پیام اسرائیل از ترور اسماعیل هنیه/ انتخاب مسعود پزشکیان نتانیاهو را نگران کرد
به گزارش اقتصادنیوز، دو اتفاق در هفتهای که گذشت، سناریوی تنش گسترده منطقهای را بیش از پیش تقویت کرده است؛ نخست ترور اسماعیل هنیه، رئیس سیاسی حماس در تهران و دیگری کمی قبل از آن، ترور فؤاد شکر، شخصیت برجسته حزبالله در بیروت. این دو اتفاق، شوک زیادی را در سراسر خاورمیانه ایجاد کرده است. اکنون این پرسش مطرح است که چرا اسرائیل، رهبر حماس را در تهران هدف قرار داد؟ حسین جابرانصاری، معاون پیشین عربی آفریقای وزارت خارجه درباره اهمیت عملیات ترور اسماعیل هنیه در تهران به اقتصادنیوز میگوید: «این عملیات از بعد زمان و مکان دلالتهایی دارد. زیرا عملیات، ساعاتی بعد از مراسم سوگند رئیس جمهوری ایران علیه میهمان رسمی جمهوری اسلامی ایران انجام گرفت و لذا باید معادلات حاکم بر تقابل و رویارویی بین ایران و اسرائیل را در یک زاویه بزرگتر مورد بررسی قرار دهیم.»
وی افزود: «در ارتباط با زمان این ترور باید توجه داشت که اسرائیل تقریبا اولین بازیگری است که ذینفع بحران و ستیزه در عرصه سیاست و اجتماع در ایران است. لذا هرچه بیشتر درگیری و شکافهای عمیقتر اجتماعی، سیاسی و ساختاری در ایران وجود داشته باشد، شرایط را برای اسرائیل بهتر میکند. زیرا آنها به ایران به دید دشمن خود نگاه میکنند و هرچه این تناقضها تشدیدیابنده باشد و شکافها در درون جامعه ایران و ساختارهای حاکمیتی بیشتر شود، شرایط برای اسرائیلیها بهتر خواهد بود.»
جابر انصاری با اشاره به انتخاباتی که اخیرا در ایران برگزار شد، گفت: «این ترور به لحاظ دلالت این زمانبندی، یک پیام ویژه دیگر هم دارد؛ اسرائیل از تحولی که در ایران اتفاق افتاده و پیامی که پیرامون وفاق ملی از سوی رهبر انقلاب، رئیس جمهور منتخب و رقبایش مطرح شده، راضی نیست. در واقع ادبیات رسمی در ایران در حال رفتن به سمت نوعی آرامش و وفاق است ولو اینکه که عشق آسان نمود اول ولی افتاد مشکلها. به گفته این کارشناس، این اتفاقات هیچ یک مناسب حال اسرائیل نیست و هرچه وضعیت ایران در تناقض و در شکافهای عمیقتر باشد، برای اسرائیل بهتر است.»
بازیگر بازیبرهمزن
معاون پیشین عربی آفریقایی وزارت خارجه اقدام اسرائیل را از زاویه دیگری هم مورد بررسی قرار داد و گفت: «در سیاست خارجی ایران با آمدن دولت جدید و با مقدمات وفاقی که ایجاد شد، در افق دیده میشود که شاید تحولات مثبتی در چارچوب برخی توافقات منطقهای و بینالمللی در عرصه سیاست خارجی ایران ایجاد شود که این موضوع به هیچ وجه خواسته اسرائیل نیست و اسرائیل همواره در طول سالهای گذشته و دهههای گذشته بازیگر بازی برهمزن عرصه سیاست خارجی و سیاست داخلی ایران بوده و از دور یا نزدیک هر کاری که توانسته را انجام داده است.»
جابرانصاری با تاکید بر این که در این زمان و مکان، اسرائیل با شروع به کار دولت جدید در ایران میخواهد برنامه تحمیلی خود را به عرصه و به صحنه تحمیل کند، ادامه داد:«هدف اسرائیل این است که شوکی وارد کند و بازی را به هم بریزد و همین مسئله به یک موضوع تناقض در سیاست ایران تبدیل شود و عامل جدال بین جریانهای سیاسی و اجزای مختلف حاکمیت شود که چکار باید بکنیم. یعنی بجای آنکه حول موضوعات وفاقی گرد هم آیند، یک موضوع اختلافی بین جناحها و اجزای سیاسی مطرح شود. البته این مسائل شرط بندیهایی است که اسرائیلیها بین خود مطرح میکنند و در عالم واقع شاید این طور نباشد.»
هراس تلآویو از استراتژی مقاومت ایران
این کارشناس ارشد مسائل خاورمیانه معتقد است: «از زاویه دیگر ارزیابی استراتژیک اسرائیل این است که ایران یک استراتژی دراز مدت چند دههای را دنبال میکند که در اوج آن هفت اکتبر و استراتژی مقاومت در برابر اسرائیل را شاهد هستیم.»
وی افزود: «اگر تاریخ منازعه عربی-اسرائیلی را مدنظر قرار دهیم، یک دوران، دوران جنگهای کلاسیک است که در آنها، اسرائیل در برابر ارتشهای عربی همیشه پیروز شده است. دوران بعدی، دوران مقاومتی و انتفاضهای شروع میشود که بیشتر حالت عدمی دارد یعنی جلوی کارهایی را میگیرد و مسئله فلسطین یا جنوب لبنان اشغالشده را زنده نگه میدارد. اما خیلی حالت ایجابی و مثبت ندارد به این معنا که مقاومت موثر و پاسخگو است.»
به گفته جابرانصاری، «واقعه ۷ اکتبر، مسئله فلسطین و مقاومت و کارآمدی مقاومت را دوباره زنده کرد و نشان داد که یک گروه کوچک در نوار غزه اشغالی محاصره شده میتواند قدرت پیدا کند و یک عملیات بزرگ انجام دهد. بنابراین اسرائیل به دنبال این است که تا میتواند این قاعده را بهم بزند یعنی برای ایران هزینه تولید کند و ایران را به درگیری و هزینه دادن مجبور کند.»
وی تاکید کرد: «هدفگیری استراتژیک اسرائیل این است که شرایط جدیدی را به ایران تحمیل کند و با تولید هزینههایی برای ایران، آن را از پشتیبانی از منطق استراتژیک مقاومت وادارد. به طور کلی تلآویو به زعم خود به دنبال این است که در این ظرف استراتژیک، اتفاقی در سیاست ایران بیفتد که وضع اسرائیل بهبود پیدا کند.»
اسرائیل غافلگیر شد
معاون پیشین عربی آفریقایی وزارت خارجه درباره عملیات نظامی اسرائیل در دمشق علیه کنسولگری ایران و هدف قرار دادن عالیترین فرماندهان مستشاری نظامی ایران نیز گفت: «وقتی چنین اقدامی صورت میگیرد، این ریسک وجود دارد که اتفاقات دیگری بعد از آن رخ بدهد و ایران به آن پاسخ دهد.»
وی افزود: «ارزیابیهای استراتژیک منتشر شده در اسرائیل بعد از آن عملیات و شرط بندیهای نظامی و سیاسی در آن مقطع این بود که ایران پاسخ نخواهد داد و ایران این مسئله را هضم میکند.»
به گفته جابرانصاری، اما «وقتی وعده صادق اتفاق افتاد، در حقیقت یک کنش جدید از سوی ایران بود. پیشتر اسرائیلیها مجموعهای از ترورها را حتی قبل از فضای هفت اکتبر در بستر فضای تناقضی که سال ۸۸ در ایران ایجاد شده بود، کلید زده بودند. اوج آن نیز عملیاتی بود که چند سال قبل علیه شهید عزیز فخریزاده در آب سرد دماوند انجام دادند. این عملیات در فضای قبل از هفت اکتبر و در فضای معادلات حاکم بین ایران و اسرائیل رخ داد.»