حمله به کورسک؛ فرصت تازه برای هم‌صدایی اوکراین و آمریکا/ سناریوی پیچیده زلنسکی برای روسیه

به گزارش اقتصادنیوز، 6 آگوست، اوکراین به منطقه کورسک روسیه حمله کرد و با توسل دو اهرم غافلگیری و سرعت برای دور زدن سریع خطوط دفاعی روسیه استفاده کرد. از آن زمان، اوکراین بخش قابل توجهی از خاک روسیه را تصرف کرده و صدها سرباز روسی را به اسارت گرفته است. اکنون با گذشت سه هفته از حمله، نیروهای اوکراینی در حال پیشروی و ادامه عملیات تهاجمی هستند. به نظر می‌رسد آنها قصد دارند یک حائل قابل دفاع در داخل روسیه تعریف کنند. این حمله، روایت پیشین را، حداقل در حال حاضر، در مورد مسیر جنگ تغییر داده است. اما کی‌یف باید تصمیم بگیرد که از این پیروزی چه بهره‌برداری خواهد کرد. این حمله هنوز مانع توقف پیشروی نیروهای روس در مناطق شرقی اوکراین نشده و مشخص نیست که رهبران اوکراین چگونه قصد دارند این موفقیت تاکتیکی را به دستاوردهای استراتژیک یا سیاسی تبدیل کنند. فارن افرز در این باره یادداشتی را منتشر کرده است. اقتصاد نیوز این یادداشت را سه بخش تقسیم کرده که بخش نخست با عنوان «حمله به کورسک؛ جنگ به نقطه صفر بازگشت؟/ قمار اوکراین؛ کی یف و مسکو در آستانه فصل تازه رویارویی/ جبهه شرق، تنها برگ برنده پوتین» منتشر شد و در ادامه بخش دوم تحت عنوان «پشت پرده حمله خاموش به کورسک/ روسیه بر سر دوراهی/ آیا اوکراین سرنوشت جنگ را به نفع خود تغییر داد؟» منتشر شد. در ادامه بخش سوم و نهایی آمده است.

گزینه های از دست رفته اوکراین

استراتژی اوکراین هنوز به طور کامل شکل نگرفته است. ارتش این کشور در حال کار در زمینه لجستیک، مسائل ارتباطی و سایر ضروریات برای حفظ این امر است. این کشور باید مجموعه‌ای از مواضع قابل دفاع و حائلی گسترده‌تر اما کم عمق‌تر در داخل روسیه ایجاد کند. پیشرفت‌های کی‌یف در کورسک احتمالاً برای تأمین این اهداف طراحی شده است. برای مثال، حملات به پل‌ها قرار است نیروهای روسیه را در امتداد مرز منزوی کند. کی یف باید انتخاب کند که آیا آنچه را که در اختیار دارد نگه دارد یا بر منابع کمیاب‌تری در این عملیات سرمایه‌گذاری کند تا روسیه را به رویارویی در خاک خود وادارد. اما خطرات را نباید دست کم گرفت. بهترین سناریو این است که نیروهای اوکراینی روسیه را به دستاوردهای نسبتا جزئی در دونتسک نگه دارند و کورسک را با نیروی پایدار حفظ کنند. این حمله همچنین می‌تواند منجر به تغییر در سیاست غرب در مورد استفاده از سلاح‌های ضربتی دوربرد شود و انرژی مورد نیاز را به این مرحله از جنگ تزریق کند. بدترین سناریو این است که چند ماه بعد، اوکراین بخش‌های قابل توجهی از زمین‌های خود در شرق از دست داده و از کورسک نتواند به عنوان ابزار چانه‌زنی استفاده کند. هرچه اوکراین عمیق‌تر در روسیه پیش رود، هزینه قمار افزایش پیدا می‌کند.

اوکراین در این مرحله از جنگ گزینه‌های جایگزین داشت. می‌توانست روی دفاع تمرکز کرده و نیروهای کم‌توان خود را بازسازی کند و در عین حال حملات دوربرد علیه روسیه را گسترش دهد. قابلیت‌های جدید اوکراین به طور فزاینده‌ای زیرساخت‌های نظامی و اقتصادی روسیه را در معرض خطر قرار می‌دهد. سربازان داوطلب و اجباری جدید اوکراین می‌توانستند برای پر کردن تیپ‌هایی که خطوط مقدم را نگه می‌دارند فرستاده شوند. از آنها برای ساختن تشکیلات جدید استفاده می‌شد. اگر اوکراین بر روی دفاع تمرکز می‌کرد، شانس خوبی برای از پا درآوردن حمله روسیه و رفع مشکلات نیروی انسانی و تثبیت خطوط مقدم تا زمستان داشت. در آن مرحله، کی یف می‌توانست گزینه‌های خود را ارزیابی کند. اوکراین همچنان قلمرو خود را در دونتسک از دست می‌داد، اما حمله روسیه را متوقف می‌کرد و احتمالاً برخی از شهرهایی را که در حال حاضر در معرض خطر هستند نگه می‌داشت. روسیه به اوج مزیت مادی خود رسیده بود، بنابراین خطر پیشروی روسیه در حال کاهش بود. پس از آن اوکراین می‌توانست در شرایط بسیار مطلوب‌تری مانند آنچه در کورسک در سال 2025 انجام شد، حمله کند. محدودیت‌های روسیه در تجهیزات و نیروی انسانی آشکارتر می‌شد و اوکراین تا آن زمان از مزایای تیپ‌های تازه‌تشکیل شده بهره می‌برد و خطر کلی در تخصیص نیرو را کاهش می‌داد.

بازی پرهزینه کی یف

هیچ یک از این گزینه‌ها بدون ریسک یا بدون هزینه نبودند. استراتژی نظامی در مورد انتخاب است. حمله کورسک خلاقانه است و از مبارزه متقارن با حریف برتر از نظر عددی اجتناب می‌کند. با این حال، هر چه نبرد طولانی‌تر شود، به احتمال زیاد مزایای حاصل  از بین خواهند رفت. بخشی از آینده به آنچه در کورسک و در شهرهای اوکراین در دونتسک رخ می دهد بستگی دارد. کی یف ممکن است به از دست دادن شهرهایی مانند پوکروفسک راضی شود، با این فرض که عواقب آن چشمگیر نخواهد بود. اما این نیز یک قمار است. هنگامی که تحت فشار قرار می‌گیرید، ممکن است در هماهنگی عملیات دفاعی، به‌ویژه در میان یگان‌های تخلیه‌شده، مقداری اشتباه رخ دهد و فرماندهان ممکن است برای به دست آوردن درک دقیق از وضعیت دچار مشکل شوند. مشکلات مکرر در چرخش واحدها، هماهنگی واحدهای مجاور، روابط نامشخص فرماندهی و به کارگیری واحدهای وابسته توسط تیپ ها، فرودستی نسبی اوکراین در نیروی انسانی و مهمات را تشدید می کند. برخی از این مسائل توسط ساختار ارتش اوکراین در اطراف تیپ‌ها بدتر می‌شود. در نتیجه، اشتباهات تاکتیکی می‌تواند حتی پرهزینه‌تر و منجر به پیشرفت بیشتر روسیه شود. بسیاری از تیپ‌های نخبه مستقر در کورسک، کمتر مرتکب این اشتباهات می‌شوند.

رهبری اوکراین از آن نوع تفکر پرهزینه‌ای که دولت‌ها را وادار می‌کند منابع را وارد نبردهایی کنند که در آن هزینه‌ها بیشتر از منافع است، مصون نبوده است، به‌ویژه زمانی که عوامل نظامی تغییر کند. در اوایل سال 2023، اوکراین تعداد زیادی از نیروهای با تجربه تر خود را در نبردی پرهزینه و نامطلوب جغرافیایی بر سر شهر باخموت صرف کرد که در نهایت از دست رفت. اواخر همان تابستان، اوکراین ذخایر خود را به انجام حمله‌ای نافرجام متعهد کرد. این کشور تا اواخر نوامبر، مدتها پس از کاهش تعداد پیاده نظام و مهمات با قابلیت حمله، به تلاش برای پیشروی ادامه داد. هنگامی که اوکراین عملیاتی را در کرینکی آغاز کرد، تفنگداران دریایی این کشور هشت ماه را در یک مکان باریک، یک موقعیت کوچک قابل دفاع در آن سوی رودخانه، صرف کردند. نیروهای روسی بسیاری از واحدهای هوابرد خود را در تلاش برای ضدحمله هدر دادند، اما تفنگداران دریایی اوکراین بهای گزافی را برای ادامه عملیات پرداختند، عملیاتی که هیچ امیدی به تبدیل شدن به چیزی جز نبرد فرسایشی نداشت. مانند نبرد باخموت و حمله تابستانی 2023، ممکن است مدتی طول بکشد تا ناظران بتوانند عملیات کورسک را به درستی ارزیابی کنند. علاوه بر این، جمع آوری اطلاعات در باب نبردهای معمولی که در سراسر جبهه اتفاق می‌افتد، احتمالاً تصویری تحریف‌شده از حملات سریع را ترسیم می کند. نقشه‌هایی که صرفاً بر اطلاعات و موقعیت‌های جغرافیایی متکی هستند، به‌طور خاص، کمتر احتمال دارد که تغییرات روزانه در خط مقدم را به دقت منعکس کنند، زیرا بسیاری از فیلم‌ها هر روز به صورت عمومی منتشر نمی‌شوند. اوکراین در قیاس با روسیه انگیزه بیشتری برای پنهان کردن فیلم ها از کورسک دارد و ممکن است بخواهد برای فریب روسیه اطلاعات گمراه کننده منتشر کند. برای ناظران خارجی، این امر ارزیابی نسبت تلفات و تلفات نسبی تجهیزات بین روسیه و اوکراین را دشوارتر می کند. عادت هر دو طرف به استقرار گروه ها یا گردان های جداگانه از تیپ ها به صورت تکه تکه نیز ممکن است تصور نادرستی در مورد اندازه نیروهای متعهد ایجاد کند. ناظران باید بدانند که دیدگاه آنها نسبت به عملیات تقریباً به طور قطع ناقص خواهد بود.

کدام استراتژی؟

تعیین استراتژی کلی اوکراین و پیامدهای آن ضروری است. از برخی جهات، تهاجمی بیشتر سؤالات را ایجاد می کند تا پاسخ. کی یف مدت‌هاست که به دنبال پایان دادن به جنگ با شرایط مساعد یا حداقل اجتناب از حل و فصل نامطلوب تنش هاست که شامل به خطر انداختن حاکمیت اوکراین یا پذیرفتن ضررهای ارضی است. در سال 2023، کی یف امیدوار بود با شکستن خطوط روسیه در جنوب و تهدید کریمه، اهرم های لازم را به دست آورد. تصرف بخشی از کورسک ممکن است وسیله ای جایگزین برای دستیابی به هدفی مشابه باشد، با این فرض که اوکراین می تواند این قلمرو را برای مدت طولانی نگه دارد.در نهایت باید گفت مجموعه ای از تلاش های نامتجانس یک استراتژی نمی سازد. اگر این مهم قبل از حمله اوکراین به کورسک مشخص نبود، این حمله به فقدان آشکار استراتژی توافق شده بین اوکراین و شرکای غربی اش کمک می کند. بنابراین هم چالش ها و هم فرصت ها را به همراه دارد. این چرخش وقایع باید به تجدید نظر در استراتژی فعلی در این جنگ منجر شود، البته با فرض وجود استراتژی.

از سال 2023، واشنگتن در مورد چگونگی پایان موفقیت‌آمیز جنگ با شرایط مطلوب برای اوکراین اندیشیده است. در همین حال، کی یف روی تثبیت خط مقدم متمرکز شده ، اما به همان اندازه نگران روایت تاریک غالب و این احساس است که اوکراین در حال از دست  دادن جنگ است. عملیات کورسک کمک می کند تا با خطر آسیب رساندن به اولی، این مورد دوم ترمیم شود. فارغ از اینکه کورسک موفق شود یا نه، حداقل تلاشی برای مقابله با پیامدهای شکست 2023 است، نبردی که در آن اوکراین هیچ مزیت تعیین کننده ای نداشت. با این حال، موفقیت کی یف در این باره همچنان نامشخص است.

فراتر از حمله به کورسک و وضعیت در جبهه، کارزار حمله روسیه علیه شبکه انرژی اوکراین به طور فزاینده ای مشکل بزرگتر است. اوکراین با زمستانی نامشخص روبروست. برای رفع شکاف های پوشش خود به ژنراتورها و پدافند هوایی نیاز دارد. مهمتر از آن، اوکراین به راهی برای وادار کردن روسیه به توقف این حملات نیازمند است. در این پرتو، تمایل اوکراین برای رفع محدودیت‌های باقی‌مانده در استفاده از سیستم‌های حمله دوربرد غربی قابل درک است. نگه داشتن کورسک به عنوان ابزار چانه زنی، گسترش حملات و فشار اقتصادی بر روسیه می تواند به طور قابل توجهی موضع اوکراین را تقویت کند، با این فرض که اوکراین نیز می تواند خط را حفظ کند، پتانسیل تهاجمی روسیه را به پایان برساند و در مقابل کارزار حمله روسیه در زمستان مقاومت کند.