سپر «اقتصادی» برجام در برابر آمریکا
روزنامه آمریکایی «واشنگتن‌پست» در مقاله‌ای به رویکردهای کاملاً متفاوت و حتی متضاد اروپا و آمریکا در بهره‌گیری از فرصت‌های اقتصادی برجام پرداخته است.
در ابتدای این گزارش آمده است: «وقتی غول انرژی فرانسه یعنی توتال قراردادی تاریخی با ایران امضا کرد، این شرکت این توافق سرمایه‌گذاری ۵ میلیاردی را به عنوان ابتکاری پیشگامانه برای ایجاد صلح، ستود.»
پاتریک پویانه به هنگام امضای قرارداد در تهران، گفت: «ما برای ساختن پل به اینجا آمده‌ایم نه برای دیوارکشی. توسعه اقتصادی هم راهی است برای ایجاد صلح.»
این اولین قرارداد ایران با شرکت‌های اروپایی در حوزه انرژی پس از برداشته شدن تحریم‌های این کشور از سال گذشته است.
به نوشته واشنگتن‌پست «گفته‌های پویانه علاوه بر نشان دادن تمایل رهبران اروپا برای ارتقای سطح روابط با ایران، اختلاف‌نظر رو به تشدید میان اروپا و آمریکا بر سر چگونگی تعامل با ایران را آشکار می‌سازد؛ آمریکای تحت رهبری [دونالد] ترامپ که ایران را تهدید شماره یک جهانی می‌خواند.»
از زمان روی کار آمدن ترامپ، اختلافات میان دولت وی و دولت‌های اروپایی بر سر ایران، رو به فزونی گذاشته و این مطلب، باعث ایجاد شک و شبهه در خصوص آینده توافق هسته‌ای می‌شود.
توافق هسته‌ای برای اروپا در حکم تسهیل‌کننده روابط با یکی از بازیگران مشکل‌ساز اما عمده خاورمیانه بود و توانست بازاری بزرگ برای محصولات مصرفی و شرکت‌های انرژی این قاره ایجاد کند.
بسیاری از بانک‌های اروپایی هنوز هم برای ورود به ایران، بی‌تمایل هستند ولی شرکت‌های فرانسوی، آلمانی و ایتالیایی تقریباً در هر بخشی از انرژی‌های تجدیدپذیر گرفته تا هتل‌های مجلل و صنعت خودروسازی سرمایه‌گذاری کرده‌اند. پنج‌شنبه بود که شرکت مادر پژو و سیتروئن اعلام کرد بخاطر به راه افتادن خط تولید جدید در ایران، فروشش در خاورمیانه و شمال آفریقا تقریباً سه برابر شده است.
در همین حال، کسانی در کاخ سفید برای برخورد سخت‌تر با ایران به خاطر برنامه موشکی بالستیک این کشور تلاش می‌کنند. ماه آوریل بود که دولت ترامپ تأییدیه تبعیت ایران از مفاد برجام را برای کنگره فرستاد ولی در همان حال، از بررسی مجدد مفاد این توافق خبر داد.
وزارت خزانه‌داری آمریکا (در دولت ترامپ) هم تاکنون اعلام نکرده که با تجارت شرکت‌هایی مثل بوئینگ با ایران موافقت است یا نه؛ تجارتی که می‌تواند برای ده‌ها هزار آمریکایی شغل ایجاد کند.
«الی گرانمایه» از سیاستگذاران ارشد شورای سیاست خارجی اتحادیه اروپا با اشاره به دور شدن سریع دیدگاه آمریکا و اروپا در خصوص ایران، گفت: «اروپایی‌ها وارد فاز ایجاد روابط حسنه با ایران شده‌اند. آمریکا اما در پی اعمال سیاست انزوا و مهار ایران است. اروپا دارد (به ترامپ) پیغام می‌دهد که سیاست خارجی ما با سیاست خارجی متفاوت است. ما نمی‌خواهیم در سیاست خارجی، به صورت اتوماتیک از شما پیروی کنیم.»
در همین حال مخالفان توافق هسته‌ای از جمله اندیشکده «بنیاد دفاع از دموکراسی‌ها» به ریاست «مارک دوبوویتز» که به صورت علنی از کشورهای عربی خواسته با شرکت‌های همکار با ایران، همکاری نکنند، مدعی‌‌اند که اروپا به واسطه منافع اقتصادی، «نقض‌های فزاینده» توافق هسته‌ای توسط ایران را نادیده می‌گیرد.
این در حالی است که آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و همچنین وزارت خارجه آمریکا تاکنون در تمام گزارش‌های خود پایبندی ایران به توافق هسته‌ای را تائید کرده‌اند.
به نوشته واشنگتن‌پست، اگر ایالات متحده تصمیم بگیرد بدون وجود دلیل قانع‌کننده‌‌ای از توافق هسته‌ای کناره‌گیری کند، نخواهد توانست اروپا، چین و روسیه را با خود همراه کند.
بنا بر این گزارش، اتحادیه اروپا از حالا کار بر روی «طرح‌های احتیاطی» برای مقابله با تلاش احتمالی آمریکا برای تضعیف یا لغو توافق هسته‌ای را آغاز کرده است.
