چگونه پول‌های بلوکه‌شده ایران 180 میلیارد دلار شد؟

اخیرا استاندار تهران در جلسه شورای اداری استان گفته است:180 میلیارد دلار از پول‌های کشور در خارج بلوکه شده است و از آنجا که امکان جابه‌جایی پول نداریم کالاها را 15 تا 20 درصد گران‌تر می‌خریم. اما نکته این است که رقم اعلام شده توسط استاندار تهران رقمی بسیار بالاتر از ارقامی است که تاکنون اعلام شده است. اما منابع خبری دیگر پول‌های بلوکه شده ایران را چقدر عنوان می‌کنند؟

علی لاریجانی، رئیس مجلس شورای اسلامی هم اخیرا اگرچه رقم کلی از میزان دارایی‌های بلوکه شده ایران نداده، اما گفته میزان دارایی‌های بلوکه شده ایران در چین 22 میلیارد دلار است. به گفته برخی دیگر از منابع رقم دارایی‌های بلوکه شده ایران در هند هم حدود شش میلیارد دلار است و به گفته مقامات ارشد آمریکا دارایی بلوکه شده ایران در آمریکا هم 12 میلیارد دلار است. یعنی حدود 40 میلیارد دلار از دارایی ایران در این سه کشور بلوکه شده و با فرض وجود دارایی‌های ارزی در کشورهای دیگر، اما رسیدن این دارایی‌های ارزی کمی دور از ذهن است.

کاظم جلالی، رئیس مرکز پژوهش‌های مجلس رقم دارایی‌های بلوکه شده را 60 میلیارد دلار عنوان و اعلام کرده است که تحریم‌های بین‌المللی، دسترسی به این منابع را محدود کرده است. به گفته وی، هم اکنون بیش از 60 میلیارد دلار سرمایه ایران در بانک‌های خارجی بلوکه شده و دسترسی به آنها وجود ندارد.

حال، جان کری، وزیر امور خارجه امریکا هم در پی توافقات هسته‌ای، از آزادسازی بخشی از 45 میلیارد دلار پول بلوکه شده ایران خبر داده و گفته بود: به ایران پیشنهاد کرده‌ایم در صورتی توافق هسته‌ای در گام نخست، بخش کوچکی از پول‌های بلوکه شده ایران در بانک‌های جهان، آزاد شود.

در این میان، پایگاه خبری دبکا وابسته به رژیم صهیونیستی نیز گزارش داده که اگر دولت آمریکا تصمیم بگیرد 12 میلیارد دلار دارایی ایران در آمریکا را از حالت مسدود شده خارج کند، اروپا نیز 35 میلیارد دلار دیگر را که گفته می‌شود حاصل اعمال تحریم‌های بانکی جمهوری اسلامی است، آزاد می‌کند و به این ترتیب ایران به حدود 50 میلیارد دلار دسترسی پیدا می‌کند.

اظهار نظر مقامات داخلی و خارجی در مورد رقم دقیق دارایی‌های بلوکه شده ایران بسیار متفاوت است و هیچ منبعی رسما میزان این دارایی‌ها را اعلام نکرده اما همه اظهارات حول رقم 40 تا 60 میلیارد دلار در نوسان است، جز اظهار نظر حسین هاشمی، استاندار تهران که رقمی سه برابری را اعلام کرده است.

در همین مورد کمیل طیبی، کارشناس اقتصاد بین‌الملل در گفت‌وگو با اقتصادنیوز رقم 180 میلیارد دلاری اعلام شده را تحلیل کرد. به گفته وی، اگر قرار باشد دارایی‌های بلوکه شده‌ای که حاصل صادرات نفتی و غیرنفتی است را محاسبه کنیم، احتمالا دارایی‌های بلوکه شده ایرانی رقمی حدود 50 تا 60 میلیارد دلار است که در سال‌های اخیر بلوکه شده و هنوز وارد ایران نشده است. اما طیبی می‌گوید: دارایی‌های دیگری هم وجود دارد که منشا تجارت خارجی نداشته اما جزو دارایی‌هایی محسوب می‌شود که بلوکه شده است، مانند برخی از سرمایه‌گذاری‌ها یا کمک‌های مالی ایران به کشورهای دیگر که در سال‌های گذشته انجام شده و این دارایی‌ها همچنان بلوکه است.

طیبی تصریح می‌کند: ممکن است در سال‌های اخیر 50 تا 60 میلیارد دلار از منابع تجاری ایران بلوکه شده باشد، اما احتمالا رقم 180 میلیارد دلاری اشاره به دارایی‌هایی دارد که در سال‌های دورتر از کشور خارج شده و هنوز بازنگشته است.