پیامدهای همصدایی ترامپ و ترکیه برای ایران/ چگونه اردوغان معادلات خاورمیانه و قفقاز را در راستای منافع آمریکا بازتعریف میکند؟
به گزارش اقتصادنیوز، اوراسیاریویو با انتشار یادداشتی مدعی شد: دولت آینده ترامپ ممکن است بخواهد بر روی امور داخلی تمرکز کند، اما تحقق این امر به واسطه معادلات بینالمللی غیرممکن است.
دولت ترامپ به واسطه بحران خاورمیانه و جنگ روسیه و اوکراین نمیتواند بر اصل مهار چین متمرکز شده و در راستای منافع ملیاش اولویت سازی داشته باشد.
به ادعای این نشریه، بهترین متحد دولت ترامپ برای حل بحران در خاورمیانه و پایان دادن به جنگ روسیه و اوکراین، ترکیه است. در شرایط کنونی آنکارا به دومین قدرت نظامی بزرگ در ناتو و میزبانی دو پایگاه نظامی ایالات متحده است و به سان یک کیسه بوکس در برابر شکستهای سیاست خارجی واشنگتن در قفقاز جنوبی و خاورمیانه بزرگ عمل میکند.
جدال آنکارا و مسکو در چند جبهه
اوراسیا ریویو در ادامه یادداشت ادعاییاش آورد: در سالهای اخیر روابط جو بایدن و رجب طیب اردوغان به پایینترین سطح خود رسید. موضع گیری آمریکا در ارتباط با ترکیه که این بازیگر را دیکتاتور و اقتدارگرا قلمداد کرد زمینه ساز افزایش تنشها شد.
ادعاهای واشنگتن در حالی مطرح شد که ترکیه انتخابات نسبتاً آزاد برگزار میکند که حساسیتهای روسها و چینیها را برانگیخته و شهرهای زیادی دارد که توسط مخالفان کنترل میشوند (واقعیتی که پکن و مسکو آن را بر نمیتابند).
علاوه بر این، ترکیه با سوء استفاده از تمرکز نظامی روسیه بر جنگ در اوکراین و به تنهایی منافع این کشور در چهار منطقه را تحت تاثیر قرار داده است. به عنوان نمونه میتوان به حمایتهای آنکارا از آذربایجان برای بازپس گیری کنترل برخی از سرزمینهایش اشاره کرد؛ سرزمینهایی که از اوایل دهه 1990 در اختیار ارمنستان قرار داست. بخش عمدهای از این سرزمینها در جنگ دوم قره باغ در سال 2020 بازپس گرفته شد و آخرین سرزمین باقیمانده - یعنی قره باغ - سه سال بعد بازپس گرفته شد.
در این میان سازمان پیمان امنیت جمع؛ نهادی تحت کنترل کرملین در درگیریهای قرهباغ مداخلهای نکرد. نیروهای حافظ صلح روسی که توسط توافقنامه صلح سه جانبه نوامبر 2020 بین ارمنستان، آذربایجان و روسیه تعریف شد نیز برای جلوگیری از بازپس گیری قرهباغ توسط آذربایجان قدمی برنداشتند.
در جبههای دیگر ترکیه از دولت وفاق ملی در لیبی حمایت میکند؛ دولتی که توسط سازمان ملل به عنوان تنها مرجع اجرایی قانونی در لیبی به رسمیت شناخته شده است. نیروهای ترکیه با کمک به دولت وفاق ملی تلاشهای تحت حمایت روسیه با استفاده از مزدوران واگنر برای تصرف طرابلس توسط ژنرال خلیفه حفتر، را به چالش کشیدهاند اما هنوز نتوانستند حفتر و مسکو را متوقف کنند.
در باب جنگ روسیه با اوکراین نیز، ترکیه از ارائه پهپادهای بایرکتار به روسیه خودداری کرد و این کشور را مجبور کرد تا با تهران به لحاظ نظامی تعامل عمیقتری داشته باشد. ترکیه در حال تکمیل ساخت کارخانه تولید پهپاد بایرکتار در اوکراین و ساخت سه ناو برای نیروی دریایی اوکراین است. ترکیه حامی سرسخت عضویت اوکراین در ناتو است و بارها اشغال کریمه توسط روسیه را محکوم کرده است.
ترامپ و عصر تازه یارکشی
به ادعای اوراسیا ریویو، حمایت ترکیه از مخالفان سوری، زمینه را برای سقوط دولت بشار اسد هموار کرد و موجب شد تا مسکو پایگاه دریایی طرطوس را که اتحاد جماهیر شوروی در سال 1971 دریافت کرد و پایگاه هوایی حمیمیم را از دست بدهد.
ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه پس از از دست دادن نفوذ خود در جنگهای ارمنستان، آذربایجان، لیبی و روسیه و اوکراین برای چهارمین بار تحقیر شد. به ادعای این نشریه ترکیه در سوریه کاری را که باراک اوباما از انجام آن ناراضی بود را به سرانجام رساند؛ استراتژی اوباما در سوریه شکست خورد و موجب شد تا میلیونها نفر به واسطه «خط قرمزهای منفعلانه اوباما» به عنوان پناهنده راهی ترکیه و اروپا شوند.
به ادعای ناظران، سیاستهای ترکیه منافع غرب را محقق و نفوذ امپراتوری روسیه را تضعیف کرده است.
به نوشته اوراسیا ریویو، در هر چهار کشور آذربایجان، لیبی، اوکراین و سوریه، ترکیه از اصل بینالمللی تمامیت ارضی کشورها حمایت کرده است. در همین راستا، گروهی از ناظران مدعیاند دولت ترامپ باید ترکیه و همچنین اسرائیل را به عنوان متحدانش در اتخاذ رویکردی قویتر در برابر ایران و روسیه قلمداد کند.
ترکیه و اسرائیل روابط پرتنش و در عین حال سودمند متقابل داشتهاند. همزمان دولت ترامپ باید با آذربایجان که در دهه 2000 شراکت راهبردی با اسرائیل تعریف کرد، همصدا شود. این در حالی است که به واسطه همصدایی باکو و آنکارا، آذربایجان توانست در جنگ قره باغ دوم توانست از تجهیزات نظامی و هواپیماهای بدون سرنشین اسرائیل و ترکیه برای شکست ارمنستان استفاده کند.
طبیعتا حمایت ترامپ از ترکیه و اسرائیل برای پایان دادن به تنشها در خاورمیانه و توقف جنگ در اوکراین لازم است، بالاخص آن که به ادعای ناظران، ارتش روسیه بدون حمایت ایران، چین و کره شمالی قادر به جنگ با اوکراین نخواهد بود.
اوراسیا ریویو مدعی شد: ترکیه کلید دستیابی به اهداف دولت ترامپ در خاورمیانه بزرگ و اوراسیا است. ترکیه همزمان با دریافت حمایت ضمنی اسرائیل این توان را دارد تا در جریان رقابت با ایران در شام و قفقاز؛ تهران و مسکو را در شرایط نابرابری قرار دهد؛ بالاخص آن که دو کشور هدف تحریمهای جدی ایالات متحده قرار دارند.
به ادعای ناظران، ترکیه برای ترامپ اهرمی مهمی است برای تحقق صلح در خاورمیانه و پایان جنگ در اوکراین تا پس از تحقق این گزاره، واشنگتن بر اصل مهار چین متمرکز شود.