پاشنه آشیل چین در بازارهای جنوب جهانی/ چگونه آمریکا می‌تواند از ضعف اژدهای زرد برای خود فرصت سازی کند؟
به گزارش اقتصادنیوز، نشنال اینترست با انتشار یادداشتی نوشت: چین بزرگترین شریک تجاری جهان است و در سراسر آسیای جنوب شرقی، آفریقا و آمریکای لاتین، از قدرت اقتصادی، توان نفوذ و قدرت نرم دیپلماتیکش در جنوب جهانی بهره می‌برد.
پکن همچنین یکی از اعضای موسس بریکس پلاس است، ائتلافی در حال رشد متشکل از برزیل، روسیه، هند، آفریقای جنوبی، مصر، اتیوپی، ایران، عربستان سعودی و امارات. 10 بازیگر دیگر نیز برای عضویت درخواست داده‌اند. بریکس پلاس در حال حاضر بیش از یک چهارم اقتصاد جهانی و تقریبا نیمی از جمعیت جهان را تشکیل می‌دهد.
تنها اهرم واشنگتن برای مهار پکن
برخلاف بلوک شوروی در طول جنگ سرد، چین به طور کامل در اقتصاد بازار جهانی ادغام شده و به همین دلیل به یک رقیب سرسخت برای واشنگتن و دموکراسی‌های غربی در نظم جهانی در حال تغییر تبدیل شده است؛ رقابتی که در قابش عوامل اقتصادی به همان اندازه مولفه‌های سیاسی و نظامی سنتی برای نفوذ و قدرت مهم هستند.
واشنگتن به تازگی با این واقعیت در حال ظهور دست و پنجه نرم کرده و متوجه شده است که قدرت سخت نظامی و سیاسی دیگر برای حفظ نظم بازار آزاد جهانی مرفه که بر پایه ارزش‌های دموکراتیک باشد، کافی نخواهد بود.
علاوه بر این، به باور ناظران دموکراسی‌ها برای مقابله با جایگاه رو به رشد چین در جنوب جهانی به خوبی مجهز نیستند. برخلاف حزب کمونیست چین، واشنگتن نمی‌تواند تجارت آمریکایی را به گونه‌ای هدایت کند که رقابت با چین به حاشیه رانده شود. این در حالی است که دولت جدید آمریکا رویکردهای اقتصادی دوجانبه را بر توافقات تجاری چندجانبه اولویت می‌دهد. یکی از رویکردهای دوجانبه برای کمک به رقابت با چین، بهره‌گیری بهتر از بخش‌هایی است که ایالات متحده در آن‌ها از مزیت‌های نسبی برخوردار است.
امیدوارکننده‌ترین گزینه انرژی است. ایالات متحده بزرگترین تولید کننده سوخت‌های فسیلی از جمله گاز طبیعی است. حتی در حالی که جهان درگیر افزایش تولید انرژی‌های تجدیدپذیر است، این واقعیت باقی است که تقاضا برای سوخت‌های فسیلی به طور اجتناب ناپذیری افزایش خواهد یافت تا بستر برای تامین نیازهای جهانی برای انرژی هموار شود.
گاز طبیعی جایگزین مناسب‌تری برای نفت یا زغال سنگ است. ایالات متحده از منابع گاز فراوان برخوردار است و بزرگترین تولید کننده جهان است. واشنگتن باید از این مزیت برای کمک به کشورهای جنوب جهانی جهت دور شدن از اتکا به زغال سنگ و نفت فشرده برای تولید انرژی استفاده کند.
این در حالی است که در منطقه اقیانوس آرام، فیلیپین و ویتنام برای توسعه برنامه سیاست انرژی پاک دوجانبه گزینه‌های مناسبی هستند. منابع نفت و گاز فیلیپین محدود است. این کشور واردکننده خالص انرژی است و به سوخت‌های فسیلی وارداتی متکی است. انرژی زغال سنگ داخلی، پس از نفت، منبع انرژی اصلی و رو به رشد است. علاوه بر استخراج داخلی زغال سنگ، فیلیپین همچنین مجبور به واردات زغال سنگ برای تامین نیازهای انرژی در حال افزایش خود شده است.
آمریکا و چالش بازار انرژی در جنوب جهانی
نرخ برق فیلیپین در حال حاضر یکی از بالاترین نرخ‌های برق در آسیای جنوب شرقی است. در همین حال، تولید داخلی گاز طبیعی به میدان مالامپایا محدود می‌شود که پیش‌بینی می‌شود تا سال 2027 خشک شود. با این حال، فیلیپین چهار پروژه پایانه گاز طبیعی را توسعه داده تا امکان واردات آن را در آینده فراهم کند.
ویتنام برای حدود 80 درصد انرژی مورد نیاز خود به سوخت‌های فسیلی متکی است. در حالی که نفت و گاز تولید می‌کند، زغال سنگ منبع غالب برای نیازهای تولید برق این کشور است. زغال سنگ تا آوریل 2024 بیش از 60 درصد از تولید برق آن را تشکیل می‌داد و نیروگاه‌های زغال سنگ آن از مدرن‌ترین نیروگاه‌ها در منطقه هستند.
در همین حال، ویتنام سخت کار می‌کند تا ظرفیت گاز طبیعی را توسعه دهد، این کشور پیشتر دو پایانه ساخته است. به واسطه گزاره‌های فوق چین بر روی فیلیپین و ویتنام متمرکز است. پکن بزرگترین شریک تجاری فیلیپین است. از سوی دیگر، ایالات متحده به طور مداوم با فیلیپین کسری تجاری داشته است. در مورد ویتنام، چین همچنین بزرگترین شریک تجاری و همچنین منبع اصلی برای سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی است. این در حالی است که کسری تجاری ایالات متحده با ویتنام از ژانویه تا نوامبر 2024 به بالاترین حد خود رسید.
واشنگتن باید توسعه استراتژی تجاری و کمک‌های خارجی را برای تامین ال ان جی پاک‌تر از نظر زیست محیطی به فیلیپین، ویتنام و سایر کشورهای جنوب جهانی تحت مجموعه‌ای از موافقت‌نامه‌های دوجانبه در نظر بگیرد. این معاملات همچنین می‌تواند شامل کاهش تولید برق با سوخت زغال سنگ نیز باشد. برای تقویت بیشتر این فرآیند، واشنگتن می‌تواند پیشنهاد دهد گاز طبیعی خریداری شده در بازار را از تولیدکنندگان آمریکایی به شرکای دوجانبه با قیمت‌های کمتر از بازار بفروشد.
پکن ابزار رقابتی برای مقابله با این نوع ترتیبات دوجانبه را نخواهد داشت. واشنگتن جهت همراهی برای ابتکار تجارت گاز طبیعی و انرژی پاک، باید تأمین مالی و فروش راکتورهای هسته‌ای کوچک‌تر را نیز در نظر بگیرد. در اوایل سال 2023، کمیسیون تنظیم مقررات هسته‌ای طرحی را در آمریکا تصویب کرد که می‌تواند پنجاه مگاوات برق را تولید کند.
فیلیپین ساخت نیروگاه هسته‌ای بزرگ 621 مگاواتی وستینگهاوس را در سال 1984 به پایان رساند، اما به دلیل نگرانی‌های ایمنی و مالی این نیروگاه هرگز عملیاتی نشد. دولت در حال حاضر در حال ارزیابی پتانسیل استفاده از راکتورهای هسته‌ای کوچک است.
ویتنام به طور مشابه ساخت نیروگاه‌های هسته‌ای بزرگتر را در نظر گرفته، اما هیچ کدام هنوز راه‌اندازی نشده‌اند. در مارس 2022، وزارت صنعت و تجارت ویتنام اولین گام‌ها را در جهت بررسی استفاده از راکتورهای هسته‌ای کوچک برای تولید انرژی پس از سال 2030 برداشت.
در همین راستا، ناظران بر این باورند که واشنگتن باید شبکه‌های بوروکراتیک را پاکسازی کرده و برنامه‌ای برای ترویج فروش راکتورهای ساخت ایالات متحده برای فیلیپین، ویتنام و سایر کشورها را تسریع بخشد. چین در حال حاضر راکتور هسته‌ای کوچک در استان هاینان دارد. این اولین راکتوری است که تاییدیه آژانس بین‌المللی انرژی اتمی را به دست آورده است.
واشنگتن باید برای مقابله با نفوذ فزاینده چین به عنوان بزرگترین شریک تجاری جهان، می‌بایست رویکردهای جدیدی اتخاذ کند. این مسابقه‌ای است که ایالات متحده نمی‌تواند از دست بدهد. برنامه‌هایی در باب ارسال گاز طبیعی و راکتورهای هسته‌ای کوچک می‌توانند ابزارهای مؤثری را برای ایالات متحده برای رقابت تجاری با چین، نه تنها در فیلیپین و ویتنام، بلکه با کل جنوب جهانی فراهم کنند. واشنگتن باید با حمایت استراتژیک‌تر از بخش خصوصی ایالات متحده در مناطقی که مزیت‌های نسبی آمریکا قادر به ایجاد روابط تجاری دوجانبه نزدیک‌تر است، با نفوذ فزاینده چین در آن بخش از جهان مقابله کند.
