خیز بلند امارات برای تسلط بر خاورمیانه؛ پلن ابوظبی برای تضعیف عربستان/ رمزگشایی از فرمول آمریکایی برای مهار چین
به گزارش اقتصادنیوز، مرکز مطالعاتی رویال با انتشار یادداشتی مینویسد: اماراتمتحده عربی پس از آنکه واشنگتن را بهعنوان شریک دفاعی اصلی خود معرفی کرد، به "ابر متحد" ایالاتمتحده تبدیل شده است. پیشتر چنین وضعیتی صرفا به هند اعطا شده بود، اما حالا با بازتعریف نقش امارات، فرصتهای بینظیری برای همکاری با ایالاتمتحده در زمینه دفاعی در اختیار ابوظبی قرار گرفته است. همچنین نقش اماراتمتحده عربی به عنوان مرکز اتصال و ستون امنیتی در سراسر خاورمیانه افزایش مییابد. در خلیجفارس نیز از آنجاییکه رویارویی اسرائیل و حماس و بیثباتی منطقهای، استراتژی منطقهای ریاض (از جمله عادیسازی روابط دیپلماتیک با اسرائیل) را کُند و در برخی موارد متوقف کرده، مزیت برقراری ارتباط استراتژیک با امارات نسبت به عربستانسعودی تقویت شده است.
معمای سفر رهبر امارات به واشنگتن
این موسسه مطالعاتی در ادامه یادداشت ادعاییاش آورد، 23 سپتامبر 2024، جو بایدن، رئیسجمهوری ایالات متحده، در اولین سفر رهبر امارات به این کشور، ابوظبی را بهعنوان شریک اصلی دفاعی واشنگتن معرفی کرد؛ در سال 2016 این وضعیت به هند اختصاص داشت. بیانیه رهبران مشترک ایالات متحده و امارات بدون ارائه جزئیات بیشتر، تنها تاکید میکند که این نامگذاری همکاری بیسابقهای را از طریق آموزش مشترک، تمرینات، و همکاری نظامی بین نیروهای نظامی ایالات متحده، اماراتمتحده عربی و هند را ممکن میکند. این نامگذاری مبتنی بر 2 دستاورد سیاسی است که هر 2 در بیانیه ذکر شدهاند. اولین مورد تعمیق شراکت امنیتی ایالاتمتحده و اماراتمتحده عربی و همکاری در فناوری پیشرفته است. و دومی مبتنی است بر منافع مشترک ایالاتمتحده و امارات در جلوگیری از درگیریها و پیگیری از تنشزدایی در خاورمیانه.
از منظر امارات، تعمیق روابط این کشور با واشنگتن چندین مزیت را به همراه دارد؛ یکی از مزیتهای حاصله از مشارکت این 2 بازیگر و داشتن متحدی قدرتمند چون آمریکا در میانه بیثباتیهای حاکم بر خاورمیانه است. در مقابل این پسزمینه، مخالفت امارات با سرمایهگذاری چین در عرصه هوش مصنوعی، یکی از نقاط عمیق روابط واشنگتن و ابوظبی است.
همچنین در زمینه رقابت سیستمی آمریکا و چین، تعمیق همکاری در زمینه فناوریهای پیشرفته و هوش مصنوعی بین ابوظبی و پکن، خطر دسترسی امارات به نوآوریهای ایالاتمتحده را پررنگ کرده بود. پس عدم سرمایهگذاری امارات در چین در آوریل 2024 منجر به مشارکت میان مایکروسافت و جی-42 به ارزش 1.5 میلیارد دلار شد که راه را برای سفر محمد بنزاید آلنهیان به کاخسفید هموار کرد. این واقعیت که اماراتمتحده عربی در این مسیر سیاستخارجی چند قطبی و چندجانبه را برگزیده و بر اهمیت فناوری تاکید میکند، برهمگان مشخص است.
اهداف پنهان واشنگتن
بسیاری از عوامل ریشهدار به توضیح اینکه چرا امارات و ایالاتمتحده ترجیح دادهاند همکاری دفاعی خود را تقویت کنند، کمک میکند. از منظر اماراتمتحده عربی، تعمیق روابط این کشور با واشنگتن چندین مزیت دیگر هم به همراه دارد، از جمله داشتن متحد قدرتمند در میانه بیثباتیهای خاورمیانه که بهواسطه رویارویی احتمالی تهران و تلآویو، معادلات در خلیجفارس را پیچیدهتر خواهد کرد. همچنین دسترسی به فناوریها برای پیگیری اهداف بلندپروازانه این بازیگر، موجب میشود تا ابوظبی مزیت استراتژیک خود نسبت به عربستانسعودی را همواره تقویت کند. از منظر ایالاتمتحده، تعیین اماراتمتحده عربی بهعنوان شریک دفاعی اصلی نیز دارای چندین مزیت است، از جمله: تقویت استراتژی مهار چین در خلیجفارس. و در کنار آن ایجاد شبکهای از متحدان آمریکا در اقیانوس هند غربی (اماراتمتحده عربی و هند)، ارتقای ارتباطات، برقراری امنیت دریایی و منطقهای از جمله دستاوردهای چنین شراکتی است. این گزاره در شرایطی است که پروژه خاورمیانهای بایدن بهواسطه تنشها در خاورمیانه با چالشهای جدی روبهرو شده است.
تعریف شبکهای از "ابر متحدان" توسط ایالاتمتحده که با یکدیگر در اقیانوس هند غربی برای اتصال و اهداف امنیتی منطقهای کار میکند، تلاش بلندمدتی است که صرفنظر از اینکه چه کسی در واشنگتن قدرت را در دست دارد، در خدمت منافع ایالاتمتحده است. این بیانیه مشترک با تأکید بر اینکه امارات و ایالات متحده «شرکای پویا استراتژیک» هستند، نام امارات را راهی برای تقویت بیشتر همکاری دفاعی و امنیت در خاورمیانه، شرق آفریقا و مناطق اقیانوس هند میداند.
علاوه بر این، ایالاتمتحده رهبری ابوظبی را در بنادر، معادن و مراکز لجستیکی بهرسمیت میشناسد و این امر بر اهمیت «تلاشهای مداوم برای همکاری در سرمایهگذاری استراتژیک در زیرساختهای سخت و زنجیره تأمین مواد معدنی حیاتی در آفریقا» تاکید دارد. این گزاره کاملاً با چشمانداز استراتژیک اماراتمتحده عربی، مبتنی بر اتصال و سیاستخارجی شبکهمحور این بازیگر با هدف ایجاد پلهای همکاری در سراسر قارهها (مانند ابتکار همکاری سهجانبه با هند و فرانسه) برای به حداکثر رساندن نقش اماراتمتحده عربی بهعنوان مرکزی بین کشورهای میانه در شرق آسیا و آفریقا مطابقت دارد.