بازمهندسی لانه کبوترها!
به گزارش اقتصادنیوز به نقل از ایمنا، شورای پنجم شهر تهران به روزهای پایانی خود نزدیک می‌شود اما بسیاری از پروژه‌های به جا مانده از دوران گذشته مدیریت شهری هنوز هم به پایان نرسیده‌اند؛ یکی از این پروژه‌ها پایانه جدید شرق است که هرزگاهی تذکر یکی از اعضای شورا، نیمه‌کاره ماندن آن را یادآور می‌شود.
در یکی از این تذکرهای اخیر، مجید فراهانی، عضو کمیسیون برنامه و بودجه شورای شهر پاییز امسال به تذکر خود در سال نخست شورای شهر پنجم اشاره کرد و با انتقاد به بی توجهی مدیران شهری به تذکرات پی در پی در این خصوص گفته بود: اگر این پروژه با سرمایه شخصی شهردار یا معاونان ایشان اجرا شده بود، آیا باز هم آقایان در تکمیل و تعیین تکلیف آن اینگونه عمل می‌کردند؟ در این صورت آیا باز هم ما سه سال شاهد توقف پروژه و نبود اراده برای تعیین تکلیف آن بودیم؟
در این سال‌ها، بسیاری از اعضای شورای شهر از این پروژه بازدید کردند و بارها اعلام شده بود بخش‌های باقی‌مانده، تکمیل و بهره‌برداری می‌شود.؛ حتی رئیس شورای شهر تهران در جریان بازدید سرزنده‌ای که از این پروژه که حدود دو سال پیش داشت، اعلام کرد: "پایانه جدید شرق به «لانه کبوترها» تبدیل شده است. " تا به خوبی رکود نازیبای پروژه عیان شود.
بازمهندسی پروژه‌ای که ۹۰ درصد پیشرفت فیزیکی داشت
بلاتکلیفی این پروژه در حالی بود که مدیران گذشته در روزهای پایانی مدیریتشان به شهرداری اعلام کرده بودند این پروژه حدود ۹۶ درصد پیشرفت داشته است.
در همان سال‌ها پیمانکار ترمینال شرق هم اعلام کرد با ۵۰ میلیارد تومان بخش‌های باقی مانده این پروژه را تکمیل خواهد کرد. هرچند همان زمان هم محسن هاشمی رئیس شورای شهر تهران پیشرفت فیزیکی بیش از ۹۰ درصد را با توجه به بخش‌های باقی مانده واقعی ندانست و معتقد بود این پروژه حدود ۷۰ درصد تکمیل شده است. اما پس از مدت‌ها بلاتکلیفی و افزایش هزینه‌های تکمیل بخش‌های باقی‌مانده، شهرداری پیشنهاد بازمهندسی آن را مطرح کرد.
اختلاف نظر بر سر این بود که آیا این پروژه، همان کاربری پایانه را داشته باشد یا یک مجتمع بزرگ فرهنگی و اجتماعی در آن احداث شود. به اعتقاد برخی از مسئولان شهری شهرداری‌ها نباید پایانه بسازند و این در مسئولیت دولت است.
پروژه پایانه شرق جدید از چه زمانی کلید خورد؟
شروع مطالعات اولیه پروژه احداث پایانه جدید شرق بر مبنای ۱۲۰ هزار نفر مسافر روزانه در ۳۰ هزار هکتار از اراضی سرخه‌حصار در دهه ۷۰ آغاز شده و در دهه ۸۰ پس از ۱۰ سال مطالعه و رفع معارضان، عملیات محوطه‌سازی سایت شروع شده است. در دهه ۹۰ نیز مطالعات فاز یک و دو به اتمام رسیده و عملیات عمرانی آغاز می‌شود، در آخرین گزارشی که از وضعیت این پروژه تهیه شده، وضعیت پیشرفت فیزیکی آن در بخش محوطه مجموعه ۹۰ درصد، در بخش ساختمان بتونی پارکینگ ۸۵ درصد، ساختمان اصلی ترمینال ۸۰ درصد، پست برق ۵۰ درصد و پست گاز ۲۰ درصد بوده و درصد پیشرفت کل مجموعه نیز ۷۰ درصد برآورد شده بود.
تکمیل ساختمان اصلی و پارکینگ، تجهیزات هوشمند و پایانه پارک، بلوار ۲۴ متری جنوب پارکینگ و مسیر دسترسی به توقفگاه شرکت واحد و احداث ساختمان آتش‌نشانی، خوابگاه رانندگان و پاسگاه پلیس، ایجاد ۱۰ دستگاه پله برقی و انشعابات آب، برق، گاز و مخابرات از بخش‌های باقی‌مانده این پروژه است.
بلاتکلیفی پایانه شرق همسایگان پایانه قدیم شرق را نیز معترض کرده است. آنها سال هاست انتظار می‌کشند با پایان این پروژه از ترافیک، آلودگی هوای صوتی و بصری پایانه قدیم رها شوند.
چرا پروژه‌های نیمه تمام به نتیجه نمی‌رسد؟
اما بحث‌ها و جلسات شورا و شهرداری در این سال‌ها کمکی به پیشرفت این پروژه نکرده است. این درحالی بود که جلسات پیوسته‌ای درخصوص پروژه‌های نیمه تمام عمرانی در شهر با حضور شهردار و اعضای شورای شهر برگزار می‌شود. در این جلسات چالش پروژه‌های نیمه تمام بررسی و راهکارهایی نیز برای حل مشکلات موجود مطرح شده اما این جلسات هم به نتیجه‌ای نرسید و کمکی به باز شدن گره چالش برخی از پروژه‌های بلاتکلیف قدیمی نکرد.
محمد سالاری رئیس کمیسیون معماری و شهرسازی شورای شهر تهران درخصوص این پروژه‌ها به ویژه پایانه شرق به ایمنا می‌گوید: به‌رغم اینکه اعتقاد دارم مدیریت شهری دوره پنجم در حوزه شهرسازی و معماری و در موضوع توقف شهرفروشی و توجه به کیفیت زندگی و حقوق عمومی، دستاورد بسیار بزرگی داشته که این دستاورد می‌تواند به عنوان الگویی برای نظام شهرسازی معماری کشور و سایر کلانشهرها مطرح باشد اما بسیاری از کارها را می‌توانستیم در این دوره انجام دهیم که به دلیل کم‌کاری‌ها یا مغفول ماندن آن موضوعات به نتیجه نرسید. البته مواردی مانند تغییر مکرر شهرداران تهران فرصت را از شورای پنجم گرفت.
او به تصمیم‌های اشتباه مدیران گذشته شهر در نیمه تمام ماندن پروژه‌ها اشاره می‌کند و می‌گوید: بخشی از مشکل آن پروژه‌ها مربوط به تعیین تکلیف نشدن بعضی از مسائل مربوط بوده است. بعضی دیگر نیز به دلیل مسائل حقوقی پیش آمده متوقف شد که جسارت تعیین تکلیف آن وجود ندارد.
سالاری معتقد است: دسته‌ای از مطالبات و حقوقی که در قرارداد پروژه‌ها وجود دارد که اگر بخواهیم پیگیری کنیم ممکن است ۱۰ سال دیگر هم تکمیل آن پروژه زمان ببرد و شاید بهتر باشد که از یکسری از مطالباتمان چشم‌پوشی کنیم که اصل آن پروژه احیا شود.
بهره برداری از فاز نخست پایانه تا مرداد ۱۴۰۰
با وجود این به نظر می‌رسد سرانجام اعضای شورای شهر تهران و شهرداری بر بازمهندسی این پروژه به توافق رسیده‌اند و پیش بینی می‌شود، پایانه شرق در دو فاز به بهره برداری برسد. یک فاز مربوط به حوزه ترافیکی و پایانه است و فاز دیگر بخش فرهنگی، اجتماعی و گردشگری آن و پس از مدت‌ها محرومیت از اعتبار در ردیف‌های بودجه سالیانه شهرداری، بالاخره این پروژه هم سهمی از اعتبارات سالیانه گرفت.
افشین حبیب زاده رئیس کمیته عمران شورای شهر تهران در خصوص سرانجام پروژه پایانه شرق به ایمنا می‌گوید: تکلیف این پروژه روشن شده است، دو نوع کاربری فرهنگی و ترافیکی برای آن مشخص شده است و تصمیم گیری نهایی شده و تنها موضوعی که مطرح است اعتبارات لازم برای تکمیل آن است.
او ادامه می‌دهد: ۴۰ میلیارد تومان در اصلاحیه بودجه برای تکمیل این پروژه پیش بینی شده و ۴۰ میلیارد تومان هم در بودجه پیش بینی شده است که امیدواریم در مردادماه فاز نخست آن که بخش پایانه است به بهره برداری برسد.
به نظر می‌رسد پس از سال‌ها بلاتکلیفی پایانه شرق در روزهای پایانی عمر مدیریت شهری به سرانجام برسد و دست کم بخش پایانه آن که گفته می‌شد مدت‌ها است تکمیل شده، به بهره برداری برسد.
