بدهی‌های پایتخت حباب دارد؟

به گزارش اقتصادنیوز ،بدهی‌های به‌ارث‌رسیده از مدیریت ۱۲ساله محمدباقر قالیباف از همان ابتدا محل اختلاف مدیران شهری کنونی و گذشته بود. مدیران گذشته شهر زیر بار بدهی‌های به‌جامانده از دوران گذشته نمی‌رفتند و آن را سیاه‌نمایی علیه مدیریت گذشته توصیف می‌کردند. اما سرانجام پس از روی کارآمدن شورای شهر ششم این میزان بدهی پذیرفته شد .

آخرین رقمی که عبدالحمید امامی، معاون وقت مالی اداری شهردار تهران، در گزارش‌دهی به مردم تهران درخصوص بدهی‌های شهرداری اعلام کرد رقم ۶۶ هزار میلیارد تومان بود.

به گفته او بدهی شهرداری به بانک‌ها ۵۰ هزار میلیارد تومان، پیمانکاران مناطق هفت‌ هزار میلیارد، پیمانکاران شرکت‌های زیرمجموعه سه‌هزارو ۱۰۰ میلیارد، اوراق مشارکت پنج هزار میلیارد و سایر نهادها زیر یک میلیارد تومان است و جمع کل بدهی شهرداری تهران تا به امروز ۶۶ هزار میلیارد تومان محاسبه شده است. به گفته امامی در دوره  پنجم مدیریت شهری نه فقط بدهی‌ها اضافه نشده که هزا و ۷۰۰ میلیارد تومان هم از بدهی‌ها کاهش پیدا کرده است. قسمتی از بدهی‌ها ارزی است و نرخ تبدیل اختلاف ایجاد می‌کند. کل بدهی‌های بانکی شهرداری رقمی معادل ۵۰ هزار میلیارد تومان است.

تایید و انکار دو عضو کمیسیون برنامه و بودجه / به بدهی ها آب بستند ؛ کشف بدهی های تازه !

پس از اعلام رقم بدهی 80 هزار میلیاردی که نسبت به رقم گذشته 14 هزار میلیارد رشد داشت . دو عضو کمیسیون برنامه و بودجه دو واکنش متفاوت به این رقم نشان دادن . احمد صادقی بدهی های شهرداری تهران را بیش از این ارقام دانست و ناصر امانی که زمانی معاون محمد باقر قالیباف در شهرداری بود اعلام کرد که بدهی های شهرداری حباب دارد .

صادقی به یکی از خبرگزاری ها گفته است که میزان بدهی‌ها روز به روز در حال افزایش است چرا که بخش زیادی از این بدهی‌ها مربوط به تسهیلات دریافتی از بانک‌ها بوده که دارای معوقات است.

او معتقد است میزان بدهی‌ها حتی بیشتر از رقم‌هایی است که علیرضا زاکانی شهردار تهران اعلام کرده چرا که بدهی‌های پنهان هنوز کشف نشده و اگر اعتبارسنجی شود قطعا میزان آن بیشتر خواهد شد.

صادقی وعده می دهد که  میزان بدهی‌های شهرداری توسط کمیته مربوطه در قالب تهیه سند تحویل و تحول تا سه ماه پس از تشکیل مدیریت شهری جدید مشخص می‌شود و رسما در شورا اعلام و در سامانه شفافیت هم بارگذاری خواهد شد تا شهروندان به این داده‌ها هم دست داشته باشند.

اما ناصر امانی عضو دیگر کمیسیون برنامه و بودجه شورای شهر تهران معتقد است : اسنادی که معاونت مالی و اقتصادی در اختیار کمیسیون بودجه شورای شهر گذاشته است، حاکی از بدهی ۶۵ میلیاردی است که البته این رقم را هم قبول ندارم و معتقدم خیلی کمتر از این رقم است.

امانی به خبرگزاری ایلنا گفته است که  بدهی به پیمانکاران به شهرداری وقتی دقیق رسیدگی می‌شود ۲۰ تا ۳۰ درصد حباب است و کاهش پیدا می‌کند. بدهی به سازمان‌ها و نهادها نیز امری متقابل است و هم آن‌ها بدهی دارند و هم ما بدهی داریم و باید از طریق تهاتر حل شود و نباید آن را جزو بدهی حساب کنیم. برای مثال بدهی شهرداری به زمین شهری را در نظر بگیرید. بلدیه از روز اول تاسیس تاکنون با سازمان زمین شهری تهاتر دارد و اینها نیز جزو بدهی شهرداری حساب شده است. در دوره قبل می‌خواستند بدهی را بالا ببرند و بگویند آقای قالیباف آنقدر بدهی بالا آورده است و هرچه توانستند در رقم بدهی آب بستند.

به گفته امانی  آقای امامی معاون وقت نیز آخرین بار رقم بدهی را ۳۰ هزار میلیارد اعلام کرد و همه بدهی‌ نیز وام است که برای پروژه‌های شهری گرفته شده است. حتی ۶۵ هزار میلیارد هم رقم واقعی نیست و تعجب کردم وقتی آقای زاکانی رقم بدهی را ۸۰ هزار میلیارد تومان اعلام کردند. نمی‌دانم این مابه التفاوت ۱۵ هزار میلیارد تومان بدهی اسمی که معاونت مالی شهرداری به ما گفته است چیست و باید از معاون مالی بپرسم و ببینم آیا موضوع جدیدی کشف شده است که اعلام شده شهرداری ۸۰ هزار میلیارد تومان بدهی دارد.

سهم قالیباف در بدهی های شهرداری 

اما رقم واقعی بدهی های شهرداری تهران در زمان تحویل به مدیران تازه شهر چقدر بود ؟ سهم مدیریت شهری پنجم درخلق بدهی های چقدر بوده است ؟

بدهی های شهرداری تهران یکی از موضوعات تحقیق و تفحص سه گانه در شورای شهر پنجم بود . تحقیق و تفحصی که به سرانجام نرسید و تنها به گزارشی در صحن شورای شهر از میزان بدهی های شهرداری ختم شد .  درآن جلسه عبدالحمید امامی، معاون مالی شهردار تهران  وقت در مورد بدهی های شهرداری با بیان اینکه سیاست شورا عدم افزایش بدهی ها بوده است و آن را در پیش گرفتیم، گفت: اصل بدهی ها را کاهش نیز دادیم اما بدهی های بانکی موجود از دوره گذشته سهم بدهی شهرداری را بالا برده است، به گونه ای که در اوراق مشارکت و برات کارت ها، سه هزار و ۵۰۰ میلیارد در تمام دوره ها را به نتیجه رساندیم و دو هزار و ۳۰۰ میلیارد نیز برای سال جاری است که قسمتی از آن به حساب شهرداری واریز شده است. در ابتدای دوره بحث ۶۷ هزار میلیارد بدهی شهرداری مطرح شد که مبنای بسیاری از اقدامات بود.قسمت زیادی نیز به پیمانکاران مربوط می شد و مقدار زیادی نیز اسناد نادرست بود که درست محاسبه نشده بود. برای مثال کل پروژه ای که ۳۰ درصد آن انجام شده بود، شهردار وقت برای اخذ بودجه صددرصد پروژه را به عنوان بدهی منظور کرده بود. 

 او درخصوص سهم هر دوره از مدیریت شهری در خلق این بدهی هم گفت: ۳۴ هزار میلیارد رقم بدهی تا انتهای شهریور ۹۶ است. تسهیلات بانک ها ۱۹ هزار میلیارد بوده است که ۵۲ هزار میلیارد می شده و با پرداخت قسمتی از آن به ۵۰ هزار میلیارد رسیده است. اصل بدهی شهرداری همان بدهی های بانکی ۱۹ هزار میلیارد از مجموع دوره های قبل است. عینا ۵۰ هزار میلیارد به این دوره منتقل شده است. در نتیجه هم اکنون بدهی شهرداری ۶۶ هزار میلیارد است. موارد دیگری از جمله بدهی به تامین اجتماعی و دارایی نیز وجود دارد. در مجموع ۹ هزار میلیارد پرداخت به بانک ها و طلبکاران داشتیم که در ازای آن ۳ هزار و ۵۰۰ میلیارد اوراق مشارکت دریافت کردیم.

به گفته او، در آغاز شهریور ۹۶ معادل ۵۳۰۰ میلیارد تومان شامل بدهی به تامین اجتماعی، ۳۰۰۰ میلیارد تومان بدهی به دارایی در حدود ۲۳۰۰ میلیارد تومان بوده که در پایان تیرماه امسال بابت تامین اجتماعی ۱۵۰۰ میلیارد تومان تهاتر و تقریبا ۵۰۰ میلیارد تومان به صورت نقد پرداخت شد. همچنین در موضوع دارایی حدود هزار میلیارد تومان بخشودگی و هزار میلیارد تومان پرداخت و تنها ۳۰۰ میلیارد تومان باقی مانده است. از میزان بدهی های شهرداری ۳۹ هزار و ۵۲۵ میلیارد تومان، ریالی و مبلغ ۱۱ هزار و ۱۵۸ میلیارد تومان، ارزی است. همچنین درخصوص تسهیلات اخذ شده از بانک شهر با نرخ یوروی ۷ هزار و ۵۰۰ تومانی، بدهی ها به روزرسانی شد و درخصوص بانک ملت تسهیلات با نرخ ارز مرجع ۲۸۰۰ تومانی تسویه و در رابطه با تسهیلات ارزی بانک صنعت و معدن، بخش عظیمی از این بدهی ها با دلار ۲۲۰۰ تسویه شد. 

میزان وام های دریافت شده در این دوره از مدیریت شهری ۵ هزار و ۷۵۸ میلیارد تومان بود که شامل ۴۰۲۸ میلیارد وام و ۱۷۵۰ میلیارد تومان اوراق مشارکت بوده است. همچنین ۹۶۹۲ میلیارد تومان در این دوره تسهیلات بازپرداخت شده که ۴۰۰۰ میلیارد تومان از بدهی های سال های گذشته تسویه شده است. 

مطالبات شهرداری از دولت، ارگان های نظامی تا مرداد امسال ۶۰ هزار میلیارد تومان بوده که سهم رساتجارت ۲۵ هزار میلیارد تومان، جرایم راهنمایی و رانندگی ۲۹۰۰ میلیارد تومان، عوارض شهرسازی ۳۰ هزار میلیارد تومان و الباقی مطالبات بابت عوارض پایدار و یارانه های بلیت اتوبوس و مترو، بافت فرسوده و مطالبات از بسیج و سایر ارگان های نظامی معادل ۵۹۰۰ میلیارد تومان بوده است. 

موضوع رساتجارت شامل دو قرارداد طی سال های ۸۸ تا ۹۵ بوده و جمعا به ارزش ۲۲ هزار میلیارد تومان طی این دوره از شهرداری، ۱۳ هزار میلیارد تومان منابع ملکی و هولوگرام به طرف قرارداد واگذار شده است. ارزش خدمات و پروژه های تحویلی به شهرداری در این دوره ۳ هزار میلیارد تومان بوده که در آغاز سال ۹۶ با مشخص شدن نقایص این قرارداد که فاقد مجوز شورا بوده حدود ۴ هزار میلیارد تومان اقاله شده. طی سال های اخیر ۲ هزار میلیارد تومان از منابع به شهرداری واریز شده و ۴ هزار میلیارد تومان از منابع شهرداری هنوز بازگشت داده نشده و ارزش روز آن برابر با ۲۵ هزار میلیارد تومان برآورد می شود. 

همچنین در این گزارش بخش صیانت و ساماندهی املاک و عملیات غیرنقد، مهم ترین چالش ابهام در بهره برداری از املاک و منابع غیرنقد عنوان شده که براساس این گزارش تعداد ۱۵۰۲ فقره ملک دراختیار غیر و تحت نظارت معاونت امور اجتماعی بوده، تعداد ۱۹۰ فقره ملک که در ادامه فعالیت های آنها مناسب تشخیص داده شده و تعداد ۷۰ فقره املاک دراختیار نهادها و نیروهای مسلح بوده و ۹۰۰ فقره ملک نیز مشمول الزام به تخلیه که ۶۰۰ فقره تخلیه تعیین تکلیف شده و ۳۰۰ فقره در مسیر اقدام قضایی هستند.

محمود میرلوحی، هم آن زمان درباره بدهی های شهرداری و سهم مدیریت پنجم در ایجاد این بدهی ها گفت: همه این بدهی ها مربوط به دوره گذشته است. تنها نقشی که در این دوره ما داشتیم، بخش زیادی از این بدهی ها را پرداخت کردیم و اگر همان راهی را که گذشتگان رفتند، ادامه می دادیم بدهی ها به ۱۲۰ هزار میلیارد تومان می رسید. 

اگر مدیریت شهری چاره نکند بدهی ها به ۱۲۰ هزار میلیارد می رسد 

میرلوحی به تازگی پس از اعلام رقم تازه بدهی ها از سوی شهردار جدید تهران گفته است که بدهی‌های امروز شهرداری تهران حاصل مدیریت دوره آقای قالیباف است.

اینکه آقای زاکانی گفته‌اند 80 هزار میلیارد بدهی شهرداری است اصلا دلیلش را نمی‌دانم ممکن است فعالیت‌های دیگری کرده باشند اما من فکر می‌کنم که توانستیم از افزایش این بدهی‌ها جلوگیری کنیم. اگر شورای پنجم جلوی بدهی‌‌ها را نمی‌گرفت امکان رسیدن این رقم به 120 هزار میلیارد هم بود که باز هم می‌گویم بخشی از آن بانکی بود.  

سه راهکار برای پرداخت بدهی ها 

 اما برنامه شهرداری تهران برای پرداخت بدهی های شهرداری چیست ؟ علیرضا زاکانی در زمان ارائه برنامه خود در صحن شورای شهر تهران درخصوص راهکارش برای پرداخت بدهی های شهرداری گفت  باید بتوانیم با تقسیم بدهی ها، سالانه بخش زیادی از آن را پرداخت کنیم، بخش زیادی از این بدهی ها از مطالبات شهرداری باید پرداخت شود و بخش دیگری مبتنی بر ایجاد رونق در ساخت و ساز و شرایطی است که بتوانیم از طریق آن تامین مالی کنیم و بخشی دیگر مربوط به مطالبات شهردار از دولت است.

او آن زمان بدهی های شهرداری تهران را حدود ۶۶ هزار میلیارد تومان عنوان و اعلام کرد در مقابل آن ۵۷ هزار میلیارد تومان نیز مطالبات دارد.بایدتوانیم با تقسیم بدهی ها، سالانه بخش زیادی از آن را پرداخت کنیم،بخش زیادی از این بدهی ها از مطالبات شهرداری از سایر دستگاه ها و دولت باید پرداخت شود. بخش دیگری از این بدهی ها مبتنی بر ایجاد رونق در ساخت و ساز و شرایطی که بتوانیم از طریق آن تامین مالی کنیم پرداخت خواهد شد و بخشی دیگر مربوط به مطالبات شهرداری از دولت و بهره گیری از ظرفیت های قانونی مانند تکلیف دستگاه های اجرایی پرداخت خواهد شد.

به گفته او  دولت مکلف است ۵۰ درصد هزینه های مربوط به توسعه زیرساختی در حوزه مترو را پرداخت کند و یک سوم مبلغ بلیط و ۸۲.۵ درصد تامین مالی برای اتوبوس داشته باشد. این موارد مدتها است که اتفاق نیفتاده و باید این معوقات و مطالبات را پیگیری و این وضعیت را جبران کنیم.

  بخش دیگر نیز به اوراق مشارکت برمی گردد؛ امروز اوراق مشارکت به نام شهرداری گرفته شده اما تنها ماه به ماه شهرداری پول پرداخت می کند اما بهره ای از آن مشارکت اولیه ندارد مانند آنچه که در بانک آینده رقم خورده است.