ترامپ یا کامالا هریس؛ نامزد محبوب چین در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا مشخص شد؟

نتیجه انتخابات ریاست‌جمهوری پیش رو در آمریکا بر ماهیت سیاست ایالات متحده در قبال چین تأثیری نخواهد داشت. با این حال، پیروزی ترامپ می‌تواند وخامت روابط دوجانبه را تسریع کند. روابط آمریکا و چین پس از جنگ سرد با همکاری گسترده اقتصادی بهبود یافت و به وابستگی متقابل منتهی شد.

ماهیت کلی این روابط به‌رغم هشدارهای گاه و بیگاه واشنگتن در مورد موضوعاتی مانند حقوق بشر و دریای چین جنوبی، تا حد زیادی مثبت باقی مانده است. چین ضمن حفظ حاکمیت خود و ممانعت از نفوذ آمریکا در فرآیندهای سیاسی داخلی خود، در مدل آمریکایی جهانی‌سازی ادغام شده است.

این رویکرد در دوران ترامپ در دو سطح دکترین و سیاست عملی تغییر کرد. در دکترین جدید، بر چین به‌عنوان یک رژیم استبدادی تمرکز شد که برای آمریکا چالش‌های اقتصادی و فناوری ایجاد می‌کرد. این شامل نگرانی در مورد پروژه‌های چین در خارج از این کشور و نیز پیشرفت‌های چین در عرصه فن‌آوری بود.

دولت ترامپ بر شیوه‌های تجاری ناعادلانه، رشد فناوری و استفاده نظامی و سیاسی چین از فن‌آوری تاکید کرد. اقدامات عملی شامل محدودیت‌هایی برای شرکت‌هایی مانند هواوی، ممنوعیت سرویس‌های ارتباطی چینی وی‌چت و تیک‌تاک و تحریم‌هایی بود که مقامات چینی را هدف قرار می‌داد. دولت ترامپ همچنین به مسائل سین‌کیانگ و هنگ‌کنگ پرداخت، جنگ تجاری را آغاز کرد و چین را به سوءمدیریت در همه‌گیری کووید-۱۹ متهم کرد.

ترامپ در طول مبارزات انتخاباتی خود در سال ۲۰۲۰ از چین به عنوان سپر بلا و مقصر در تدوین سیاست خارجی خود استفاده کرد. او در انتخابات شکست خورد و پیروزی جو بایدن تا حدودی از شدت این رویکرد کاست.

در دولت بایدن تحریم‌های جدید به‌صورت بسیار محدود اعمال شد، فهرست «شرکت‌های نظامی» به‌طور فعال تکمیل نشد و احکام ترامپ در مورد وی‌چت و تیک‌تاک لغو شد. با این حال، ساختار حقوقی تحریم‌ها بدون تغییر باقی ماند. وضعیت اضطراری امنیتی در زمینه ارتباطات راه دور بدون اشاره مستقیم به چین به قوت خود باقی ماند.

قوانین مربوط به منطقه خودمختار سین‌کیانگ و هنگ‌کنگ راه به جایی نبرد. عرضه نیمه‌هادی به غول‌های مخابراتی چین همچنان ممنوع است. ممنوعیت تیک‌تاک در نهایت در یک قانون فدرال گنجانده و توسط رئیس‌جمهور امضا شد. مقامات آمریکایی از زمان شروع عملیات نظامی مسکو در اوکراین در سال ۲۰۲۲ از تحریم‌های ثانویه علیه شرکت‌های چینی که با روسیه همکاری می‌کنند، به طور فعال استفاده کرده‌اند.

به عبارت دیگر، اگرچه دولت بایدن در لفاظی‌های ضد چین بسیار محدودتر بود، لیکن، ساختار فشار تحریم‌ها علیه چین را تغییر نداد و مشکلاتی که تحریم‌ها را به وجود آورد حل نشد. در نهایت، ترامپ و هریس هر دو در صورت پیروزی در انتخابات پیش رو، مسیر مهار چین را ادامه خواهند داد.

با این حال، عملکرد ترامپ تهاجمی‌تر و قاطعانه‌تر خواهد بود. کاملاً محتمل است که با افزایش مؤلفه ایدئولوژیک در مهار چین («آمریکای دموکراتیک» در مقابل «چین استبدادی»)، با گسترش محدودیت‌های مربوط به فن‌آوری، تحریم‌های تجاری علیه افراد و شرکت‌های چینی و بازگشت به جنگ تجاری روبه‌رو شویم.

با این حال، همه این اقدامات در مقایسه با دامنه تحریم‌ها و سیاست‌های مهارکننده‌ای که آمریکا در حال حاضر علیه روسیه استفاده می‌کند، کم‌رنگ‌تر است. چین نیز از اولین دوره ریاست‌جمهوری ترامپ درس‌هایی گرفته است.

پکن سازوکارهای سیاست تحریمی خود را توسعه داده است، آنها را با قانونگذاری رسمی کرده و اعمال می‌‌کند. در مقیاس بزرگ‌تر، چین در تلاش است تا استقلال سیستم‌های فنی و مالی خود را افزایش دهد.

با این حال، به نظر می‌رسد نه واشنگتن و نه پکن برای شکستن سیستم وابستگی متقابل موجود آماده نیستند. روابط آمریکا و چین به احتمال زیاد در چهار سال آینده شاهد یک دوره رقابت کنترل‌شده خواهد بود.پیروزی ترامپ کنترل را دشوارتر خواهد کرد، اما ادامه رقابت در دو سوی اقیانوس آرام از بین نخواهد رفت.