بودجه 1400 تهران؛ اجتماعی یا اشتباهی
به گزارش اقتصادنیوز شهردارتهران در روز ارائه بودجه سال 1400 شهرداری اعلام کرد که بودجه سال آینده رویکردی اجتماعی دارد و با نگاهی اجتماعی و فرهنگی تدوین شده است . حجت نظری سخنگوی کمیسیون فرهنگی و اجتماعی شورای شهر تهران اما معتقد است که سهم بودجه اجتماعی در این سال ها کوچک و کوچک تر شده است :
زمانی که شهردار تهران می خواست بودجه سال 1400 را ارائه کند عنوان شد بودجه امسال بودجه‌ای با رویکرد اجتماعی است و مدیران شهری هم نقطه قوت بودجه سال 1400 را نگاه اجتماعی‌اش به بودجه عنوان کرده بودند ، چقدر این توصیف از بودجه 1400 درست است ؟
اولین نکته ای که در مورد بودجه مربوط به حوزه فرهنگی و اجتماعی شهرداری تهران مهم هست، درصد مربوط به سرجمع بودجه فرهنگی و اجتماعی نسبت به کل بودجه است که رویکرد بودجه را مشخص کند.
نقل است که می‌گویند دولت کل عقلانیتش را در قالب لایحه بودجه ارائه می‌کند و ما اگر بخواهیم این را تعمیم بدهیم به دولت محلی و پارلمان محلی، باید عرض کنیم که ما در لایحه بودجه شهرداری به دنبال همان عقلانیت می‌گردیم. خیلی برایمان مهم است که بدانیم اولا براساس سرفصل‌ها، کدپروژه‌ها و ارقامی که در بودجه مطرح شده رویکرد شهرداری اجتماعی بوده یا خیر! و ثانیا چه میزان از پولی که شهروندان تهرانی برای عوارض یا به هر طریق دیگری به شهر می دهند قرار است که در حوزه فرهنگی و اجتماعی هزینه شود.
به گواه اعداد و ارقام، زمانی که ما مدیریت شهری را در سال 96 تحویل گرفتیم 9. درصد از کل بودجه ی شهرداری تهران به موضوع فرهنگی و اجتماعی اختصاص پیدا می کرد و این عدد متاسفانه در این دوره کمتر و کمتر شد. این 9.5 درصدی تنها در قالب کدپروژه های هزینه ای یا تملک سرمایه‌ای بود که با وجود اینکه بودجه مربوط به کمک به راهبری سازمان‌ها و شرکت ها و همین‌طور حقوق و مزایای پرسنل در آن نبود، 9.5 درصد از کل بودجه را به خودش اختصاص می داد.اما از سال 98 براساس یک ابتکاری که کمیسیون برنامه و بودجه شورا به خرج داد، بنا شد تا تمام هزینه های یک حوزه در سرجمع بودجه خود همان حوزه دیده شود.
می شود ساده تر این موضوع را توضیح بدهید که با این تصمیم چه اتفاقی برای سهم حوزه اجتماعی از بودجه سالیانه شهرداری افتاد؟
اگر بخواهم واضح‌تر بگویم یعنی الان که بودجه حوزه فرهنگی و اجتماعی کمتر از 7 درصد کل بودجه را تشکیل می دهد، این 7 درصد شامل ردیف‌های هزینه ای، تملک سرمایه ای و همین طور حقوق و مزایای پرسنل حوزه فرهنگی و اجتماعی است؛ یعنی اگر شما حقوق و مزایا را از این 7 درصد کسر کنید حتما درصد بودجه حوزه فرهنگی و اجتماعی نسبت به کل بودجه شهرداری به مراتب از 6.8 درصد کمتر خواهد شد. علت عمده آن هم این است که معاونت فرهنگی و اجتماعی شهرداری تهران پرتراکم ترین معاونت به لحاظ دارا بودن نیروی انسانی است و وقتی بنا شد که حقوق و مزایا دیگر از طریق معاونت توسعه منابع انسانی پرداخت نشود و در سرجمع هر حوزه دیده شود، طبیعتا حوزه فرهنگی و اجتماعی از همه بیشتر متضرر شد. تا اینجا براساس درصد سرجمع بودجه فرهنگی و اجتماعی نسبت به کل بودجه، ما شاهد اجتماعی‌تر شدن بودجه نیستیم.
اگربخواهیم نسبت این بودجه را با سال های گذشته بررسی کنیم هم باز هم به نظر می رسد هرچقدر که می گذرد ما از اجتماعی تر شدن اتفاقا فاصله گرفتیم و دور شدیم؛ چراکه مثلا در سال 95 حوزه فرهنگی و اجتماعی 11 درصد از کل بودجه شهرداری تهران را به خود اختصاص داده بود. در سال 96 حوزه فرهنگی و اجتماعی 9.5 درصد از کل بودجه شهرداری تهران را به خود اختصاص داده بود و این درصد همین طور که جلوتر آمدیم کمتر شده است. که نشان ندهد که رویکرد بودجه اجتماعی نیست.
موارد دیگری هم هستند که جنس اجتماعی و فرهنگی نداشته و در ردیف های اجتماعی آمده اند ؟
بله ،بخش های دیگری هم هستند که ما در سرجمع فرهنگی و اجتماعی مشاهده می کنیم که جنس اجتماعی و فرهنگی ندارند اما در این سرجمع دیده شدند و اگر بخواهیم این ردیف ها را کسر کنیم باز هم می بینیم که سهم حوزه فرهنگی و اجتماعی از کل بودجه کمتر خواهد شد. مشخصا در بودجه پیشنهادی برای سال 1400 معادل 124 میلیارد تومان با عنوان کمک به ناحیه‌محوری پیش بینی شده است. ما وقتی در جلسات بررسی بودجه از اداره کل برنامه ریزی معاونت فرهنگی و اجتماعی سوال کردیم که این بودجه مربوط به چیست، کل معاونت ابراز بی‌اطلاعی کردند و گفتند اساسا ما نمی دانیم که این 124 میلیارد تومان به چه منظوری در حوزه فرهنگی و اجتماعی پیش بینی شده است. این نشان می داد که نه فقط در پیشنهاد خود معاونت فرهنگی و اجتماعی برای لایحه این عدد وجود نداشت، بلکه حتی بعد از اینکه معاونت برنامه ریزی این بودجه را در نظر می گیرد به دوستان معاونت فرهنگی و اجتماعی اطلاع هم نمی دهد که این بودجه به چه منظوری به شما داده شده است. ما مجبور شدیم از حوزه معاونت برنامه ریزی سوال کنیم که این بودجه مربوط به چیست و اعلام کردند که این بودجه مربوط به معاونت امور مناطق هست و معاونت امور مناطق با توجه به اینکه می خواهد در نواحی بودجه‌ای داشته باشد 124 میلیارد تومان یعنی تقریبا به ازای هر ناحیه یک میلیارد تومان درخواست کرده است.
پرسش بعدی ما این بود که چرا این را در حوزه فرهنگی و اجتماعی دیدید؟ گفتند چون امسال ما را رویکرد بودجه مان اجتماعی بود، این بودجه را در حوزه اجتماعی دیدیم. که من در همان جلسه گفتم کلاهبرداری از این واضح‌تر نمی شود که شما بیایید یک تیتری انتخاب کنید و بگویید رویکرد ما برای بودجه 1400 فرهنگی و اجتماعی است و بعد یک سرجمعی برای این بودجه در نظر بگیرید و بودجه مربوط به حوزه های دیگر را هم در این سرجمع پیش بینی کنید! این کاملا ضداجتماعی و در راستای عکس شعار و حرف غیرصادقانه ای است که این روزها آقای شهردار و معاونینش مطرح می کنند. متاسفانه از این دست اتفاقات در بودجه هم در سال 99 و هم در سال 1400 زیاد است.
نکته دیگری که باز باید به آن اشاره کنیم، عنوانی است که از سال 99 یعنی از انتهای سال 98 برای سال 99 مطرح شد و همین ریلی در سال 1400 هم به نظر می رسد که ادامه دارد و آن هم عنوان پروژه های کوچک مقیاس محلی است که سهم قابل توجهی از بودجه کل شهرداری تهران را به خودش اختصاص می دهد. بودجه مربوط به پروژه های کوچک مقیاس در سال 99 و در سال 1400 خرد شده و شما شاید یک جا صرفا یک عدد 2 هزار میلیارد تومان ببینید، اما واقعیت این است که در سال 99 در بودجه ی حوزه فرهنگی و اجتماعی هم 200 میلیارد تومان به همین منظور اختصاص پیدا کرده بود.
در بخش‌های دیگر هم از این دست ردیف ها می بینید که همین اتفاق و همین رویکرد برای سال 1400 هم تکرار شده؛ یعنی مشخصا 250 میلیارد تومان به حوزه فرهنگی و اجتماعی اختصاص پیدا کرده که از این 250 میلیارد تومان 50 میلیاردش در اختیار حوزه ی فرهنگی و اجتماعی مانده و اختیار 200 میلیارد تومان به دفتر شهردار سپرده شده است؛ اما هر دو در سرجمع حوزه فرهنگی و اجتماعی است (این 250 میلیارد تومان) که این مازاد بر بودجه کلی مربوط به پروژه های کوچک مقیاس است.
چرا نمی توانیم پروژه های کوچک مقیاس را در این ردیف های اجتماعی بیاوریم ؟
پروژه های کوچک مقیاس عمدتا جنس عمرانی و جنس کالبدی دارند و شما خیلی نمی توانید اینها را اجتماعی و فرهنگی حساب کنید، اما وقتی در سرجمع بودجه فرهنگی و اجتماعی دیده می شود یک عنوان اجتماعی هم به آن اضافه می کنند؛ یعنی شما این بخش را هم باز باید از سرجمع فرهنگی و اجتماعی کسر کنید. چرا؟ چون جنس این دست پروژه ها نه به مفهوم واقعی کلمه در فضای اجتماعی «هزینه‌ای» محسوب می شود و نه «تملک سرمایه ای» محسوب می‌شود هرچند جنس هر کدام از این پروژه ها به هر حال یا هزینه‌ای است یا تملک سرمایه ای است؛ اما چون به سرجمع حوزه فرهنگی و اجتماعی و ماموریت های این حوزه چه در سیاست گذاری شورا و چه در اجرای معاونت فرهنگی و اجتماعی مربوط نمی‌شود، نمی‌شود اینها را هزینه ای یا تملک سرمایه ای اجتماعی دانست.
