پیام نتانیاهو برای بایدن و هریس با ترور اسماعیل هنیه/ آمریکا در دام تل‌آویو افتاد

به گزارش اقتصادنیوز، به ادعای ناظران ترور اسماعیل هنیه، رهبر سیاسی حماس در تهران که همزمانی داشت با شهادت فرماندهان ارشد حزب الله در بیروت می تواند با دو هدف طراحی و اجرا شده باشد، هدف نخست، چراغ سبز به نتانیاهو برای اعلام پیروزی ادعایی تا زمینه را برای پایان جنگ غزه فراهم کند و هدف دوم، فرصت سازی برای اسرائیل تا با دامن زدن به بحران حاکم و تشدید تنش ها، زمینه را برای رویارویی تمام عیار فراهم کرده و پای واشنگتن را به رقابت های منطقه ای گسترده بکشاند. ایران و حزب الله متعهد شده اند که به کنش خونین اسرائیل پاسخ دهند، گزاره ای که به ادعای تحلیلگران شرایط منطقه را پیچیده تر کرد.

پلن شوم « بی بی»

در همین راستا پل سالم، کارشناس مسائل خاورمیانه در گفت و گو با موسسه خاورمیانه مدعی شد، پس از ترور اسماعیل هنیه و فواد شکر، فرمانده ارشد حزب الله، گمانه زنی ها درباره استراتژی نتانیاهو بالا گرفته و بیشتر تحلیل ها حول دو محور استوار است، نخستین تحلیل ادعایی این است که اسرائیل تلاش داشته و دارد تا با تحمیل چنین هزینه هایی، پیروزی ادعایی اش را برجسته کرده و پس از آن برای توافق یا صلح بسترسازی کند. اما در باب گزاره دوم اجماع نظر بیشتر است. به باور گروهی دیگر از تحلیلگران اسرائیل به واسطه تشدید تنش ها با ایران و حزب الله به دنبال رویارویی در ابعاد وسیع تری است، تا بدین گونه از باتلاق جنگ در غزه خود را رها کند و پای واشنگتن را نیز به این معرکه باز کند.

به ادعای سالم، مشخص نیست که آیا نتانیاهو در جریان سفر اخیرش به واشنگتن در باب ماجراجویی های تازه اش رایزنی داشته یا نه. مقاصد نتانیاهو یا اطلاعات آمریکایی ها از فعل و انفعال های این بازیگر هر اندازه که باشد، نمی توان این واقعیت را منکر شد که سیاست داخلی ایالات متحده تحت تاثیر تصمیم سازی های تل آویو قرار خواهد گرفت. به ادعای سالم، نتانیاهو در کنگره به عنوان قهرمان مورد استقبال قرار گرفت آن هم در شرایطی که بسیاری بایدن را متحدی بی رمق برای این بازیگر قلمداد می کنند. کامالا هریس نیز در صورت پیروزی در انتخابات پیش رو به واسطه مواضعش در ارتباط با جنگ در غزه برای اسرائیل متحدی کلیدی نخواهد بود. این در حالی است که دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور سابق آمریکا در ماه‌های گذشته به صراحت گفته خواهان پایان جنگ است و احتمالاً در دیدار اخیرشان براین مقوله تاکید داشته است.

از همین رو نتانیاهو ممکن است به واسطه همین هشدارها به این نتیجه رسیده باشد که تا چند ماه آینده فرصت دارد تا نسخه شومش را اجرایی کند. به باور ادعایی نخست وزیر در صورت آغاز تنش واشنگتن گزینه ای جز هم صدایی با تل آویو ندارد. از منظر سالم، ایران و حزب الله به کنش های اخیر اسرائیل واکنش نشان خواهند داد، هرچند پیش بینی ابعاد این واکنش دشوار است.

وقتی معادلات پیچیده می شود

نمرود گورن، کارشناس ارشد مسائل اسرائیل نیز در گفت و گو با موسسه خاورمیانه مدعی شد، ترور رهبر حماس و فرمانده ارشد حزب الله فراتر از پیش بینی ها بود. به ادعای این تحلیلگر در حالی که اسرائیلی ها خواهان آن هستند تا کابینه به رویکردی سخت متوسل شود، اما هراس از تنش با حزب الله امروز برجسته تر شده است. به ادعای این تحلیلگر در حالی که حمله اسرائیل به حومه بیروت به واسطه بمباران بلندی های جولان قابل پیش بینی بود، اما ترور اسماعیل هنیه در ایران همه را شوکه کرد. امروز اسرائیلی‌ها درگیر انتظاری کشنده شدند تا ببینند حزب‌الله و شاید دیگر بازیگران «محور مقاومت» چگونه واکنش نشان خواهند داد و چه اتفاقی ممکن است بیفتد. در حالی که بسیاری از اسرائیلی ها مشتاق اقدام قاطع هستند که آرامش را بازگرداند و زمینه ساز بازگشت آوارگان به شمال سرزمین های اشغالی شوند. نگرانی گسترده ای در مورد چشم انداز تنش با حزب الله وجود دارد که ممکن است عواقب ویرانگری داشته باشد.

به ادعای کورن، ترورهای هدفمند لزوماً مسیر استراتژیک رویدادها را تغییر نمی دهند، هرچند تاثیراتی طولانی مدت برجای خواهد گذاشت. در همین راستا گروهی براین باورند که بنیامین نتانیاهو می بایست مسیر خود را - از موضع قدرت - تغییر داده و توافقنامه آزادی گروگان ها و آتش بس را که اکثریت اسرائیلی ها می خواهند، امضا کند.با این حال، با در نظر گرفتن اقدامات و پیام های نتانیاهو در این چند ماه گذشته، بعید است که دستیابی به چنین توافقی در اولویت باشد. ترور اسماعیل هنیه احتمالاً مذاکرات را برای مدتی معلق نگاه می دارد، تا زمانی که چرخه تلافی جویانه پیش بینی شده به پایان برسد. این امر به جامعه بین‌المللی فرصت می‌دهد تا در مورد اینکه چرا تاکنون به توافقی دست نیافته‌اند و در آینده چه کاری می‌توان انجام دهند، فکر کنند.

پیام « بی بی» برای بایدن و هریس

خالد الگیندی، مدیر برنامه فلسطین و امور فلسطین و اسرائیل در گفت و گو با موسسه خاورمیانه مدعی شد، به نظر می رسد که ترور رهبر سیاسی حماس در پایتخت ایران تنها چند ساعت پس از ترور فواد شکر، فرمانده ارشد حزب الله در بیروت با هدف تشدید همزمان تنش در هر سه جبهه: حماس، حزب الله و ایران اتخاذ شده باشد.به ادعای این تحلیلگر، جدای از آنچه اسرائیل بر سر غزه آورده ترور اسماعیل هنیه ممکن است بزرگترین تحول در جنگ غزه قلمداد شده و پیامدهای گسترده‌ای برای غزه و منطقه داشته باشد. یکی از مهم ترین آثار ترور رهبر سیاسی حماس، توقف رایزنی های صلح است؛ رایزنی هایی که با حمایت های مصر و قطر انجام شد و در شرایطی که پیش بینی می شد نتیجه بخش شود، متوقف گشت.

اکنون سؤال این است که ایالات متحده به این بحران اخیر چگونه پاسخ خواهد داد. به گفته آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه، ایالات متحده از این عملیات مطلع نبوده، گزاره ای که اعتبار آمریکا را زیر سوال برد و همزمان روابط بایدن و نتانیاهو را پرتنش تر کرد. این واقعیت که اسرائیلی‌ها واشنگتن را در تاریکی در یک عملیات بزرگ با چنین پیامدهای گسترده برای کل منطقه رها می‌کنند، علی‌رغم میلیاردها کمک نظامی ارائه‌شده توسط ایالات متحده و حمایت تقریباً بی‌قید و شرط دولت در طول جنگ، پرسش های جدی در مورد ماهیت رابطه دو بازیگر مطرح کرده است. با این تفاسیر بسیاری پیش بینی می کنند که نتانیاهو قادر است واشنگتن را درگیر جنگی گسترده و پرهزنیه کند.

این در حالی است که الکس واتانکا، مدیر برنامه ایران و همکار ارشد برنامه دریای سیاه در گفت و گو با موسسه خاورمیانه بیش از همه بر نحوه پاسخ تهران و محور مقاومت متمرکز شد و تاکید داشت که شواهد نشان می دهد این بار واکنش ایران متفاوت خواهد بود. مشخص نیست آیا تهران و محور مقاومت همزمان به ماجراجویی های اسرائیل پاسخ می دهند یا از استراتژی دیگری پیروی خواهند کرد. جرالد ام. فاایرشتاین، مدیر برنامه امور شبه جزیره عربستان و همکار برجسته دیپلماسی ایالات متحده نیز مدعی است، ترورهای اخیر برای بایدن و کامالا هریس پیام مهمی دارد. به ادعای این تحلیلگر ترور اسماعیل هنیه در تهران و همزمان با برگزاری مراسم تحلیف مسعود پزشکیان نه تنها رایزنی ها برای صلح در غزه و آزادی گروگان ها را متوقف کرد؛ بلکه موجب شد تا تنش ها میان تهران و جبهه غرب افزایش یاید. این تحلیلگر مدعی است، نتانیاهو با این ماجراجویی خواست تا با تداوم درگیری ها در غزه، حیات سیاسی اش را تضمین کند. حالا با ترورهای اخیر، احتمال رویارویی بالاخص در مرزهای شمالی سرزمین های اشغالی بیش ار هر زمان دیگر است. واتانکا در ادامه تاکید داشت که ترور اسماعیل هنیه و فواد شکر برای کامالا هریس به چالشی جدی تبدیل خواهد؛ او میان دو گزاره حمایت از اسرائیل و توقف جنگ در غزه گرفتار شده و در باب برقراری تعادل میان این دو مقوله با چالش روبرو می شود؛ این همان گزاره ای است که سیاست های دفاعی ایالات متحده در خاورمیانه را تحت تاثیر قرارخواهد داد.