تاکتیک جدید داعش؛ دور زدن تروریست‌ها محال است؟/ ترکش‌های شام و عراق غرب را هدف قرار داد
به گزارش اقتصادنیوز، فارین پالسی با انتشار یادداشتی مدعی شد، در اولین ساعات صبح روز سال نو، یک سرباز 42 ساله ارتش ایالات متحده به نام شمس الدین جبار از میان جمعیت محله فرانسوی نیواورلئان عبور کرد و حداقل 14 نفر را کشت و ده‌ها نفر دیگر را زخمی کرد. او پرچم داعش را در اختیار داشت و براساس ویدئویی با این گروه رادیکال بیعت کرده بود.
اف‌بی‌آی احتمالاً در حال ارزیابی تجهیزات الکترونیکی همراه او است تا بدین طریق به سرنخ‌هایی دست یابد؛ سرنخ‌هایی در باب این پلتفرم‌هایی که استفاده می‌کرد و افرادی که با ایشان در ارتباط بود.
تاکتیک جذاب داعش
به نوشته فارین پالسی، سال گذشته، تقریباً تمام عملیات‌های خارجی تروریستی فارغ از این که نتیجه بخش بودند یا نه توسط فرد یا عامل خاصی هدایت نمی‌شد بلکه از این گروه الهام گرفته شده بود.
به ادعای این نشریه، این گزاره شاهکاری خیره کننده است؛ داعش به طور موثری از برند خود در سراسر جهان برای الهام بخشیدن به خشونت و کشتار دور از مناطق تحت کنترل خود استفاده کرده، بدون اینکه حتی حمایت اساسی از مهاجمان داشته باشد.
این امر بر نقش فناوری‌هایی مانند رسانه‌های اجتماعی و پلتفرمهای ارتباطی جهت دسترسی به محتوای رادیکال و همچنین دانش و دانش فنی لازم برای سازماندهی حملات تاکید دارد. با این حال، این گزاره نشان می‌دهد بسیاری از این طرح‌ها حول محور تاکتیک‌های ابتدایی و در عین حال وحشیانه تعریف شده‌اند.
حال سوال این است، چگونه می‌توان این حملات را خنثی کرد و چه راه‌هایی برای خنثی کردن جذابیت داعش در سراسر جهان وجود دارد؟
پذیرش فناوری پیشرفته توسط تروریست‌ها - از بمب‌های دست ساز گرفته تا هواپیماهای بدون سرنشین - اقدامات ساده‌ای چون حمله با چاقو یا وسایل نقلیه نشان دهنده همگی مستلزم درک این واقعیت است که چرا برخی فن‌آوری‌ها برای تروریست‌ها جذاب‌تر است.
نوامبر گذشته، یک شهروند رادیکال تلاش داشت تا با پهپاد مجهز به مواد منفجره، ایستگاه فرعی تاسیسات انرژی را هدف قرار دهد. این اهرم با اهرمی که مهاجم نیواورلئان بدان متوسل شد، کاملا متفاوت است. زیر گرفتن عابران با وسایل نقلیه، اهرمی است که به برنامه‌ریزی حداقلی نیاز دارد و گاها بدون طرح نیز می‌توان آن را اجرا کرد، از همین رو این روش به دلیل ترکیبی از عوامل عملی و ایدئولوژیک، به یکی از موفق‌ترین تاکتیک‌ها در تروریسم الهام گرفته از داعش تبدیل شده است.
از همین رو، در جریان حملات تروریستی در بارسلونا، برلین، لندن، شهر نیویورک، نیس و استکهلم تروریست‌ها غالبا به این تاکتیک متوسل می‌شدند. حمله با خودرو احتمال موفقیت بالایی دارد زیرا شناسایی چنین عملیاتی در مرحله برنامه ریزی فوق العاده دشوار است و به همان اندازه سخت خواهد بود.
ترورهایی که بازدارندگی را مختل می‌کند
از نظر دسترسی، خودروها به راحتی در دسترس هستند و از طریق کرایه، پلتفرمهای اشتراک و سایل نقلیه، منابع محدودی برای انجام چنین حمله‌ای لازم است. علاوه بر این، موانع اندک است و فقظ داشتن گواهینامه رانندگی لازم است. جنبه نمادین حملات با وسایل نقلیه نیز مهم است. یک شیء کاربردی روزمره می‌تواند در هر لحظه باعث کشتار جمعی شود، تقریباً بدون نیاز به آمادگی.
این حملات منحصر به گروه‌های رادیکال نیست. یکی از اعضای جناج راست افراطی در جریان راهپیمایی اتحاد این گروه در سال 2017 در شارلوتسویلِ ویرجینیا، از یک وسیله نقلیه استفاده کرد و به جمعیتی از معترضان مقابل حمله کرد و یک نفر را کشت.
همین چند هفته پیش نیز یک تبعه عربستانی مقیم آلمان، با انگیزه ایده‌های عجیب افراطی، از یک خودرو برای حمله به بازار کریسمس در جنوب غربی برلین استفاده کرد. داعش مدت‌هاست برای حامیانش جهت حملات با خودرو الهام بخش است.
ابومحمد العدنانی، فرد شماره دوم داعش زمانی حامیان این گروه را تشویق می‌کرد تا با هر وسیله‌ای علیه غربی‌ها حمله کنند. او بیش از یک دهه پیش تاکید کرد: «سرش را با سنگ بشکنید، یا با چاقو سلاخی کنید، یا با ماشینتان او را زیر پا بگذارید، یا از بلندی به پایین پرتش کنید، یا خفه‌اش کنید، یا مسمومش کنید». این تاکتیک‌ها کماکان موفقیت آمیز هستند و شناسایی‌شان در مراحل برنامه‌ریزی دشوار است.
مبارزه با تروریسم می‌تواند حرفه‌ای ناپایدار باشد، آن هم وقتی توطئه‌ها مختل می‌شوند یا هسته‌های تروریستی جمع می‌شوند، ممکن است لحظه‌ای جهت گیری خبرها چرخش پیدا کند و تعداد کمی از مردم از خود پرسند اگر حمله موفقیت آمیز بود چه اتفاقی می‌افتاد؟
در این میان، باید گفت، اف‌بی‌آی، سیا و سایر آژانس‌های متمرکز بر فعالیت‌های ضد تروریسم، سوابق قابل‌توجهی در مبارزه نسلی علیه گروه‌هایی مانند القاعده، داعش و شاخه‌های این گروه‌ها دارند. اما همانطور که ارتش جمهوری خواه ایرلند پس از خنثی کردن توطئه علیه مارگارت تاچر، نخست وزیر بریتانیا در سال 1984، اعلام کرد، «ما فقط یک بار خوش شانس هستیم. شما باید همیشه خوش شانس باشید.» این عبارت بدین معنا است که مقامات مبارزه با تروریسم باید منابعی را در جایی تخصیص دهند که معتقدند تهدید بزرگ‌تری وجود دارد، از همین رو بر تروریست‌هایی که از هواپیماهای بدون سرنشین یا سلاح‌های شیمیایی یا بیولوژیکی برای ترور استفاده می‌کنند تمرکز بیشتر است. اما حملات روزانه، مانند حملات نیواورلئان، هنوز هم می توانند بسیار کشنده باشند و بازدارندگی یا دفاع در برابر آنها تقریبا غیرممکن است.
تنها راه عبور از تروریسم!
ساخت ستون‌های فولادی یا سایر اشیاء که به سخت شدن اهداف نرم کمک می‌کند، یکی از روش‌هایی است که توسط متخصصان مبارزه با تروریسم برای ایمن سازی فضاهای رویداد عمومی استفاده می‌شود. در نیواورلئان، سیستم بولارد در حال تعمیر بود تا برای سوپربول ماه آینده آماده شود. اما حتی این عملیات نیز نشان می‌دهد که جوامع ما همیشه در حال تطبیق شرایطشان برای واکنش به تروریسم هستند.
با گذشت بیش از دو دهه از حمله بدنام بمب‌گذار کفش، هنوز درآوردن کفش‌ها در خط امنیتی فرودگاه، نمونه بارز تلاش برای تطابق است. برعکس، سخت‌تر کردن اهداف نرم، با موانع حفاظتی یا افزایش حضور پلیس، صرفاً نشان از تشخیص واقعی بودن تهدید است که باید آن را مهار کرد.
پس راه‌حل گلوله نقره‌ای برای مدیریت تهدید ناشی از تروریسم وجود ندارد. به هر حال، این یک تاکتیک است و نمی‌توان آن را به معنای سنتی شکست داد. در چنین شرایطی رسیدگی به علل ریشه‌ای و نارضایتی‌ها، خواه اجتماعی-اقتصادی، مذهبی، قومی‌گرایانه یا غیره می‌تواند به توقف حملات کمک کند. از بسیاری جهات، مدل داعش برای برون سپاری عملیات تروریستی در غرب به بازیگران ناراضی نیاز دارد تا خواسته و بازی‌شان را اجرایی کنند. این گزاره تمرکز بر علل ریشه‌ای را مهم‌تر می‌کند.
مبارزه با تروریسم در عصر مدرن را باید از دریچه‌ای گسترده و چند وجهی نگریست چرا که تهدیدات به واسطه پیشرفت فناوری می‌تواند به شکلی متوالی ایجاد شود. در حالی که گسترش فناوری‌های پیشرفته - مانند هواپیماهای بدون سرنشین، ارتباطات رمزگذاری‌شده و بمب‌ها - به واکنشی پیچیده و هماهنگ نیاز دارد، نباید تهدید پایدار ناشی از روش‌های ابتدایی‌تر مانند حملات خودروها و چاقو را نادیده بگیریم. در نتیجه، یک استراتژی جامع ضد تروریسم به معنای از بین بردن زیرساخت‌های تکنولوژیکی است که گروه‌های تروریستی را قادر می‌سازد تا با یکدیگر ارتباط برقرار کنند و در فراسوی مرزها فعالیت کرده و در عین حال موانع فیزیکی و اجتماعی را که خطر تاکتیک‌های ساده‌تر و بیرحمانه‌تر را کاهش می‌دهند، تقویت نمایند.
