منافع همسوی ایران و آمریکا در بازار نفت
به گزارش اقتصادنیوز به نقل از مهر، «استقلال انرژی» مهمترین سیاست نفتی «دونالد ترامپ» رئیس جمهور جدید آمریکا است، سیاستی که این روزها روسیه به عنوان بزرگترین کشور تولیدکننده غیر نفتی اوپک و عربستان سعودی در کنار عراق و ایران هم از آن طرفداری می‌کنند.
با این حساب و کتاب ساده، باید نام «دونالد ترامپ» را در ردیف طرفداران نفت گران نوشت اما سوالی که مطرح می شود این است که آیا باید از یک سو بودن سیاست‌های نفتی «تهران-واشنگتن» برای بالا رفتن و بالا ماندن قیمت نفت به عنوان یک تهدید یاد کرد و یا فرصت؟
تولید نفت آمریکا در طول حدود سه سال گذشته تاکنون که قیمت نفت خام در بازار حتی سطوح کمتر از ۳۰ دلار به ازای هر بشکه را تجربه کرد نه تنها کاهش نیافته که حتی با افزایش هم همراه شده و حتی هزینه‌های تولید نفت شیل یا نفت خام‌های نامتعارف آمریکا با کاهشی قابل توجه همراه شده است.
هم اکنون بخش عمده تولید شیل اویل‌های آمریکا که از آن به عنوان یک بلا برای نفت تولیدی اوپکی‌ها یاد می‌شود در پنج منطقه متمرکز بوده و از مناطق «باکن»، «ایگل فورد»، «نیو برارا»، «پرمین دلاور» و «پرمین میدلند» به عنوان پنج منطقه اصلی تولید شیل اویل آمریکا نام برد.
نکته قابل توجه آن است که آخرین برآوردهای موسسات معتبر بین‌المللی نشان می‌دهد که هزینه تولید شیل اویل آمریکا در سال ۲۰۱۶ میلادی به کمتر از ۴۰ دلار به ازای هر بشکه رسیده به طوری‌که صرفا در منطقه باکن هزینه تولید شیل اویل حدود ۳۱ دلار به ازای هر بشکه کاهش یافته است.
در طول سه سال گذشته سقوط قیمت نفت نه تنها هزینه‌های تولید از شیل اویل‌ها در آمریکا را بالا نبرده که با افزایش کارآیی و بهبود عملکرد در مراحل مختلف حفاری، تکمیل و تولید چاه‌ها تولید افزایش یافته و به تناسب آن ضریب بازیافت برداشت نفت هم با افزایش همراه شده است.
رمزگشایی از روابط نفتی تهران-واشنگتن
کاهش هزینه تولید نفت در آمریکا یک زنگ خطر برای ایران و سایر کشورهای عضو اوپک و غیر اوپک به شمار می‌رود و قطعا با توجه به سیاست استقلال انرژی ترامپ، آمریکایی‌ها برای تحقق اهداف افزایش تولید نفت خود به قیمت‌های بالای نفت نیاز دارند.
این افزایش قیمت نفت چنانچه با توافق کشورهای عضو و غیر عضو اوپک در بازار و در دوران ریاست جمهوری ترامپ اتفاق بیافتد تقریبا منافع تمامی کشورهای تولیدکننده تامین می شود و در صورت سقوط قیمت نفت، قطعا آمریکایی‌ها همچون دوران ریاست جمهوری «باراک اوباما» به دنبال ایجاد یک شوک روانی در بازار نفت با تحریم برخی از تولیدکنندگان و صادرکنندگان بزرگ نفت جهان همچون ایران و روسیه خواهند بود که در این صورت سناریوی آن روی سکه سیاست‌های کثیف نفتی آمریکایی‌ها آشکار خواهد شد.
همزمان با این تحولات، کنگره آمریکا در آستانه آغاز دوره ریاست جمهوری ترامپ، مجوزی برای شرکت‌های نفتی آمریکایی برای عرضه هشت میلیون بشکه نفت تجاری ذخیره شده در سه نقطه آمریکا همچون تگزاس و لوئیزیانا صادر کرده است.
شرط تحقق رویای استقلال انرژی ترامپ
سیدمحمدعلی خطیبی در گفتگو با مهر درباره مجوز کنگره آمریکا به شرکت‌های نفتی برای عرضه هشت میلیون بشکه نفت ذخیره‌سازی شده در انبارهای نفت این کشور به بازار، گفت: این مصوبه کنگره آمریکا یک سیاست و تصمیم تجاری بوده تا سیاسی، زیرا آمریکا به دنبال تقویت و افزایش قیمت نفت خام در بازار است.
نماینده سابق ایران در اوپک با اعلام اینکه آمریکا به طرح کاهش تولید نفت کشورهای عضو و غیر عضو اوپک نپیوسته است اما این به منزله تلاش و برنامه آمریکا برای پایین نگاه داشتن قیمت نفت در بازار نیست، تصریح کرد: آمریکا برای تحقق اهداف خود در حوزه نفت و انرژی به قیمت‌های بالا نیاز دارد.
مدیر اسبق امور بین‌الملل شرکت ملی نفت ایران با بیان اینکه در طول سه سال گذشته آمریکا هزینه تولید نفت از ذخایر نامتعارف و یا به اصلاح شیل اویل‌ها را به شدت کاهش داده است، اظهار داشت: پیشتر هزینه تولید یک بشکه نفت شیل در امریکا حدود ۶۰ تا ۸۰ دلار بود که هم اکنون این هزینه تولید به ۳۵ تا ۴۰ دلار در هر بشکه کاهش یافته است.
این تحلیلگر بازار نفت و انرژی با یادآوری اینکه قطعا سقوط قیمت طلای سیاه به زیان آمریکایی‌ها خواهد بود و آمریکا طرفدار قیمت‌های متوسط و رو به بالا در بازار نفت است، بیان کرد: با افزایش قیمت نفت به بیش از ۵۰ دلار، آمریکا می‌تواند نسبت به سرمایه گذاری و افزایش تولید از ذخایر شیل اویل خود ادامه دهد.
وی با یادآوری اینکه ثبات قیمت نفت در سطوح بالا می‌تواند کمکی برای توسعه صنعت نفت آمریکا و افزایش تولید شیل اویل‌ها بکند، افزود: بر این اساس عرضه هشت میلیون بشکه نفت ذخیره شده در انبارهای نفتی آمریکا یک سیاست کاملا تجاری است.
«ترامپ» در صف طرفدار نفت گران ایستاد
خطیبی در پاسخ به این پرسش مهر که سیاست «دونالد ترامپ» رئیس جمهوری جدید آمریکا استقلال انرژی این کشور و افزایش تولید شیل اویل‌ها با هدف کاهش وابستگی نفتی آمریکا است؟ توضیح داد: هم اکنون متوسط مصرف روزانه نفت خام در آمریکا معادل ۱۸ تا ۱۹ میلیون بشکه در روز است.
نماینده سابق ایران در اوپک با بیان اینکه متوسط تولید نفت خام آمریکا هم روزانه کمتر از ۱۰ میلیون بشکه در روز برآورد می‌شود، تاکید کرد: به عبارت دیگر هم اکنون آمریکا نصف تولید خود تقاضا برای مصرف نفت دارد و این کشور در کوتاه مدت هم نمی تواند این شکاف عرضه و تقاضا را پر کند.
مدیر اسبق امور بین‌الملل شرکت ملی نفت ایران با اعلام اینکه افزایش تولید نفت آمریکا صرفا با شعار افزایش نمی‌یابد، افزود: شرکت‌های آمریکایی برای تحقق اهداف افزایش تولید به سرمایه گذاری‌های جدید نیاز دارند که این سرمایه گذاری‌ها در گروی ثبات قیمت نفت خام در سطوح بالا است.
این تحلیلگر بازار نفت و انرژی با یادآوری اینکه عملا در سطوح پایین قیمت نفت، شرکت‌های آمریکایی تمایلی برای افزایش تولید نفت به ویژه شیل اویل ندارند، گفت: بر اساس برنامه اداره اطلاعات انرژی آمریکا تولید نفت این کشور پیش بینی شده در سال ۲۰۱۷ میلادی حدود ۱۱۰ هزار بشکه در روز افزایش یابد.
وی با بیان اینکه آمریکا با افزایش تولید ۱۰۰ هزار بشکه‌ای در کوتاه و میان مدت نمی‌تواند به استقلال انرژی دست یابد، یادآور شد: در مجموع سیاست جمهوری خواهان آمریکایی به صورت سنتی افزایش قیمت نفت بوده و هرگاه جمهوری خواهان بر سر کار بوده اند قیمت‌های نفت در سطح بالا قرار داشته است.
خطیبی با اعلام اینکه افزایش قیمت نفت به بشکه‌ای بیش از ۶۰ دلار می‌تواند برای شرکت‌های نفتی آمریکا به منظور انجام سرمایه گذاری‌های جدید جذاب و مطلوب باشد، تبیین کرد: قیمت پایین نفت به نفع آمریکایی‌ها نیست.
نماینده سابق ایران در اوپک در پایان با بیان اینکه افزایش فعالیت‌های شرکت‌ها در دوران ریاست جمهوری ترامپ می‌تواند به افزایش تقاضای انرژی در آمریکا کمک کند، خاطرنشان کرد: این افزایش تقاضا نه تنها در بازار نفت بلکه برای ذغال سنگ، گاز طبیعی و فرآورده‌های نفتی اتفاق خواهد افتاد.
محمدعلی زمان خانی
