ملزومات پایداری رشد اقتصادی بالا

آلبرت بغزیان در گفت‌وگو با ایسنا، درباره رشد اقتصادی ۷.۴ درصدی که در روزهای گذشته توسط بانک مرکزی اعلام شد، اظهار کرد: رشد اقتصادی اعلام شده برای شش ماه نخست سال جاری با استفاده از روش تولیدی محاسبه شده است به این صورت که چقدر تولید در بخش صنعت، کشاورزی و غیره صورت گرفته و کالا تولید شده است، چقدر کالا صادرات شده و غیره و در نتیجه به نظر ما این رشد اقتصادی صحیح و قابل وصول است و با توجه به کاهش رشد اقتصادی در سال‌های قبل رسیدن به این میزان رشد اقتصادی چندان دور از انتظار نیز نبود.

این اقتصاددان توضیح داد: در نظر داشته باشید که در سال‌های گذشته ظرفیتی وجود داشت که خالی مانده و دست نخورده بود و اکنون از همان ظرفیت خالی استفاده شده و رشد اقتصادی ۷.۴ درصدی وصول شده است. در واقع در نوعی می‌توان این رشد را رشدی دانست که تاثیر چندانی در اقتصاد ندارد اما به هر حال در رفاه خانوار موثر خواهد بود.

این استاد دانشگاه در پاسخ به این سوال که چرا مردم رشد اقتصادی را احساس نمی کنند، توضیح داد: این میزان کالا تا حالا تولید و به درآمد تبدیل شده است و در انتهای سال خرج شده و صرف همین کالاهای تولید شده است. بنابراین از نظر من از آن زمان به بعد می‌توانیم تاثیر آن را در رفاه خانوار مشاهده کنیم.

بغزیان بیان کرد: بخشی از این رشد از فروش نفت حاصل شده که درآمد آن در بخش‌های تولید تزریق شده و در آینده رونق آن‌ را مشاهده خواهیم کرد و نکته این است که باید ببینیم دولت برای وصول آینده چه تدابیری برای وصول رشد اقتصادی قابل توجه در نظر خواهد گرفت. به هر حال رشد عددی نیست که از یک سال به سال دیگری قابل انتقال باشد. بنابراین پس از این افزایش رشد اقتصادی نیازمند سرمایه گذاری هستیم تا شاهد رشدهای اقتصادی بالا در فصول دیگر نیز باشیم.

او ادامه داد: در برنامه پنج‌ساله توسعه و همچنین برنامه‌ریزی‌هایی که در بودجه برای تامین مالی در نظر گرفته شده به موضوع سرمایه گذاری اشاره شده است. طبیعتا برای تجربه رشدهای قابل ملاحظه در فصول بعدی نیاز به سرمایه گذاری‌های قابل توجه و همچنین جذب سرمایه گذاری خارجی داریم.

او درباره تاثیر تمدید تحریم‌های داماتو بر سرمایه گذاری خارجی گفت: این تحریم‌ها تمدید شده و از قبل نیز این تحریم‌ها برداشته نشده بود که قرار باشد با تصویب تحریم مانع جدیدی برای سرمایه گذار خارجی ایجاد شود ولی به هر حال تاثیر روانی آن‌را نمی‌توان نادیده گرفت احتمالا تمدید این تحریم باعث شود که بخشی از سرمایه گذاران خارجی که قصد داشتند به کشور ورود کنند کمی تعلل کنند. البته اکنون باید دید که ریاست جمهوری جدید آمریکا چه نظر جدیدی درباره تحریم‌ها، برجام و غیره خواهد داد. ولی تا کنون برجام انتظاراتی را ایجاد کرده و حرکت‌هایی را باعث شده است که بخشی از رشد اقتصادی سال جاری نیز به همان دلیل محقق شده است.

این استاد دانشگاه با بیان اینکه دولت باید برای تثبیت نرخ ارز اقدام کند، گفت: دولت نباید بیکار بنشیند و منتظر باشد نرخ ارز مسیر خود را طی کند. باید ورود کرده و مانع از آن شود که افزایش نرخ ارز و به دنبال آن افزایش قیمت تولیدکننده در بازار تورم ایجاد کند. تثبیت نرخ ارز می‌تواند حداقل به سرمایه گذار این امکان را بدهد که بازار را ارزیابی کرده و تصمیم‌گیری کند. از سوی دیگر اگر دلار برای ثبیت ارز اقدام نکند باز ممکن است برخی فعالیت‌های اقتصادی به سمت رانت جویی و سود جویی حرکت کند.

بغزیان گفت: دولت باید نرخ ارز را تثبیت کرده و پس از آن به دنبال تکمیل ظرفیت افزایش تولید نفت رفته که بتوانیم ظرفیت پالایشگاهی خود را پر کنیم. همچنین در بخش صادرات چانه‌زنی کرده تا بتوانیم نفت بیشتری را بفروشیم، از سوی دیگر باید به مباحث حمایت از صنایع به ویژه صنایعی که با کاهش یارانه مشکل سرمایه در گردش پیدا کرده‌اند ورود کند.

همچنین دولت باید وجوهی را در اختیار بانک‌ها قراردهد که با هزینه‌های کمتری به ارائه تسهیلات برای تولید اقدام کنند. البته باید نظارت‌های کافی وجود داشته باشد که به نام کمک به تولید استفاده های بی‌رویه از تسهیلات بانکی نشود. یکی از مهم‌ترین اقداماتی که دولت باید هم‌اکنون در دستور کار داشته باشد این است که مطالبات معوق را وصول کرده و دست بانک‌ها برای وام دادن به اقشار کم‌درآمد باز شود.