقاومت، بیش از هر زمان دیگر است. با این حال به ادعای این نشریه دولت بایدن برای کاهش خصومت‌های منطقه‌ای فرصت دارد تا با تقویت فرایند تنش‌زدایی سعودی-آمریکایی-گزینه ای که هنوز روی میز است- وضعیت را در راستای منافع خود بازتعریف کند. هرچند تحقق این سناریو (امضای پیمان امنیتی میان ریاض و واشنگتن)، منوط به توان آمریکا جهت مهار رفتار اسرائیل در غزه است.  

در باب چشم انداز روابط ایران و آمریکا در خاورمیانه، بسیاری می‌گویند که آنچه در منطقه جریان دارد برای تهران و واشنگتن به سان آزمون است. طبیعتا یکی از فرضیه ها در باب سیاست خارجی دولت تازه نفس ایران، نحوه تعاملش با غرب است. بسیاری این سوال را مطرح می کنند که آیا جانشین رئیس جمهوری فقید ایران نیز به سان او نگاه به شرق و تعامل با روسیه و چین را در اولویت قرار می دهد یا تلاش می کند تا میان غرب و بازیگران شرقی تعادلی برقرار کرده و بدین طریق از میزان فشار تحریم ها بکاهد. این در حالی است که ایران در طول سال ها تحریم و فشار به خوبی یاد گرفته تا چگونه از هزینه های حاصل از محدودیت ها بکاهد. در همین راستا تعامل راهبردی ایران با روسیه و چین قابل تبیین است. اوراسیا ریویو در بخش دیگری از گزارش خود به رویکرد منطقه ای ایران اشاره کرده و در باب حمایت برجسته اعضای مقاومت از حزب الله لبنان گرفته تا انصار الله یمن از ایران نوشته است، این حمایت ها که حول محور تعهد ایران به آرمان فلسطین برجسته‌تر شده است. به ادعای این نشریه، جانشین رئیس جمهوری فقید ایران نیز به سان او، همکاری و تعامل با محور مقاومت را در شرایط حساس خاورمیانه در اولویت‌ها قرار می‌دهد.

اوراسیا ریویو در بخش دیگری از یادداشت ادعایی اش به گزارش ادعایی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی اشاره کرد؛ نهاد ناظر اتمی مدعی است که ایران در حال حاضر اورانیوم را با خلوص 60 درصد غنی‌سازی می‌کند و به اندازه کافی از این ماده در اختیار دارد که در صورت غنی‌سازی بیشتر، قادر به عبور از آستانه گریز هسته ای خواهد بود. در این باره گروه اندکی مدعی اند که پس از این، تهران تعامل خود با آژانس بین المللی انرژی اتمی را کاهش خواهد داد اما طیف وسیع‌تری با لحاظ کردن چشم انداز منطقه‌ای و برنامه بلندمدت تهران می‌گویند که ایران تعامل با آژانس بین المللی انرژی اتمی را دستور کارش قرار داده است. به نوشته این نشریه، یک هفته قبل از سقوط بالگرد حامل رئیس جمهوری ایارن و تیم همراهشان، حسین امیر عبداللهیان، وزیر خارجه ایران با رافائل گروسی، رئیس آژانس بین المللی انرژی اتمی دیدار داشت؛ دیداری که با رایزنی های غیر مستقیم تهران و واشنگتن در عمان همزمانی داشت. به ادعای اوراسیا ریویو این دیدارها نشان می‌دهد که هم دولت بایدن و هم مقام‌های رسمی ایران مایل هستند پشت میز نشسته و با تکیه بر دیپلماسی به چالش‌ها بپردازند.