معمای دریای سرخ؛ حوثیها کلید باب المندب را در دست گرفتند/ دبی بهشت کشتیهای رانده شده؟+ نمودار
به گزارش اقتصادنیوز، موسسه مطالعاتی واشنگتن با انتشار گزارشی مدعی شد، در طول جنگ غزه و لبنان، حوثیها عملاً گلوگاه باب المندب را به منطقه ممنوعه تبدیل کردند. یک سال پس از توقیف ناو هواپیمابر گلکسی لیدر و خدمه چند ملیتی آن در دریای سرخ، حوزه دریایی به حوزه عملیاتی کلیدی برای این گروه تبدیل شده است. حوثیها از نوامبر 2023 با استفاده از انواع سلاحها، کشتیهای تجاری و جنگی را هدف صدها حمله قرار داده و محدودیتهای کشتیرانی جدیدی را در هر مرحله از کارزار خود اعلام کردند.
این حملات منجر به تشکیل ماموریتهای دریایی دفاعی منطقهای مختلف، از جمله عملیات نگهبان رفاه به رهبری ایالات متحده و عملیات «اسپایدز» به رهبری اتحادیه اروپا شد. به ادعای ناظران حضور نیروی دریایی غربی برای رهگیری موشکهای پرتابی حوثیها، اسکورت برخی کشتیهای تجاری و نجات کشتیهای آسیبدیده مؤثر بوده است. همزمان ایالات متحده و بریتانیا انبارهای تسلیحات حوثیها و سایتهای پرتاب این گروه را هدف قرار داد. با این حال این گروه از کشورها هنوز موفق نشدند تا حوثیها را متوقف کنند. اقتصادنیوز مقاله موسسه مطالعاتی واشنگتن را در دو بخش ترجمه کرده که بخش نخست در ادامه آمده است.
گلوگاهی که قفل شد
موسسه مطالعاتی واشنگتن در ادامه یادداشت ادعاییاش آورد، با نزدیک شدن به سال 2025، خطرها و تهدیدهای دریایی ممکن است به واسطه متغیرهای مختلف افزایش یا کاهش یابد. این امر تا حد زیادی به نحوه برخورد دولت آینده آمریکا با جنگ غزه و رویکرد این کشور نسبت به ایران منوط است. آتش بس در غزه از نظر تئوری باید راه را برای حل دیپلماتیک تنشهای حاکم بر دریای سرخ هموار کند. با این حال به ادعای ناظران ارائه یک راهحل جدی مستلزم مشارکت شرکای منطقهای ایالات متحده است که ترانزیت به بنادرشان تحت تاثیر حملات حوثیها قرار گرفته است.
از سوی دیگر، به ادعای این گروه، اگر دولت ترامپ در ارتباط با ایران از رویکرد سختگیرانه پیروی کند، کشتیهای تجاری ممکن است با خطرات هیبریدی بیشتری مواجه شوند. در هر صورت، سیاست دولت بعدی در خاورمیانه به طور مستقیم بر حوزه دریایی در منطقه تأثیر خواهد گذاشت.
این موسسه مطالعاتی در ادامه مدعی شد، حوثیها تاکنون عملیات دریایی خود را به پنج مرحله تقسیم کردهاند؛ مرحله اول، حملات موشکی که از اکتبر 2023 همزمان با آغاز جنگ در غزه، مواضع تلآویو را هدف قرار داد و در نوامبر 2023 با پرتاب به سوی کشتیهای مرتبط با اسرائیل در دریای سرخ آغاز شد. مرحله دوم، گسترش دامنه حملات در دسامبر 2023 که به واسطهاش کشتیهایی غیراسرائیلی اما به مقصد این بازیگر هدف قرار گرفتند. در این مرحله کشتیهایی که ارتباط مستقیم یا غیرمستقیم با اسرائیل داشتند و همچنین کشتیهایی که قبلاً در بنادر اسرائیل مستقر بودند، نیز هدف قرار گرفتند.در مرحله سوم که ژانویه 2024 کلید خورد، کشتیهای مرتبط با ایالات متحده و بریتانیا هدف قرار گرفتند. ماه می 2024 مرحله چهارم کلید خورد و شامل کشتیهایی شد که مالکان/اپراتورهای آنها از بنادر اسرائیل بازدید کرده بودند و در مرحله پنجم که پس از پرتاب پهپاد «یافا» حوثیها به سمت تلآویو در 19 جولای 2024 رخ داد، تنشها بیشتر شد.
امان نامه حوثیها
به ادعای موسسه مطالعاتی واشنگتن، در هر مرحلهای این گروه توانست شناورهای بیشتری را وادار کند تا از جنوب دریای سرخ عبور نکند. در اواخر آوریل 2024، شرکتهای کشتیرانی دیگری که با بنادر اسرائیل تجارت داشتند از سفرهای دریایی از طریق باب المندب اجتناب کردند. در همین حال، در موارد خاص، این حملات توجه را به فعالیتهای دیگر در منطقه، مانند تجارت نفت روسیه جلب کرد. به ادعای ناظران، کمپین تحت رهبری حوثیها ظاهرا به نفتکشهایی که نفت روسیه را به بازار آسیا میبرند، امان دادند. البته استثناهایی نیز وجود داشت، به عنوان نمونه نفتکش کوردلیا مونبا پرچم پاناما هدف قرار گرفت چرا که حوثیها هنگام حمله به آن در ماه اکتبر به اشتباه آن را "بریتانیایی" نامیدند. در واقع، هنگام وقوع حمله، نفتکش با شرکت Margao Marine Solutions OPC مستقر در هند مرتبط بود که با کشتیهای درگیر در تجارت نفت روسیه مرتبط است. نفتکشهای مرتبط با روسیه از جمله کشتیهایی هستند که هنوز از دریای سرخ عبور میکنند. تحلیل لیست اطلاعات لوید نشان میدهد که علاوه بر کشتیهای مرتبط با روسیه، کشتیهای مرتبط با چین، یونان، امارات متحده عربی و ترکیه در حال حاضر از جمله «فعالترین کشتیهای فعال» در این مسیر هستند. با این حال، این بدان معنا نیست که این کشتیها کاملاً در برابر حملات مصون هستند، زیرا حوثیها اغلب با استفاده از دادههای حمل و نقل حمله میکنند.
به ادعای این موسسه مطالعاتی، به واسطه واکنشهای متفاوت به بحران دریای سرخ ترانزیت در تنگه باب المندب همچنان نسبت به سال گذشته بیش از 50 درصد کاهش دارد. بر اساس داده دادههای لیست اطلاعاتی لوید، بحران دریای سرخ چالشهایی را برای بنادر منطقهای و مسیرهای ناوبری کلیدی مانند کانال سوئز ایجاد کرده، جایی که تعداد ترانزیتها از حدود 2068 در نوامبر 2023 به حدود 877 مورد در اکتبر 2024 کاهش یافت. اما این بحران برای برخی نیز منافع مالی به همراه داشت، زیرا برخی از شرکتها تا حدی به دلیل نرخ بالای حملونقل به دلیل تغییر مسیر کشتیها در اطراف آفریقای جنوبی سود میبردند. در همین حال، دیگران فرصتهای مالی را در دریای سرخ دیدند و با وجود خطرات بالا، خدمات حمل و نقل جدیدی را راهاندازی کردند. در این میان شرکتی موسوم به «سی لید» که دفتر مرکزی آن در سنگاپور قرار دارد تلاش دارد از این تهدیدها فرصت سازی کند.
همزمان غولهای کشتیرانی کانتینری مانند A.P. Moller-Maersk (Maersk) همچنان از خلیج عدن و دریای سرخ جنوبی عبور نمیکنند و در عوض مسیر دماغه امید خوب را طی میکنند. مسافت طولانی باعث افزایش مصرف سوخت و هزینه های عملیاتی کلی شده است که به نوبه خود منجر به افزایش نرخ حمل و نقل و سود شده است. در مقابل، دیگر شرکتهای کشتیرانی پیشرو تا حدی ترانزیت را از طریق دریای سرخ جنوبی حفظ کردهاند. برجستهترین آن، لاینر فرانسوی CMA CGM است که به فعالیت خود در مسیر آسیا-مدیترانه ادامه داده است. به طور کلی، کشتیهایی که از باب المندب عبور میکنند باید توسط کشتیهای جنگی اسکورت شوند، اگرچه هر بار اسکورت نمیشوند. علاوه بر این، بحران دریای سرخ برخی از تولیدکنندگان را مجبور به نقل مکان کرد که به نفع برخی کشورها بود. به عنوان مثال، تحقیقات نشان می دهد که با افزایش فاصله برای حمل بار بین اروپا و آسیا، برخی از تولیدکنندگان در اروپا تصمیم گرفتند به جبل علی در دبی بروند و با اجتناب از سفر به اطراف آفریقای جنوبی، سفر را کوتاه کنند.