قمار نتانیاهو بر اسب بازنده؛ ترامپ «بی بی» را قربانی میکند؟
به گزارش اقتصاد نیوز، فارین پالسی در گزارشی تحلیلی نوشت: دادههای نظرسنجیها در ایالاتمتحده و در آستانه انتخابات ریاستجمهوری پنجم ماه نوامبر نشان میدهد که کامالا هریس، معاون رئیسجمهوری کنونی و دونالد ترامپ، رئیسجمهوری سابق، رقابتی تنگاتنگ دارند. اما اگر رایگیری به اسرائیلیها محدود میشد، ترامپ میتوانست نوشتن متن سخنرانی روز تحلیف خود را آغاز کند. اسرائیل، سرزمین (ادعایی) ترامپ است و نخستوزیر آن، حامی شماره یک ترامپ. با این حال، سوابق رئیسجمهوری پیشین آمریکا، شخصیت پرخاشگرش و سخنان علنیاش در مورد اسرائیل در طول مبارزات انتخاباتی چندان توجیهکننده این شور و شوق نیست.
تقلای نتانیاهو برای بازگشت ترامپ
فارین پالسی در ادامه یادداشت خود آورده، جنگی که اسرائیل در یک سال گذشته درگیر آن بوده، از زمان جنگ یوم کیپور در سال 1973 مسلادی، بیش از هر زمان دیگری این بازیگر را به ایالاتمتحده وابسته کرده است. اسرائیل به حمایت کامل رئیسجمهوری بعدی ایالات متحده نیاز دارد. با این حال به نظر میرسد، بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل مایل است که حمایت یک نامزد را داشته باشد و نامزد دیگری که اهداف سیاسیاش در تضاد با منافع تلآویو قرار دارد را حذف کند. نتانیاهو در قیاس با جمهوریخواهان حس دوستی کمی با دموکراتها دارد. در انتخابات 2012، او ترجیه میداد سناتور میت رامنی، نامزد جمهوریخواهان، باراک اوباما، رئیسجمهور پیشین را کنار زده و وارد کاخسفید شود. نخستوزیری اسرائیل در 2 انتخابات بعدی اما از موضع خود عقبنشینی کرد؛ اما اکنون او دوباره درگیری دور تازهای از بازیها شده است.
به ادعای فارین پالسی، همه چیز با یک آشتی آغاز شد؛ ترامپ از اینکه نتانیاهو به جو بایدن به خاطر پیروزی در انتخابات سال 2020 تبریک گفت، خشمگین شد. ترامپ در مصاحبهای با هفتهنامه تایم در آوریل گذشته، نتانیاهو را مسئول شکستهایی دانست که حمله حماس در هفتم ماه اکتبر را برای این بازیگر رقم زد. چنین موضعگیری برای نخستوزیری که تلاش داشت تا بار چنین شکستی را از دوش خود بردارد، گران تمام شد. نتانیاهو ژوئیه گذشته در بازدید از «مارآلاگو» یخهای میان خود با ترامپ را شکست. از آن زمان تاکنون، آنان بارها با هم تلفنی صحبت کردهاند. فارغ از اینکه درباره هم چگونه فکر میکنند و از منظر سیاسی تعریفشان کنار هم مفید است و قادرند بهعنوان 2 متحد قلمداد شوند.
اسرائیلیها در حمایت از ترامپ برجستهتر هستند. دادههای نظرسنجی اخیر توسط کانال 12 اسرائیل نشان داد، 66 درصد گفتند که ترامپ نامزد مورد نظر آنهاست و در مقابل فقط 17 درصد از هریس حمایت کردند (17 درصد دیگر نظری نداشتند). ولی در مقایسه با نظرسنجی انجامشده توسط گالوپ اینترنشنال از 43 کشور جهان، 54 درصد از پاسخدهندگان هریس را ترجیه میدهند؛ میزانی که در قیاس با حمایتکنندگان از ترامپ، 2 برابر ارزیابی شده است. حتی در صربستان و مجارستان، دو کشوری که بیشترین حمایت را از ترامپ داشتند، به ترتیب بیش از 49 و 59 درصد از شرکتکنندگان در این نظرسنجی از هریس حمایت کردند.
اسرائیل بر اسب بازنده شرط بسته است
این نشریه در ادامه آورده است: یک اسرائیلی معمولی احتمالا ترامپ را ترجیه میدهد چراکه هریس فردی ناشناخته است. حتی قدردانی اسرائیلیها از کمک عظیم بایدن به این بازیگر در طول جنگ غزه موجب نشده تا معاون آقای رئیسجمهوری در این بازی محبوب شود. محبوبیت ترامپ بیشتر به این دلیل است که او در اولین دوره ریاستجمهوریاش گامهای پرهزینهای برداشت؛ او سفارت ایالات متحده را به شرق بیتالمقدس منتقل کرد، حاکمیت (ادعایی) اسرائیل بر بلندیهای جولان را بهرسمیت شناخت، از توافق هستهای ایران خارج شد و توافق ابراهیم را بازتعریف کرد؛ توافقی که به واسطهاش بخشی از روابط بین اعراب و اسرائیل عادی شد. و در این میان، تمایل کشورهای عربی به این واقعیت که ترامپ طرح صلحی را پیشنهاد کرد که در قابش تشکیل کشور فلسطینی تعریف شد و برنامههای نتانیاهو برای الحاق بخشی از کرانهباختری نادیده گرفته میشد، به فراموشی سپرده شده است.
اسرائیلیها تمایل دارند ژستهای مثبت رئیسجمهوری پیشین را نشاندهنده عشق ترامپ به اسرائیل معنا کنند. اما سوابق سیاسی ترامپ کاملاً این گزاره را تایید نمیکند. ترامپ در دوره ریاستجمهوریاش تنها یکبار به اسرائیل (سرزمین های اشغالی) سفر کرد. در مقابل، بایدن 2 بار راهی این سرزمین شد؛ از جمله در روزهای اولیه جنگ در غزه. بایدن بعد از حمله حماس، نمایشی قدرتمند و شخصی از این بازیگر به تصویر کشید. در مقابل، ترامپ در اوایل مبارزات انتخاباتیاش در سال 2016، به مصاحبهکننده سیانان گفت که در رابطه با مناقشه اسرائیل و فلسطین، "دوست دارد در صورت امکان بیطرف باشد". او سپس گافش را بهسرعت اصلاح کرد، اما میتوان تصور کرد که این گاف منعکسکننده یک انگیزه شخصی قوی است. ترامپ در مبارزات انتخاباتی اخیر خود نیز درباره اسرائیل و درگیری این بازیگر در غزه و لبنان، از رویکردی ترکیبی و گاها متناقضی پیروی کرده است. در چند ماه اول جنگ اسرائیل و حماس، ترامپ در مورد نیاز به «پایاندادن به جنگ» و «بهسرعت انجام دادن آن» صحبت کرد. در مناظره سپتامبر با هریس، او گفت: "این موضوع را بهسرعت حل خواهم کرد." اخیراً، او کمی بیشتر برای حمایت از تلاشهای جنگی حرکت کرده و در یک تماس تلفنی به نتانیاهو گفت: «آنچه که باید انجامدهی را انجام بده». اما ترامپ هرگز از "پیروزی کامل" که نتانیاهو میگوید، صحبت نکرده است.
متحدی پرهزینه
در ادامه گزارش فارین پالسی آمده است، به نقل از مشاوران ترامپ گفتهشده این احتمال وجود دارد که ترامپ با تحتفشار قرار دادن اسرائیل از همان رویکرد بایدن پیروی کند و بهنظر میرسد ترامپ مشتاق است تا دستاورد توافق ابراهیم را با توافقی بین اسرائیل و عربستانسعودی به پایان برساند. نتانیاهو نیز ممکن است تحتفشار دولت ترامپ قرار بگیرد تا خواستههای ریاض را برای پیشرفت بهسوی تشکیل کشور فلسطینی را برآورده کند.
به ادعای فارین پالسی، در مورد ایران، ترامپ علناً موضع سختی (ادعایی) اتخاذ کرده، اما نه آنقدر که نتانیاهو میخواهد. ترامپ از تشدید کمپین "فشار حداکثری" خود بر تهران صحبت کرده است، اما منظور او تحریمهای اقتصادی سنگینتر است، نه جنگ. یکی از مشاوران او اخیرا به فایننشالتایمز گفت: «بهطور کلی، ترامپ از جنگ بیزار است، بهویژه در باب جنگ بازیگرانی که از نظر دفاعی هزینههایش بر دوش آمریکا قرار دارد. هرچند که ترامپ مطمئناً چندجانبهگرایی را نیز دوست ندارد. در تمامی این زمینهها، اسرائیل در دولت ترامپ آسیبپذیر خواهد بود.» در گذشته، اسرائیل بهعنوان متحدی در نظر گرفته میشد که ترامپ قدردان آن هم بود؛ هرچندکه تلآویو دریافتکننده میلیاردها دلار کمک از ایالات متحده بود و به سختی هزینه خود را پرداخت میکرد، اما هرگز از نیروهای آمریکایی برای دفاع از خود درخواست کمک نکرده است.
حال به ادعای فارین پالسی، جنگ با حماس و رویاروییهای موازی با حزبالله و ایران، این پویایی را تغییر داده است. بر اساس مطالعه موسسه روابط بینالملل و عمومی واتسون دانشگاه براون، ایالات متحده تا 30 سپتامبر حداقل 22.7 میلیارد دلار برای کمک نظامی مستقیم به اسرائیل و عملیاتهای مرتبط ایالات متحده در منطقه هزینه کرده است. از آن زمان، بهواسطه رویاروییهای تهران و تلآویو هزینه حمایتها افزایش یافته است. فراتر از هزینههای مالی، ایالات متحده در مقاطع مختلف، ناوهای هواپیمابر، جتهای جنگنده و نیروهای بیشتری را به منطقه اعزام کرده است. در اوایل این ماه، واشنگتن یک سامانه دفاع موشکی بالستیک دفاعی در ارتفاع بالا (تاد) به همراه 100 پرسنل را راهی اسرائیل کرد تا با استفاده از آن شکافهای پدافند هوایی اسرائیل عریان نشود. ایالات متحده همچنین مقادیر زیادی تسلیحات را به اسرائیل فرستاده که هرگز نمیتوان آن را در هیچ منطقه دیگری تهیه یا در داخل آن تولید کرد. به اعتبار چندجانبه گرایی، بایدن دو بار ائتلافی از قدرتهای غربی_عربی را برای کمک به اسرائیل بازتعریف کرده است.
ترامپ بهراحتی میتواند اسرائیل را قربانی کند
به ادعای فارین پالسی، تنشها در نهایت به پایان خواهد رسید؛ اما اتکای اسرائیل به ایالات متحده احتمالاً در آینده افزایش خواهد یافت. برنامهریزان اسرائیلی فرض میکنند که باید هزینههای دفاعی خود را به میزان قابل توجهی در سالهای آینده افزایش دهد؛ هزینههایی که ممکن است برای تامین آنها مشکل پیدا کنند، بهخصوص اگر رشد اقتصادی کُند شود. مدافعان ترامپ پاسخ خواهند داد که اسرائیل یک مورد خاص است و خلاف سایر متحدان، تلآویو دارای یک حوزه انتخابیه داخلی در ایالات متحده در میان مسیحیان انجیلی و بسیاری از یهودیان است. در حزب جمهوریخواه، حمایت از اسرائیل همیشه یک امر ضروری بوده است. اما آیا این کافی خواهد بود؟ ترامپ در صورت پیروزی، دیگر نیاز به رایدهندگان اسرائیلی ندارد که بخواهد آنان را راضی نگه دارد. او و نتانیاهو ممکن است فعلاً در تعامل باشند، زیرا از نظر سیاسی به یکدیگر نیاز دارند، اما ترامپ از آن دسته افراد بخشنده نیست و نافرمانی را ساده نمیگیرد. اگر آنان بر سر ایران، فلسطین یا شروط عادیسازی عربستان با هم درگیر شوند، این دوستی بهراحتی میتواند از بین برود.
تیم سیاستخارجی ترامپ احتمالاً شامل تعداد زیادی از حامیان طرح «نخست آمریکا»ی ترامپ میشود که ممکن است اسرائیل را دوست داشته باشند، اما از درگیرکردن ایالات متحده در جنگهای همیشگی خاورمیانه بیزارند، حتی زمانیکه اسرائیل یک طرف این رویارویی قرار دارد. کسانی که در میان مشاوران ترامپ از سیاستخارجی فعالتر ایالات متحده حمایت میکنند، بر چین متمرکز هستند. آنها نیز مانند دولت بایدن، ایران را تهدیدی ثانویه میدانند و نمیخواهند در اینباره هزینه کنند. احتمالاً نتانیاهو حسابگرتر و عملگراتر از اسرائیلیهای معمولی است که حمایتشان از ترامپ آشکار است. نخستوزیر اسرائیل ممکن است اینگونه استدلال کنند که نمیتواند ترامپ را از خود دور کند و اگر هریس پیروز شود، او مانند بایدن رفتار خواهد کرد و شاید از دکترین رئیسجمهوری کنونی پیروی کند.
به ادعای فارین پالسی، فارغ از اینکه چه کسی برنده میشود، روابط چهار سال آینده اسرائیل و ایالات متحده احتمالا سختتر از دوران ریاستجمهوری بایدن خواهد بود. بایدن دوست واقعی اسرائیل است و آماده بود برای کمک به اسرائیل در یک بحران با هزینه گزاف سیاسی راهی طولانی را طی کند. بعید است که ساکن بعدی کاخسفید - چه ترامپ چه هریس - همین کار را انجام دهد.