آسیب های «دلار قوی» برای اقتصاد جهان
به گزارش اقتصادنیوز ، به عقیده «دیوید بکورث»، یک تحلیلگر ارشد در مرکز مرکاتوس در دانشگاه جورج میسون در آرلینگتون، دلار قوی پیامدهای جدی دارد که بر گلوگاه اقتصاد جهانی اثر می‌گذارد. با این وجود آنچه هشدار دهنده است این است که حتی به رغم اینکه پس از انتخابات ایالات متحده آمریکا، ارزش دلار در برابر یورو در حدود ۶ درصد افزایش یافت و در برابر ین ژاپن نیز ۱۲ درصد تقویت شد، باز هم پایین‌تر از اوج‌های تاریخی خود قرار دارد.
شاخص دلار فدرال رزرو در برابر سبد ارزی ۲۶ شریک تجاری که هر یک با توجه به نرخ تورم آن کشور تعدیل شده، نماگر بهتری از وضع دلار است تا آنچه که غالبا به عنوان شاخص دلار ایالات متحده آمریکا ذکر می‌شود و تنها ۶ ارز را پوشش می‌دهد و با تورم نیز تعدیل نمی‌شود. شاخص فدرال رزرو ۱۰ درصد پایین‌تر از اوج ارزش دلار در سال ۲۰۰۲ بوده و همین طور ۱۹ درصد کمتر از سال ۱۹۸۵ است که در آن زمان منجر به توافق اضطراری بین‌المللی شد تا ارزش دلار را به طور رسمی و با فروش ذخایر هماهنگ شده دلار کاهش دهند.
عوامل اساسی ارزش دلار را به صورت افزایشی جابجا خواهند کرد. از آنجا که رشد اقتصادی ایالات متحده آمریکا قوی و نرخ بیکاری آن پایین است، سیاست‌‌گذاران فدرال رزرو پیش بینی می‌کنند سه بار دیگر نرخ بهره به اندازه یک چهارم درصد افزایش یابد که در سال ۲۰۱۷ بر نرخ‌های بهره کوتاه‌مدت اثر خواهد گذاشت. این کار با جذاب‌تر کردن خزانه‌داری آمریکا و سرمایه‌گذاری‌های درآمد ثابت، منجر به صعودی شدن ارزش دلار می‌شود. سرمایه‌گذاران همچنین شرط می‌بندند که با ریاست جمهوری دونالد و اجرای سیاست‌های کاهش مالیات و سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌ها، رشد اقتصادی افزایش خواهد یافت.
این در حالی است که به گفته «ازوار پراساد»، اقتصاددان دانشگاه کرنل بحران بدهی اقتصاد یورو و دشواری‌هایی که برای اقتصاد چین پیش آمده است، رقبای اصلی دلار را تضعیف کرده و غلبه آن را به عنوان معیار اصلی در برابر سایر ارزهای جهان محکم‌تر کرده است. بانک آلمانی ای‌بی‌ان آمرو که یکی از معتبرترین پیش‌بینی کننده‌های متغیرهای اقتصادی است، گمانه‌زنی کرده است که ارزش هر یک یورو برای بیشتر طول سال 2017 به 95 سنت برسد، این در حالی است که در چند ماه گذشته ارزش هر یورو حتی تا 15/1 دلار نیز رسیده بود.
طبق تحقیقاتی که در ماه نوامبر صورت گرفته است، سیاست های دونالد ترامپ موجب افزایش شاخص دلار خواهد شد. دلار قوی برای رشد ایالت متحده آمریکا مضراتی نیز دارد و کالاهای آمریکایی و خدمات این کشور را در بازارهای جهانی کمتر رقابت‌پذیر می‌کند. به گفته «برد ستسر»، یک کارشناس ارشد در شورای روابط خارجی در نیویورک، یک قاعده سرانگشتی می‌گوید که ۱۰ درصد افزایش ارزش دلار، کسری تجاری را تا حدود ۱ درصد تولید ناخالص داخلی افزایش می‌دهد و منجر به از دست رفتن صدها هزار شغل خواهد شد. هشدارها در مورد آسیب‌های ناشی از قدرت دلار، اخیرا از سوی شرکت‌های آمریکایی مانند بوئینگ، امرسون الکتریک، تری‌ام و یونایتد تکنولوژیز مطرح شده‌اند.
قدرت دلار می‌تواند موجب بروز مشکلاتی در بازارهای نوظهور مانند مکزیک و ترکیه شود، زیرا با افزایش ارزش دلار، میزان ارز داخلی که وام‌گیرندگان نیاز دارند تا صرف پرداخت اوراق قرضه‌ای کنند که بر اساس دلار منتشر کرده‌اند، را افزایش می‌دهد. از سوی دیگر منتشر کنندگان اوراق قرضه در این کشورها، وقتی که فدرال رزرو نرخ بهره را افزایش دهد، باید نرخ بهره بالاتری را برای جذب خریداران بپردازند. «پترولیوس مکزیکانوس» به کاهش ارزش پزو به عنوان عاملی در افزایش ۲۳ درصدی مقدار بدهی پزو در ۳ فصل نخست ۲۰۱۶ اشاره می‌کند. در چین، کسانی که بدهی سنگین دارند، ناگهان در فروش اوراق قرضه مبتنی بر دلار با مشکل روبرو خواهند شد.
بر اساس نوشته بانک بین‌المللی ستلمنت (BIS) که از سوی بانک‌های مرکزی چندین کشور تواما اداره می‌شود، در پایان سال ۲۰۱۵ بدهی غیر مالی بیرونی انتشار یافته بر اساس دلار آمریکا حدود 7/۹ تریلیون دلار بود و یک سوم آن متعلق به منتشرکنندگانی بود که در بازارهای نوظهور فعالیت می‌کردند. به گفته «واریانت پرسپشنز» یک موسسه تحقیقاتی که مرکز آن در لندن قرار دارد و در ماه دسامبر اظهاراتی در این خصوص کرده بود، اگر روند کنونی تقویت دلار تداوم یابد، بسیار محتمل است که ببینیم بازارهای ارز اقتصادهای نوظهور با بحران روبرو خواهند شد. به گفته گزارش تحقیقاتی ماه دسامبر اقتصاددانان «بی‌آی‌اس» وقتی دلار افزایش می‌یابد، اقتصادهای بازار نوظهور با افزایش هزینه‌های بدهی روبرو شده و هر آنچه که به رقابت‌پذیری تجاری این کشورها سود می‌رساند، ممکن است از بین برود. این امر برای کشورهایی که تامین مالی آنها تقریبا شکننده است نیز صادق است.
بسیاری از تحلیلگران دلایل اندکی برای دغدغه داشتن در مورد افزایش ارزش دلار می‌بینند. برای مثال گورکی اورکیتا، رئیس بخش بدهی بازارهای نوظهور در «نوبرگر برمن» یک شرکت مدیریت دارایی می‌گوید: «ما فکر میکنیم که دلار این دوره را به خوبی سپری خواهد کرد.» به گفته «جو کوگان»، رییس استراتژی بخش آمریکای لاتین «اسکوشیا کپیتال مارکتز» در نیویورک، اغلب منتشرکنندگانی بدهی دلاری در بازارهای نوظهور، در برابر افزایش شدید ارزش دلارحفاظت می‌شوند، هم به دلیل این که آنها با استفاده از پوشش مالی خود این افزایش را جبران می‌کنند و هم به دلیل این که آنان درآمد ثابتی از طریق دلار به دست آمده در نتیجه تجارت، کسب می‌کنند. به گفته «مارک فولت»، مدیر بخش بدهی بازارهای سرمایه کشورهای نوظهور در آسیا که در بانک جی‌پی‌مورگان چیس در هنگ‌کنگ فعالیت می‌کند، اقتصادهای بازار نوظهور در وضعیت بهتری نسبت به سال ۱۹۹۷ قرار دارند که نرخ بهره‌های فزاینده موجب بحران مالی در آسیا شد.
با این وجود، فولت نمی‌داند که دلار عاقبت به کدام سو می‌رود. وی می‌گوید: «هیچ کس هیچ ایده‌ای در مورد پایان روز ندارد.»
